fbpx Ч.Чулуунбат: Гадаад хүчин зүйлийн нөлөөгөөр шатахууны үнэ хэлбэлзэж магадгүй
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2018/09/18-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Эдийн засаг
Огноо
Унших
8 минут 16 секунд

Ч.Чулуунбат: Гадаад хүчин зүйлийн нөлөөгөөр шатахууны үнэ хэлбэлзэж магадгүй

Монгол Улсын нефтийн бүтээгдэхүүн, бензин шатахууны хэрэглээ импортоос шууд хамааралтай байсаар байгаа бөгөөд 2012-2017 оны хооронд 630 мянган тонноос 1.2 сая тонн болж өссөн байдаг. Энэ онд газрын тосны хэрэглээ 1.6 сая тонн болсон бол хоёр жилийн дараа 100 мянгаар нэмэгдэх тооцоог гаргажээ. Одоогоор газрын тосны бүтээгдэхүүний 97.0 хувийг ОХУ-аас, үлдсэнийг Хятад болон бусад улсаас нийлүүлж байгаа юм. Дэлхийн зах зээлд нефтийн бүтээгдэхүүний үнэ жил бүр нэмэгдсээр байгаа нь импортоос хараат манай улсын хувьд багагүй дарамт болж байна. АИ-92 автобензины үнэ гурван жилийн өмнө 626 ам.доллар байсан бол өнөөдөр 707 ам.доллар болж өсчээ. Дизель түлш мөн хугацаанд 567 ам.доллар байснаа 676 болж өссөн байна. Энэ талаар Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамны Түлшний бодлогын газрын дарга Ч.Чулуунбаттай ярилцсан юм.

-Монгол Улсын Засгийн газраас бензин шатахуун, дизель түлшний хангамжийг сайжруулах, үнэ ханшийг тогтоох талаар ямар бодлого баримталж байна вэ?

-Төрөөс газрын тосны талаар баримтлах бодлогын баримт бичгийг баталж гаргасан. Үүнийг нэг жилийн хугацаанд салбарын эрдэмтэн судлаач, бизнес эрхлэгч, нефтийн бүтээгдэхүүн импортлогчдын дунд явуулсан судалгаа, хэлэлцүүлгийн дүнд боловсруулж батлуулсан бөгөөд энэ оны зургаадугаар сарын 6-ны өдрийн Засгийн газрын тогтоолоор баталж албажууллаа. Энэ нь манай салбарын хувьд баталж гаргасан гурав дахь баримт бичиг бөгөөд эхнийх нь 2002-2010 оныг хамарч, дараагийнх нь 2017 он хүртэл баримтлах чиглэлийг тодорхойлсон байсан юм. Ер нь Төрөөс газрын тосны талаар баримтлах бодлогын баримт бичигт зарчмын томоохон өөрчлөлт оруулдаггүй, түүнийг улам төгөлдөржүүлж баяжуулж явдаг онцлогтой.

Үүнд газрын тосны хайгуул олборлолтыг нэмэгдүүлэх, боловсруулах үйлдвэрийг барих, хөгжүүлэх, хэрэглэгчдийг газрын тосны бүтээгдэхүүнээр найдвартай хангах, чанарын хяналтын тогтолцоог бий болгох, боловсон хүчний бааз суурийг нэмэгдүүлэх, ажлын байр буй болгох, байгаль орчинд ээлтэй, орон нутгийг дэмжсэн бодлогыг цогцоор нь тусгаж байдаг юм.

-Цаашдаа дотоодын нефтийн бүтээгдэхүүний үнэ ханшийг тогтвортой байлгаж, хангамжийг нэмэгдүүлэх, найдвартай байдлыг хангах талаар ямар ажил хийхээр төлөвлөв?

-Үнэ ханшийн хувьд онцгой албан татварын хувь хэмжээгээр барих боломж байсан боловч 2017 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс ОУВС-гийн “Өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөр”-т хамрагдсанаар энэ боломж хязгаарлагдлаа. Гэхдээ энэ оны нэгдүгээр сард нефтийн бүтээгдэхүүний үнэ огцом нэмэгдэхэд ханшийг саармагжуулах арга хэмжээ авсны дүнд 300 төгрөгөөр үнэ өсөх байсныг 100 орчим төгрөгөөр нэмэгдүүлэх боломж олгосон. Цаашдаа онцгой албан татвараар үнэ ханшийг барьж болох эсэхийг Сангийн яамнаас шийдэх байх гэж харж байна. Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамнаас тээвэр, ложистикийн зардлыг аль болох бууруулах боломжийг эрэлхийлж байгаа юм. Манай улсын газрын тосны бүтээгдэхүүний тээврийн 90 гаруй хувийг Сүхбаатар боомтоор дамжуулдаг бол Эрээнцав, Цагааннуур, Боршоо, Замын-Үүд зэрэг боомтоор үлдсэн нь дамжин өнгөрдөг. Орон нутаг дахь эдгээр боомтыг ашиглаж, газрын тосны бүтээгдэхүүнийг тээвэрлэх талаар Монгол –Орос, Монгол -Хятадын Засгийн газар хоорондын комиссын хуралдаанаар ярилцдаг. Тухайлбал, Гашуунсухайт, Ганцмод, Шивээхүрэн, Ярант зэрэг боомтоор тээвэрлэлт хийх талаар газрын тосны бүтээгдэхүүний худалдаа эрхэлдэг Орос, Хятадын компани, импортлогчидтой ярилцаж байна.

-Сайншандад газрын тосны бүтээгдэхүүн боловсруулах үйлдвэр барих талаар эрчимтэй ярьж байгаа. Энэ ажил ямар шатандаа байна вэ?

-Энэтхэг улсын Засгийн газрын нэг тэрбум ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтээр дээрх үйлдвэрийг барихаар болсон. Тус улсын Ерөнхий сайд Наринда Моди 2015 онд манай улсад айлчлахдаа энэ асуудлыг ярилцаж шийдсэн байдаг. Өмнө нь газрын тосны боловсруулах үйлдвэр барих талаар олон жил ярьж, шав тавих ёслол үйлдэж, улаан тууз хайчилж байсан ч удаа бий. Энэ нь санхүүжилт, түүхий эдийн нөөц тодорхойгүй гэдэг шалтгаанаар өдий болтол хойшилж байжээ. Дорноговь аймгийн Алтанширээ сумын нутагт энэ оны зургаадугаар сард нефтийн бүтээгдэхүүнийг боловсруулах үйлдвэрийн шавыг тавьснаас хойш ажил урагштай сайн явж байна. Ирэх оны хавраас үйлдвэрийн барилгын ажлыг эхлүүлэх төлөвлөгөөтэйгөөр одоод дэд бүтцийн ажлыг хийж байгаа юм.

Үүнд 18 км урт агаарын цахилгаан дамжуулах сүлжээ /110 кВт/ болон хоёр дэд станц, 27 км орчим төмөр зам, хүнд даацын ачаа тээвэрт зориулсан 16 км автозам зэрэг бүтээн байгуулалтын ажил ид өрнөж байна.

-Энэ үйлдвэрийг хэдийд ашиглалтад оруулахаар төлөвлөсөн юм бэ?

-2022 оны эцэс, дараа оных нь эхэнд 1.5 сая тонн газрын тосны бүтээгдэхүүн боловсруулах хүчин чадалтай үйлдвэрийг ашиглалтад оруулах төлөвлөгөөтэй байгаа. Уг үйлдвэрийг ашиглаж эхэлснээр гадаад зах зээлээс хамаарах хараат байдал их бага хэмжээгээр буурна гэж тооцож байна. Гэхдээ дотооддоо өөрийн гэсэн найдвартай эх үүсвэр, хангамжтай болох нь хамгийн гол үр дүн, ач холбогдол гэж үзэж байгаа юм. Үйлдвэрийнхээ түүхий эдийг дотоодоос дангаараа хангаж чадахгүй учраас гадаад зах зээлээс дэлхийн хэмжээний үнэ ханшаар худалдаж авах л байх. Гэхдээ дотоодын бүтээгдэхүүнд ногдуулах онцгой албан татвар бага, гаалийн татвар төлөхгүй учраас нэгжийн үнээр импортын бүтээгдэхүүнтэй өрсөлдөхүйц байж чадна.

-Хэрэгцээгээ дотоодоос хангадаг болтол бас хэдэн жилийн зай байна. Энэ хугацаанд гадаад зах зээл дэх нефтийн бүтээгдэхүүний үнэ ханш ямар байх төлөвтэй байгаа бол?

-Газрын тос олборлогч орнуудын нэгдэл /ОПЕК/-ээс олборлолтоо танах бодлогыг 2015 оноос хойш баримталж ирсэн. Үүнийг дагаад газрын тосны үнэ ханш аажмаар нэмэгдэж байсан бөгөөд 2016 онд Ираны цөмийн хөтөлбөрөөс гарч байгаагаа АНУ зарлахад газрын тосны үнэ огцом өсч 80 ам.доллар болж байлаа. Энэ оны наймдугаар сарын 6-нд АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Ираны эсрэг хоёр үе шаттай хоригийг хэрэгжүүлэх зарлигт гарын үсэг зурснаар газрын тосны үнэ өсч байна. Арваннэгдүгээр сараас нефтийн бүтээгдэхүүнтэй холбоотой банк санхүүгийн ажилд саад тавьж, гүйлгээ, орлого зарлагыг “царцаах”-аар төлөвлөж, худалдан авалтад нь хориг тавихаар зэхэж байгаа юм. Үүнтэй холбоотойгоор газрын тос, нефтийн бүтээгдэхүүний үнэ ханш өсч, асар их хэлбэлзэх төлөвтэй байна гэж гадаадын шинжээчид таамаглаж байгаа юм. Энэ байдал жижиглэнгийн худалдаатай манай улсын газрын тосны импорт, худалдаанд ч сөргөөр нөлөөлөх магадлал өндөр байна.

Д.Мөнх

Хоёр Солонгосын уулзалт өнөөдөр Пхеньянд болно
Хоёр Солонгосын уулзалт өнөөдөр Пхеньянд болно
 
Куба улсын эрх баригчид иргэдийг нь эсэргүүцлийн жагсаалд турхирсанд АНУ-ыг буруутгав
Куба улсын эрх баригчид иргэдийг нь эсэргүүцлийн жагсаалд турхирсанд АНУ-ыг буруутгав
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2018/09/18-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Куба улсын эрх баригчид иргэдийг нь эсэргүүцлийн жагсаалд турхирсанд АНУ-ыг буруутгав

Куба улсын эрх баригчид иргэдийг нь эсэргүүцлийн жагсаалд турхирсанд АНУ-ыг буруутгав

Монголын марафончид олимпын эрх “өвөртлөв”

Монголын марафончид олимпын эрх “өвөртлөв”

“...Монгол Улсын иргэн Т.Чимгээг эрүүдэн шүүж С.Зоригийг хөнөөсөн хэргийг үүрүүлсэн” гэх хэрэг олон улсад үүсэх үү?!

“...Монгол Улсын иргэн Т.Чимгээг эрүүдэн шүүж С.Зоригийг хөнөөсөн хэргийг үүрүүлсэн” гэх хэрэг олон улсад үүсэх үү?!

Зэвсэгт хүчний салбарынханд генерал цол хүртээж, төрийн дээд одон медалиар шагналаа

Зэвсэгт хүчний салбарынханд генерал цол хүртээж, төрийн дээд одон медалиар шагналаа

Д.Мөнх-Эрдэнэ: СӨХ-ны төлбөрөө зургаан сараас дээш төлөхгүй бол Монголбанкны зээлийн мэдээллийн санд бүртгэх зохицуулалтыг хуулийн төсөлд тусгасан

Д.Мөнх-Эрдэнэ: СӨХ-ны төлбөрөө зургаан сараас дээш төлөхгүй бол Монголбанкны зээлийн мэдээллийн санд бүртгэх зохицуулалтыг хуулийн төсөлд тусгасан

НОБГ: 16 иргэний амь нас, 2 тэрбум 96 сая төгрөгийн өмч хөрөнгийг авран хамгааллаа

НОБГ: 16 иргэний амь нас, 2 тэрбум 96 сая төгрөгийн өмч хөрөнгийг авран хамгааллаа

Умард Солонгос Зүүн тэнгис рүү хэд хэдэн баллистик пуужин харважээ

Умард Солонгос Зүүн тэнгис рүү хэд хэдэн баллистик пуужин харважээ

“Монгол цэргийн өдөр” буюу зэвсэгт хүчний 103 жилийн ой өнөөдөр тохиож байна

“Монгол цэргийн өдөр” буюу зэвсэгт хүчний 103 жилийн ой өнөөдөр тохиож байна

Цасанд хаагдсан 54.743 км замыг гаргаж, 5794 тонн өвс, тэжээлийг хүргэлээ

Цасанд хаагдсан 54.743 км замыг гаргаж, 5794 тонн өвс, тэжээлийг хүргэлээ

Путин сонгуульд ялсныхаа дараа хэлсэн үгэндээ Орос-Хятадын түншлэлийн ач холбогдлыг онцлов

Путин сонгуульд ялсныхаа дараа хэлсэн үгэндээ Орос-Хятадын түншлэлийн ач холбогдлыг онцлов

Арай дөнгүүр Ерөнхий сайд зарласан нь ахиухан суудал авна

Арай дөнгүүр Ерөнхий сайд зарласан нь ахиухан суудал авна

Нүүрсний гэх хэргийн эргэн тойронд 1: Авлига өгч, газар эзэмшиж, хууль зөрчсөн хятад хөрөнгө оруулагч нарт хариуцлага тооцох чадал Монгол төрд бий юу

Нүүрсний гэх хэргийн эргэн тойронд 1: Авлига өгч, газар эзэмшиж, хууль зөрчсөн хятад хөрөнгө оруулагч нарт хариуцлага тооцох чадал Монгол төрд бий юу

“Цэргийн сахилга бат, хүмүүжил, бие бялдар, ёс зүйн төлөвшлийг бэхжүүлэх нь төрийн цэргийн байгууллагын үүрэг“

“Цэргийн сахилга бат, хүмүүжил, бие бялдар, ёс зүйн төлөвшлийг бэхжүүлэх нь төрийн цэргийн байгууллагын үүрэг“

ОХУ-аас 8,500 тонн тэжээлийн буудайг хүмүүнлэгийн тусламжаар олгохоор болж, эхний цуваа Алтанбулагт иржээ

ОХУ-аас 8,500 тонн тэжээлийн буудайг хүмүүнлэгийн тусламжаар олгохоор болж, эхний цуваа Алтанбулагт иржээ

Францын хуурай замын цэрэг Украинд байлдааны ажиллагаа явуулах боломжийг Эммануэл Макрон үгүйсгэсэнгүй

Францын хуурай замын цэрэг Украинд байлдааны ажиллагаа явуулах боломжийг Эммануэл Макрон үгүйсгэсэнгүй

НӨАТ-ын сугалааны тохирол Лхагва гарагт зохион байгуулагдана

НӨАТ-ын сугалааны тохирол Лхагва гарагт зохион байгуулагдана

ОХУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгуульд Путин 88 хувийн саналаар ялсан нь урьдчилсан дүнгээс тодорхой болов

ОХУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгуульд Путин 88 хувийн саналаар ялсан нь урьдчилсан дүнгээс тодорхой болов

АН-ын хагарал АН-ын асуудал биш гэв үү?!

АН-ын хагарал АН-ын асуудал биш гэв үү?!

МАН-аас УИХ-д нэр дэвшүүлэх болзлыг Л.Оюун-Эрдэнэ улам чангалах уу?

МАН-аас УИХ-д нэр дэвшүүлэх болзлыг Л.Оюун-Эрдэнэ улам чангалах уу?

Газрын тосны үйлдвэрүүд Украины дроны цохилтод өртсөний улмаас ОХУ-д бензин шатахууны үнэ өсжээ

Газрын тосны үйлдвэрүүд Украины дроны цохилтод өртсөний улмаас ОХУ-д бензин шатахууны үнэ өсжээ

Орост сөрөг хүчний арми төрийнхөө эсрэг байлдаж байна

Орост сөрөг хүчний арми төрийнхөө эсрэг байлдаж байна

УИХ-ын 2024 оны хаврын чуулган хуулийн дагуу ажлын 75 өдөр хуралдах боломжтой юу

УИХ-ын 2024 оны хаврын чуулган хуулийн дагуу ажлын 75 өдөр хуралдах боломжтой юу

Японы бэйсболын супер одын гэргий анх удаа олны нүдэнд ил гарав

Японы бэйсболын супер одын гэргий анх удаа олны нүдэнд ил гарав

Улсын нэгдсэн төсвийн нийт орлого 5.4 их наяд төгрөгт хүрчээ

Улсын нэгдсэн төсвийн нийт орлого 5.4 их наяд төгрөгт хүрчээ

Умард Солонгосын Ким Жон Ун шинэ байлдааны танкаа өөрөө жолоодож шалгажээ

Умард Солонгосын Ким Жон Ун шинэ байлдааны танкаа өөрөө жолоодож шалгажээ

Путин цөмийн зэвсгээр сүрдүүлээгүй, Америкийн хэвлэлүүд “үгийг нь гуйвуулсан“ гэж Кремль тайлбарлалаа

Путин цөмийн зэвсгээр сүрдүүлээгүй, Америкийн хэвлэлүүд “үгийг нь гуйвуулсан“ гэж Кремль тайлбарлалаа

SpaceX компанийн зохион бүтээсэн аварга пуужин гурав дахь туршилтаараа хамгийн урт зам туулав

SpaceX компанийн зохион бүтээсэн аварга пуужин гурав дахь туршилтаараа хамгийн урт зам туулав

Кейс: Сууц өмчлөгч СӨХ-ны төлбөрийг төлөх үүрэгтэй

Кейс: Сууц өмчлөгч СӨХ-ны төлбөрийг төлөх үүрэгтэй

Үнийн өсөлтөд “Торгуулсан” өрхийн бодит орлого

Үнийн өсөлтөд “Торгуулсан” өрхийн бодит орлого

Өнөөх л Д.Сугар, Ц.Нанзаддорж, Д.Ганбат нар “Өндөр буянт”-ыг булаасан асуудалд холбогджээ

Өнөөх л Д.Сугар, Ц.Нанзаддорж, Д.Ганбат нар “Өндөр буянт”-ыг булаасан асуудалд холбогджээ

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​