fbpx   Улсын химийн анхдугаар олимпиадын аварга Р.Улаанхүү: Монгол Улсад химийн үйлдвэрлэлийн салбар хөгжих үндэс нь бэлэн болсон
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2019/05/10-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Эдийн засаг
Огноо
Унших
6 минут 54 секунд

  Улсын химийн анхдугаар олимпиадын аварга Р.Улаанхүү: Монгол Улсад химийн үйлдвэрлэлийн салбар хөгжих үндэс нь бэлэн болсон

     

    Монгол Улсын хэмжээнд химийн олимпиадыг 30 дахь жилдээ  энэ сарын 8-10-ны  өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо амжилттай зохион байгуулж байна. 1989 онд  анхны олимпиадыг тэр үеийн Боловсролын яамны зөвшөөрлөөр  МУИС-аас  улс орон даяар зохион байгуулж байжээ. Энэ олимпиадад тухайн үедээ 18 аймаг, Улаанбаатар, Дархан, Эрдэнэт хотуудын дунд сургуулиудаас 36 хүүхэд шалгаран оролцож байсан байна. Эдүгээ энэ олимпиадын ач холбогдол, цар хүрээ өргөжин улсын хэмжээнд  ЕБС-ийн сурагчид, багш нарын болон химийн чиглэлээр суралцаж байгаа оюутнуудын  дунд зохиогддог болсон байна. Мөн манай улс 2006 оноос эхлэн  Олон Улсын химийн олимпиадад амжилттай оролцож байна. Ойн арга хэмжээнд олимпиадын үе үеийн аваргууд хүрэлцэн ирсэн байлаа.

Химийн талаар ихэнх хүмүүс төсөөлөхдөө, ажлын ширээн дээр олон янзын бодистой ажиллаж байгаа эрдэмтдийн эсвэл кинон дээр гардаг галзуу эрдэмтний дүр зураг харагдаж магадгүй. Зарим нь буцалж буй шилтэй бодисуудын өнгө нь өөрчлөгдөж шинэ бодис үүсгэж байгаагаар төсөөлж болно. Зарим нь химийн урвалын тэгшитгэлээр, үелэх системээр эсвэл олон янзаар холбогдох молекулуудын загвараар төсөөлж магадгүй. Ихэнх химийн ангийн хананд байдаг химийн үелэх системийг үргэлж л байсан мэтээр үл ойшоож болохгүй. Яг үнэндээ бол, энэ үелэх систем нь мянга мянган жилийн хүн төрөлхтөний орчлон ертөнцийн нарийн төвөгтэй байдлыг ойлгох гэсэн нөр их хүч хөдөлмөрийн үр дүнд бий болсон зүйл. Бидний мэддэг мөртлөө мэддэггүй, амьдралд хамгийн өргөнөөр  хэрэглэгдэг химийн шинжлэх ухааны  салбарын нэгэн  төлөөлөл химичтэй  хийсэн хөөрөлдөөнийг та бүхэндээ толилуулья.

 Химийн 30 дахь удаагийн олимпиадын нээлтийн үеэр Улсын химийн анхдугаар олимпиадын аварга Р.Улаанхүүтэй уулзах завшаан тохиосон юм.

Анх хаанаас шалгаран анхны  олимпиадад оролцож байсан вэ?

Увс аймгаасаа шалгаран анхны химийн олимпиадад оролцон улмаар Улсын анхны химийн олимпиадын аварга болж байлаа. Анхны олимпиадад  орон нутаг нийслэлээс шалгарсан 36 хүүхэд оролцож байсан.  Би одоо  29 дүү аваргуудтай  болсон байна. Энэ олимпиадад амжилттай оролцож байсан эдгээр хүүхдүүдийн ихэнх нь  химийн салбарыг хөгжүүлэх  үйлсэд амжилттай  ажиллаж байна.

 Мэдээж энэ олимпиадад түрүүлснээр ажил амьдралаа энэ салбартай холбох болсон байх. Энэ нь хувь заяаны тохиол байв уу эсвэл энэ ШУ-ныг эргэлт буцалтгүйгээр сонгосон байсан уу?

Би азтай хүн. Энэ салбартай ажил амьдралаа холбосондоо үнэхээрийн баярлаж энэ мэргэжлээрээ бахархаж явдаг. Намайг химийн ШУ-нд хөл тавихад  мэлмийг минь нээж өгсөн хүн бол Увс аймгийн Малчин сумын сургуулийн химийн багш Дамжин, Увс аймгийн 2 дугаар сургуулийн химийн багш Батнасан болон МУИС-ийн багш нартаа талархахгүй байхын учиргүй ээ. Одоо би Эрдэнэт үйлдвэрийн химийн урвалж хариуцсан мэргэжилтнээр ажиллаж байна.  

Орхон аймагт зохиогдсон химийн олимпиад   улсын химийн анхдугаар олимпиадын аварга Р.Улаанхүүгийн нэрэмжит болгон зохион байгуулсан байна. Энэ олимпиадын   онцлог үр дүнгийн талаар ?

Орхон аймагт зохион байгуулагдсан химийн олимпиадыг  Орхон аймгийн Ерөнхий боловсролын “Билэгт өргөө” сургууль анх удаа санаачлан миний нэрэмжит болгон химийн хичээлийн бага олимпиадыг зохион байгуулсан. Сорилгод аймгийн ЕБ-ын бүх сургуулийн 8-11-р ангийн 190 гаруй сурагч оролцож. 4, 14-р сургууль болон Технологийн сургуулийн дэргэдэх эчнээ сургуулийн сурагч, багш нар тэргүүн байруудыг эзэлсэн. Жилээс жилд энэ олимдадад оролцогчдын мэдлэг улам сайжирч дэлхийн олимпиадад манай хүүхдүүд амжилт гаргаж байгаад бахархдаг.

Химийн шинжлэх ухааны нийгэм эдийн засгийн хөгжилд үзүүлэх нөлөөлөл ямар байдгийн манай химичид дэлхийн химичдийн түвшингийн хаана явж байна вэ?

Орчин үед нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийг хурдасгах, шинэ техник техниологи нэвтрүлэх, аливаа үйлдвэрлэл, аж ахуйн хөтлөхөд химийн шинжлэх ухааны ололт амжилтыг ашиглах шаардлага нэмэгдэж байна. Химийн янз бүрийн процесс, хувирал өөрчлөлтүүд нь үйлдвэрлэлийн олон процесст өргөн хэрэглэгдэж байна. Тухайлбал цахилгаан энерги, түлш, металл, барилгын үйлдвэрлэл зэрэг бүхий л салбарын үйлдвэрүүдэд химийн урвалж, процессууд ашиглагдаж байдаг. Хар болон өнгөт металл, бордоо, шил цемент, резин цаас, нефть бүтээгдэхүүн, мяндас, хуванцар, нано материалуудыг химийн процессийн үндсэн дээр гаргаж байна.

Химийн урвалжийн механизмыг судлах нь  хүрээлэн байгаа орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээх хамгийн үр ашигтай аргыг сонгох ба байгаль орчинд хоргүй техниологи боловсруулахад чухал үүрэгтэй.

Өнөөдөр Монгол Улсад химийн үйлдвэрлэлийн салбар хөгжих үндэс нь бэлэн болсон.  Химийн  салбарыг төрийн бодлогоор дэмжих нь  улс орны хөгжлийн  үндэс болох чухал ач холбогдолтой юм. Ялангуяа уул уурхай байгалийн баялагийг ашиглахад химийн салбар маш их  үүрэгтэй байдаг. Мөн хөдөө аж ахуйн салбарт тэр дундаа   малын арьс ширийг боловсруулахад химийн салбарыг төрийн бодлогоор дэмжих нь  чухал байна. Нефтийн хими, нүүрсний химийн мэргэжилтнүүд манайд бэлтгэгдсэн байгаа. Энэ салбарыг хөгжүүлэхэд манай химичдын оролцоо үйл ажиллагааг зайлшгүй шаардлагтай байдаг. Манай химичид онолын хувьд дэлхийн химичдийн түвшинд бэлтгэгдсэн. Харин үйлдвэрлэлийн химид хүчээ сорих  хөгжлийн үе ирсэн байна гэж үздэг.

Химийн шинжлэх ухааны талаар бидэнтэй ярилцсанд  баярлалаа.

Таны цаашдын ажил үйлсэд амжилт хүсье. 

О.Боргилыг гэр бүлийн хүчирхийлэл удаа дараа үйлдсэн байж болзошгүй гэх үндэслэлээр цагдан хорьжээ
О.Боргилыг гэр бүлийн хүчирхийлэл удаа дараа үйлдсэн байж болзошгүй гэх үндэслэлээр цагдан хорьжээ
 
Хакүхогийн дэвжээг хааж, бөхчүүдийг нь Исэгахама дэвжээ рүү шилжүүллээ
Хакүхогийн дэвжээг хааж, бөхчүүдийг нь Исэгахама дэвжээ рүү шилжүүллээ
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2019/05/10-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Хакүхогийн дэвжээг хааж, бөхчүүдийг нь Исэгахама дэвжээ рүү шилжүүллээ

Хакүхогийн дэвжээг хааж, бөхчүүдийг нь Исэгахама дэвжээ рүү шилжүүллээ

Криптовалютын бизнесмэн Сэм Бэнкман-Фрид санхүүгийн луйврын хэргээр 25 жилийн хорих ял сонслоо

Криптовалютын бизнесмэн Сэм Бэнкман-Фрид санхүүгийн луйврын хэргээр 25 жилийн хорих ял сонслоо

Эртний Хятадын нутаг дэвсгэрийг захирч байсан хаан Сяньби гаралтай байсныг генетикийн судалгаагаар тогтоожээ

Эртний Хятадын нутаг дэвсгэрийг захирч байсан хаан Сяньби гаралтай байсныг генетикийн судалгаагаар тогтоожээ

П.Сайнзориг: Шинэ Зуунмод дагуул хотыг байгуулснаар Улаанбаатарын төвлөрөл, түгжрэл бүрэн шийдэгдэхгүй

П.Сайнзориг: Шинэ Зуунмод дагуул хотыг байгуулснаар Улаанбаатарын төвлөрөл, түгжрэл бүрэн шийдэгдэхгүй

Путин: Орос улс НАТО-гийн гишүүн орнуудад халдахгүй, гэхдээ F-16 онгоцтой баазууд руу нь довтолно

Путин: Орос улс НАТО-гийн гишүүн орнуудад халдахгүй, гэхдээ F-16 онгоцтой баазууд руу нь довтолно

Шувуу ажиллагааны хүрээнд Интерполоор эрэн сурвалжлагдаж байсан этгээдийг Серби улсаас авчирчээ

Шувуу ажиллагааны хүрээнд Интерполоор эрэн сурвалжлагдаж байсан этгээдийг Серби улсаас авчирчээ

Гал зогсоох тогтоол, улс орнуудын сэрэмжлүүлэг, экс Ерөнхий сайдын дуулиан өрнөсөн долоо хоног

Гал зогсоох тогтоол, улс орнуудын сэрэмжлүүлэг, экс Ерөнхий сайдын дуулиан өрнөсөн долоо хоног

Газар, лицензийн “наймаа”-ны сонсголд бэлдэх ажлын хэсгүүд хуралдахгүй УИХ-ын дарга ууртай байна

Газар, лицензийн “наймаа”-ны сонсголд бэлдэх ажлын хэсгүүд хуралдахгүй УИХ-ын дарга ууртай байна

Протокол: Төрийн өмчит компани байгуулахгүй гэж хуульчлах нь Үндсэн хуулийн зөрчил болох уу

Протокол: Төрийн өмчит компани байгуулахгүй гэж хуульчлах нь Үндсэн хуулийн зөрчил болох уу

Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй

Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй

Уран зохиол, дуу хөгжим, технологийн хичээлийг сургалтын хөтөлбөрөөс хассан гэх мэдээллийг БШУ-ны сайд үгүйсгэв

Уран зохиол, дуу хөгжим, технологийн хичээлийг сургалтын хөтөлбөрөөс хассан гэх мэдээллийг БШУ-ны сайд үгүйсгэв

Чех улс нутаг дэвсгэрт нь үйл ажиллагаа явуулдаг Оросын суртал нэвтрүүлгийн сүлжээг илрүүлжээ

Чех улс нутаг дэвсгэрт нь үйл ажиллагаа явуулдаг Оросын суртал нэвтрүүлгийн сүлжээг илрүүлжээ

Зам талбайд тогтсон 92 тонн усыг сорууллаа

Зам талбайд тогтсон 92 тонн усыг сорууллаа

“УБТЗ” ХНН: Төмөр замчдаа нэн таатай нөхцөлөөр орон сууцжуулж байна

“УБТЗ” ХНН: Төмөр замчдаа нэн таатай нөхцөлөөр орон сууцжуулж байна

НҮБ: 2022 онд дэлхий даяар 800 сая хүн өлсөж байхад өдөр бүр нэг тэрбум таваг хоол хаягдаж байжээ

НҮБ: 2022 онд дэлхий даяар 800 сая хүн өлсөж байхад өдөр бүр нэг тэрбум таваг хоол хаягдаж байжээ

“Titanic” киноны гол дүрийн эмэгтэйг аварсан “хаалга“ $718,750-аар зарагджээ

“Titanic” киноны гол дүрийн эмэгтэйг аварсан “хаалга“ $718,750-аар зарагджээ

“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн ордын нөөц баялгийг 8.1 тэрбум тонноор батлав

“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн ордын нөөц баялгийг 8.1 тэрбум тонноор батлав

Москвагийн халдлагын дараа 100 гаруй хүн сураггүй алга болоод буйг мэдээллээ

Москвагийн халдлагын дараа 100 гаруй хүн сураггүй алга болоод буйг мэдээллээ

Цөмийн бөмбөг бүтээж, дэлхийг өөрчилсөн Оппенхаймер

Цөмийн бөмбөг бүтээж, дэлхийг өөрчилсөн Оппенхаймер

Тэтгэвэр тогтооход Утсаар ярьж, цахимаар хүсэлт өгдөг болох уу?

Тэтгэвэр тогтооход Утсаар ярьж, цахимаар хүсэлт өгдөг болох уу?

Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Эрүүл мэндийн салбарыг цахимжуулах төсөл хэрэгжүүлсэн компанийг АТГ-т шалгуулна

Эрүүл мэндийн салбарыг цахимжуулах төсөл хэрэгжүүлсэн компанийг АТГ-т шалгуулна

МАН-ын эмэгтэй нэр дэвшигчдийг Х.Булгантуяа, АН-ынхыг С.Одонтуяа өнгөлөх үү?

МАН-ын эмэгтэй нэр дэвшигчдийг Х.Булгантуяа, АН-ынхыг С.Одонтуяа өнгөлөх үү?

Монгол улсын ерөнхий сайд асан “бохир” мөнгөөр Манхэттэн дүүрэгт тансаг сууцнууд худалдаж авсныг тогтоожээ

Монгол улсын ерөнхий сайд асан “бохир” мөнгөөр Манхэттэн дүүрэгт тансаг сууцнууд худалдаж авсныг тогтоожээ

Илон Маскийг худалдаж авснаас хойш АНУ-д Твиттерийн хэрэглэгчийн тоо 20 гаруй хувиар буурчээ

Илон Маскийг худалдаж авснаас хойш АНУ-д Твиттерийн хэрэглэгчийн тоо 20 гаруй хувиар буурчээ

АНУ-ын Вашингтон муж тайчигчдын хөдөлмөрийн эрхийг хамгаалах хуультай болжээ

АНУ-ын Вашингтон муж тайчигчдын хөдөлмөрийн эрхийг хамгаалах хуультай болжээ

ПАРИС 2024: Францад олимп дуустал онц байдал зарлалаа

ПАРИС 2024: Францад олимп дуустал онц байдал зарлалаа

2024:Даатгалаар эмчлүүлэх боломжтой хувийн эмнэлгүүдийн шинэчилсэн жагсаалт

2024:Даатгалаар эмчлүүлэх боломжтой хувийн эмнэлгүүдийн шинэчилсэн жагсаалт

Хятадын Хөлбөмбөгийн Холбооны тэргүүн асан авлигын хэрэгтээ бүх насаар хоригдох ял сонсжээ

Хятадын Хөлбөмбөгийн Холбооны тэргүүн асан авлигын хэрэгтээ бүх насаар хоригдох ял сонсжээ

Эрчим хүчний хараат байдлаас гаргая гэсэн дээр АНУ-ыг түших нь зөв байх

Эрчим хүчний хараат байдлаас гаргая гэсэн дээр АНУ-ыг түших нь зөв байх

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​