УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны өчигдрийн хуралдаанаар Авлигын эсрэг хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэв. Уг тогтоолын төслийг Засгийн газраас 2020 оны арванхоёрдугаар сарын 1-ний өдөр өргөн мэдүүлжээ.
Засгийн газраас өргөн мэдүүлсэн уг хуулийн төсөлд АТГ-ын дарга нь дэд даргаа томилдог байх зохицуулалтыг тусгасан байна. Одоогийн мөрдөж буй Авлигын эсрэг хуулийн 21.1-д “Авлигатай тэмцэх газрын дарга, дэд даргыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санал болгосноор Улсын Их Хурал зургаан жилийн хугацаагаар томилно” хэмээн заасан байдаг. Тэгвэл өөрчлөлт оруулж буй хуулийн төсөлд АТГ-ын даргыг Ерөнхийлөгчийн санал болгосноор УИХ зургаан жилийн хугацаатай томилдог нь хэвээр, зөвхөн дарга нь дэд даргаа томилдог болох өөрчлөлтийг тусгасан байна. Байнгын хорооны хуралдаанаар уг асуудлыг хэлэлцсэний дараа чуулганы нэгдсэн хуралдаанаас уг хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэхийг эцэслэн шийднэ.
Хуулийн төслийг хэлэлцүүлэх үеэр Байнгын хорооны гишүүд байр сууриа илэрхийлсний дунд УИХ-ын гишүүн Ш.Раднаасэдийн байр суурь анхаарал татав. Тэрээр:
-Монгол Улсын 2005 онд Авлигын эсрэг конвенцэд нэгдэн орсон. Энэ хуулийн төсөл бидний нэгдэн орсон конвенцыг зөрчиж байна. Авлига, албан тушаалын гэмт хэрэгтэй тэмцэнэ гэдэг нь улс төрийн хүсэл зоригоос хамаардаг. Даргыг нь хэн томилох вэ гэдгийг олон талаас нь ярьж байж 2008 онд хууль нь батлагдсан түүхтэй. 10 гаруй жилийн дараа энэ байгууллагыг татан буулгах ажиллагаа эхэлж байна гэж харж байна. Яагаад гэвэл даргыг хэн, хаанаас томилох вэ гэдэг нь өөрөө энэ байгууллагын тогтолцоотой холбоотой асуудал юм. Хамгийн том асуудал нь энэ.
Хоёрдугаарт, Монгол Улсын Авлигын индекс гэж зүйл бий. Түүгээр хууль тогтоомж, мэдээллийн ил тод байдал зэрэг олон зүйлийг харж үнэлдэг. Энэ өөрчлөлтийг хийснээр манай индекс дахиад доошоо унах нь. Үүнийг тооцож үзсэн юм болов уу.
Ер нь Засгийн газрын дэргэд олон мөрдөх алба хэрэггүй. Мөрдөн албыг прокурорт нь өгдөг юм уу эсвэл цагдаатай нийлүүл. Хөрөнгө орлогын мэдүүлгийг хянадаг, мэдээллийн ил тод байдлын хангадаг, авлигын гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлдэг байгууллагаа УИХ дэргэдээ авч үлддэг юм уу. Иймэрхүү байдлаар явах ёстой юм болов уу гэж бодож байна хэмээв.
Гэхдээ Ш.Раднаасэд гишүүний энэ шударга байр суурь тийм ч үнэмшилтэй сонсогдохгүй байна. Учир нь тэрээр өмнөх парламентын үед багагүй дуулиан тариад амжсан. Тодруулж хэлбэл, эрхэм гишүүний хамаарал бүхий МХЕГ-ын газар, хэлтсийн дарга нар авлига авсан үйлдэл дээрээ баригдсан дуулиант хэрэг мандсан билээ. Тэд бол МХЕГ-ын газрын дарга Н.Баярсайхан, хэлтсийн дарга Э.Аззаяа нар. АТГ-ын гүйцэтгэх ажиллагааны үеэр Н.Баярсайхан оймсноосоо их хэмжээний мөнгө оймсондоо хийж гардуулсан. Мөрдөн байцаалтаар тэд аж ахуйн нэгжийг шахан боогдуулах замаар 1 тэрбум орчим төгрөг авлигад авсан нь тогтоогдсон.
Н.Баярсайхан Ш.Раднаасэд хоёр оюутан ангийн нэг хоёр төдийгүй сайн найз гэгддэг. Н.Баярсайханыг МХЕГ-т ороход гол түлхэц болсон хүн нь эрхэм гишүүн гэдгийг тухайн үед хэвлэлүүд мэдээлж байв. Түүгээр зогсохгүй Н.Баярсайхан албан тушаалаа ашиглаж авсан хахууль болгоноосоо Ааяад тэдэн төгрөг гэж тэмдэглэлийн дэвтэртээ бичдэг байсан. Ш.Раднаасэдийг Ааяа гэж дууддаг байсан гэж мөн хэвлэлүүд онцолсон байдаг.
Харин Э.Аззаяа нь Ш.Раднаасэдийн удирдлага дор ажиллаж байсан гэлцдэг.
Эрхэм гишүүн Ш.Раднаасэдийг Монгол даяар сэрдсэн гол үндэслэл авлигын ноцтой хэрэгт холбогдсон дээрх хүмүүсийн ял шүүх дээр хөөн хэлэлцэх хугацаагаар хөнгөрсөн байдаг билээ. Тэрхүү хөөн хэлэлцэх хугацаатай хуулийн төслийг тухайн үед УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны дарга байсан Ш.Раднаасэд оруулж ирэн баталсан байдаг юм. Энэ асуудал парламентын түвшинд өндрөө авч Н.Баярсайхан нарын хэргийг сэргээн шалгаж тохирох ял шийтгэлийг оногдуулсан удаатай.
Түүгээр ч зогсохгүй хамаарал бүхий нөхөд нь хэрэгт холбогдон шүүгдэж байх үед тэрээр УИХ-ын гишүүдийн хамт Чингэлтэй, Сүхбаатар дүүргийн анхан шатны шүүх, ШЕЗ-ийн үйл ажиллагаатай танилцаж байсан сонин давхцлууд бий.
Ямартаа ч эрхэм гишүүн Ш.Раднаасэд авлигын томоохон асуудалд сэрдэгдсэн нь үнэн. Тийм хүн өнөөдөр авлигын гэмт хэргийг шалгадаг байгууллагын өмнөөс сэтгэл зовнин суугаа нь үнэмшилтэй санагдахгүй байна.
Эх сурвалж: shuurhai.mn Г.ОЧИР