Өнөөдөр ном шүтэхээсээ нам шүтдэг сайдууд олон болсны нэг нь БСШУС-ын сайд Ц.Цогзолмаа мөнөөсөө мөн билээ. Саяхан тэрбээр Байнгын хорооны хуралдаанаар ном барьж орж ирсэн албан тушаалтныхаа өөдөөс номыг нь авахгүй хэмээн шидсэнээ сайрхаж суусан. Ном барьж ирсэн хүний өөдөөс ном шидсэн тохиолдол бохир ч гэсэн улстөрийн түүхэнд урьд өмнө байгаагүй цоо шинэ үзэгдэл болов. Лав сайрхах зүйл биш. Ц.Цогзолмаа намын дүрэм, шар сонины мэдээ уншиж байснаас ном уншиж байгаагүйгээ үүгээр харуулсан явдал болсон. Түүнээс бус боловсролын салбарт олон жил зүтгэсэн, удаа дараа хариуцлагатай алба хашиж байсан, боловсролд чухам юу хэрэгтэйг сайн мэдэх туршлагатай алба хаагчдынхаа өмнөөс “ном авахгүй” хэмээн шидэж байгаа сайдыг ингэж хэлэхээс өөр аргагүй.
Хамгийн гол нь номгүй сайд маань энэхүү шидээд байгаа номоо өөрөө сөхөж хараагүй гэдгийг мэргэжилтнүүд дурдсан. Тэгэхээр чухам юуг үндэслэж бусдын оюуны хөдөлмөрийг шалан дээр гишгиж байгаа хэрэг вэ. Мэргэжлийн бус, ном бус нам шүтсэн сайд нарын захын нэг жишээ нь энэ.
Тэгвэл номгүй сайд маань саяхан аялагч Амай буюу Ж.Золжаргалын бичсэн номуудыг “хэнд ч хэрэггүй” гэсэн мэдэгдлийг телевизээр хийсэн гэдгийг аялагч маань хувийнхаа цахим хуудсаар мэдэгдлээ. Амайгийн бичсэн эдгээр номууд нь намын зохиомол түүх биш. Хэн нэгэн улстөрчийг худлаа хөөргөсөн ном ч биш. Түүний 11 жил аялаж дэлхийн 86 оронд очсон туршлага, тус орнуудын түүх соёл, шашин гээд бүхий л зүйлийг шинжлэх ухаанчаар буулгасан ном гэдгийг номгүй сайд маань хэрхэн мэдэх билээ. Номыг бүтээхдээ Амай нь зөвхөн өөрийн сонирхлын дагуу, дэлхийн сонин хачинаас сорчлон дэлгээгүй. Тус номын багт салбар салбараас манай нэртэй эрдэмтэд оролцсон нь шинжлэх ухаанчаар хандасныг хэлнэ. Учир нь тус ном нь манай нийгмийн байдалд томоохон өөрчлөлт хийхэд ихээхэн ашиг тустай зүйл гэдгийг эрдэмтдийн баг ч хэлсэн, олон мянган уншигчид ч хүлээн зөвшөөрсөн. Тэр тусмаа аялал жуулчлалын салбарт ихээхэн том шинэчлэл хийхэд Амайгийн бичсэн номууд маш том түшиц болно гэдгийг мэргэжилтнүүд нэгэнтээ дүгнэжээ.
Гэтэл тус салбарыг хариуцсан сайд Ц.Цогзолмаа Амайгийн номыг “хэнд ч хэрэггүй зүйл” хэмээн олон нийтэд мэдээлж байгаагаас харвал номгүй сайд маань номоор бус намаар дайраад боловсролын салбарыг лав сүйрүүлэх бололтой. Аргагүй л мэргэжлийн бус сайдын “зангараг”-ийг харуулсан явдал бол энэ мөн. Аялагч маань хэлэхдээ “Миний номыг сөхөж хараагүй байж энэ олон эрдэмтэн, хүний хөдөлмөр, мянга мянга уншигчдыг ийн дайрч болохгүй. Тиймээс би өнөөдрөөс аппаратаа салгана. Ц.Цогзолмаа сайд надаас албан ёсоор уучлал гуйх ёстой” хэмээсэн. Харин тасгийнх нь эмчийн хувьд “Аппарат салгана гэдэг амь насандаа заналхийлж байна гэсэн үг. Амайгийн хувьд бөөр орлуулах эмчилгээнд буюу аппаратанд долоо хоногт гурван удаа орж байж амьд явна. Үүний дараа дараагийн эмчилгээнд шилжинэ” гэдгийг ч хэлж байсан.
Ц.Цогзолмаа ном уншдаггүй байж болно, намын томилгоо өвөртлөсөн сайдуудын нэг байж болно. Бүр харанхуй ч байж болно. Гагцхүү Монгол Улсын төрийн нэгэн сайд, бүр боловсрол шинжлэх ухааны салбар хариуцсан сайдын хувиар аливаа зүйлд ул суурьтай хандаж байх ёстой. Амайгийн номыг унших албагүй байж болно. Ядахад л туслах зөвлөхүүдээрээ уншуулж харуулах хэрэгтэй. Үүний дараа хариултаа өгөх ёстой. Тэр ч бүү хэл албан тушаалтнуудынхаа өөдөөс ном шидэж байхаар эхлээд нэг харчих хэрэгтэй. Бичиг үсэг тайлагдаагүй нэгэн шиг ном адлан өөдөөс шидэж, бусдын оюуны их хөдөлмөр дээр гишгих хэн бэ. Хамгийн наад зах нь өөрийнхөө эрүүл мэндийг золиослон байж 11 жил аяласан Амайгийн биеийн байдлыг бодож үзэх ёстой. Тэр тусмаа бөөрний энэ төрлийн өвчинд төрөөс тусламж дэмжлэг үзүүлэх ёстойг тасгийнх нь эмчлэгч эмч өөрөө мэдэгдэж байна лээ. Тэгэхээр номгүй ч гэсэн сайд маань монгол зан заншлаараа өглөгийн гараа сунгах учиртай. Хамгийн гол нь өөрийнх нь хариуцан ажиллаж байгаа салбарт үнэт сурвалж, бодит тусламж болох Амайгийн номыг яагаад “хэнд ч хэрэггүй зүйл” хэмээн мэдэгдэх болов.
Эх сурвалж: Шуурхай.мн Х.Баатар