fbpx Мөнх цэвдэг хайлснаар дэлхийн дулаарал эрчимжинэ
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2018/01/11-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Эдийн засаг
Огноо
Унших
5 минут 1 секунд

Мөнх цэвдэг хайлснаар дэлхийн дулаарал эрчимжинэ

Дэлхийн түүхэнд хамгийн халуун жилүүд 2000 он гарснаас хойш тохиолоо. Дулаарлын улмаас далайн усны түвшин, цаг уурын гоц үзэгдлүүд удаа дараалан тохиох нь олширсон байна. Хур тунадасын хэмжээ өөрчлөгдөж амьтан, ургамлын төрөл, зүйлд сөргөөр нөлөөлөх болжээ.

Сүүлийн 100 жилийн хугацаанд дэлхийн дундаж температур 0.18 хэмээр нэмэгдсэн бөгөөд Уур амьсгалын өөрчлөлтийг судлах Засгийн газар хоорондын байгууллагын тайланд “XX зуунд эхэлсэн температурын ихсэлт агаар мандал дахь хүлэмжийн хийн агуулга нэмэгдсэнтэй холбоотой” гэжээ. Хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулахгүй бол 2100 онд агаарын дундаж температур 6.4 хэмээр нэмэгдэж болзошгүйг Америкийн геофизикийн хүрээлэнгийн эрдэмтэд анхааруулж байна. Хэдийгээр ихэнх судалгаа, 2100 он хүртэлх өөрчлөлтөд анхаарал хандуулж, ирэх мянган жилд агаар мандал дахь хүлэмжийн хийн агуулга одооныхоос нэмэгдэхгүй тогтвортой байхад, дэлхийн дулаарал, далайн усны түвшин ихэссээр байх аж. Энэ нь далайн усны дулаан багтаамжтай холбоотой юм. Мөн ирээдүйд болох дулаарлын хэмжээ, түүний сөрөг нөлөө нь дэлхийн бүс нутгуудад хэрхэн нөлөөлөх нь тодорхойгүй байна. Дэлхийн дулаарлын нөлөөгөөр мөнх цэвдгүүд хайлж эхэлсэн талаар “ScienceNOW” сэтгүүлд нийтлэл гарчээ. Тус нийтлэлд хүлэмжийн хийн нөлөөгөөр нүүрстөрөгчийн давхар исэл нэмэгдсэний уршгаар мөнх цэвдгийг гэсгээж эхэлсэн талаар дурджээ. Дэлхийн 48 улсад МӨНХ ЦЭВДЭГ ХАЙЛСНААР ДЭЛХИЙН ДУЛААРАЛ ЭРЧИМЖИНЭ цэвдэг ямар нэг хэмжээгээр байдаг ч 95 хувь нь ОХУ, Канад, Монгол, БНХАУ, АНУ-ын нутгийг хамардаг байна. Гэвч дэлхийн дулаарал, цаг уурын өөрчлөлтөөс улбаалан мөнх цэвдгийн хэмжээ эрс багасч, хэдхэн жилийн дараа цэнхэр нүдэн гараг маань мөхлийн ирмэгт хүрч магадгүйг эрдэмтэд дурджээ. Мөнх цэвдэг нь байгалийн экосистемийн нэг хэсэг учраас мөхвөл гол мөрний тоо багасах, ой мод цөөрөх, цөлжилт нэмэгдэх зэрэг олон сөрөг нөлөөтэй. Үүнээс гадна тухайн улсын эдийн засагт ч асар их гарз учруулдаг аж. Хиймэл дагуулаас авсан Хойд Сибирийн гэрэл зурагт ажиглагдах болсон нууцлаг том нүхнүүдийг мөнх цэвдгийн хайлсан тогоо гэж Оксфордын их сургуулийн эрдэмтэд тайлбарлажээ. Сибирьт 2014 онд нэг шөнийн дотор 15 метр орчим диаметртэй нүх үүсч байжээ. Оксфорын их сургуулийн профессор Гидеон Хендерсон “Мөнх цэвдэг хайлах үйл явц 130 мянган жилийн өмнө эхэлсэн. Тухайн үед дэлхийн тойрог замд өөрчлөлт гарснаас буюу байгалийн үзэгдлийн нөлөөгөөр хайлсан.

Харин өнөөдөр хүний нөлөөгөөр үүссэн бөгөөд агаарын дундаж хэм эрчимтэй нэмэгдвэл Сибирийн мөнх цэвдэг зуун жилийн дараа хайлж дуусна” гэжээ. Мөнх цэвдэг нь агаар мандалд байгаагаас хоёр дахин их нүүрстөрөгчийн хий агуулдаг тул дэлхийн дулаарлыг улам эрчимжүүлэх аюултай гэнэ. Сибирьт үүссэн нүхнүүдээс газрын гүнд дарагдсан нүүрстөрөгчийн давхар исэл, метан зэрэг хий ялгардаг байна. Метан хий нь нүүрстөрөгчийн давхар ислээс 86 дахин хурдтай агаар мандлыг халаадаг гэж Уур амьсгалын өөрчлөлтийг судлах Засгийн газар хоорондын байгууллагынхан тооцоолсон байдаг. Сибирийн мөнх цэвдэг мянга гаруй гигатонн хүлэмжийн хийг агуулдаг гэсэн тоо баримт бий. Хэрвээ энэ байдлаар нүхнүүд үүссээр байвал асар богино хугацаанд дэлхийн агаарын дундаж хэм 1.5 хэмээр нэмэгдэж, үлдсэн бүх мөнх цэвдэг бүрэн хайлна. Сүүлийн 20 жилийн хугацаанд мөсөн уул, нуруудын зузаан дунджаар 9.6 метр усны эквивалентаар нимгэрчээ. Өөрөөр хэлбэл, мөсөн уулын цас хорин жилийн хугацаанд 10.5 метрээр хайлсан гэсэн үг. НҮБ-ын дэргэдэх уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудлаарх мэргэжилтний хорооны 2016 оны тайланд, эрчим хүчний салбар 25.9, аж үйлдвэрийнх 19.4, ой модыг сүйтгэснээс шалтгаалж 17.4, тээврийнх 13.1, хөдөө аж ахуйн 13.5 барилгын салбар 7.9, цэвэрлэх байгууламж 2.8 хувийн хүлэмжийн хий ялгаруулж дэлхийн дулааралд нөлөөлдөг гэсэн үзүүлэлт гарчээ.

 

Х.ЭРДЭНЭЗАЯА

“САНХҮҮГИЙН ХЭРЭГЛЭГЧИЙГ ХАМГААЛАХ” АЯНЫ НЭЭЛТИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА БОЛЛОО
“САНХҮҮГИЙН ХЭРЭГЛЭГЧИЙГ ХАМГААЛАХ” АЯНЫ НЭЭЛТИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА БОЛЛОО
 
Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй
Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2018/01/11-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй

Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй

Уран зохиол, дуу хөгжим, технологийн хичээлийг сургалтын хөтөлбөрөөс хассан гэх мэдээллийг БШУ-ны сайд үгүйсгэв

Уран зохиол, дуу хөгжим, технологийн хичээлийг сургалтын хөтөлбөрөөс хассан гэх мэдээллийг БШУ-ны сайд үгүйсгэв

Чех улс нутаг дэвсгэрт нь үйл ажиллагаа явуулдаг Оросын суртал нэвтрүүлгийн сүлжээг илрүүлжээ

Чех улс нутаг дэвсгэрт нь үйл ажиллагаа явуулдаг Оросын суртал нэвтрүүлгийн сүлжээг илрүүлжээ

Зам талбайд тогтсон 92 тонн усыг сорууллаа

Зам талбайд тогтсон 92 тонн усыг сорууллаа

“УБТЗ” ХНН: Төмөр замчдаа нэн таатай нөхцөлөөр орон сууцжуулж байна

“УБТЗ” ХНН: Төмөр замчдаа нэн таатай нөхцөлөөр орон сууцжуулж байна

НҮБ: 2022 онд дэлхий даяар 800 сая хүн өлсөж байхад өдөр бүр нэг тэрбум таваг хоол хаягдаж байжээ

НҮБ: 2022 онд дэлхий даяар 800 сая хүн өлсөж байхад өдөр бүр нэг тэрбум таваг хоол хаягдаж байжээ

“Titanic” киноны гол дүрийн эмэгтэйг аварсан “хаалга“ $718,750-аар зарагджээ

“Titanic” киноны гол дүрийн эмэгтэйг аварсан “хаалга“ $718,750-аар зарагджээ

“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн ордын нөөц баялгийг 8.1 тэрбум тонноор батлав

“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн ордын нөөц баялгийг 8.1 тэрбум тонноор батлав

Москвагийн халдлагын дараа 100 гаруй хүн сураггүй алга болоод буйг мэдээллээ

Москвагийн халдлагын дараа 100 гаруй хүн сураггүй алга болоод буйг мэдээллээ

Цөмийн бөмбөг бүтээж, дэлхийг өөрчилсөн Оппенхаймер

Цөмийн бөмбөг бүтээж, дэлхийг өөрчилсөн Оппенхаймер

Тэтгэвэр тогтооход Утсаар ярьж, цахимаар хүсэлт өгдөг болох уу?

Тэтгэвэр тогтооход Утсаар ярьж, цахимаар хүсэлт өгдөг болох уу?

Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Эрүүл мэндийн салбарыг цахимжуулах төсөл хэрэгжүүлсэн компанийг АТГ-т шалгуулна

Эрүүл мэндийн салбарыг цахимжуулах төсөл хэрэгжүүлсэн компанийг АТГ-т шалгуулна

МАН-ын эмэгтэй нэр дэвшигчдийг Х.Булгантуяа, АН-ынхыг С.Одонтуяа өнгөлөх үү?

МАН-ын эмэгтэй нэр дэвшигчдийг Х.Булгантуяа, АН-ынхыг С.Одонтуяа өнгөлөх үү?

Монгол улсын ерөнхий сайд асан “бохир” мөнгөөр Манхэттэн дүүрэгт тансаг сууцнууд худалдаж авсныг тогтоожээ

Монгол улсын ерөнхий сайд асан “бохир” мөнгөөр Манхэттэн дүүрэгт тансаг сууцнууд худалдаж авсныг тогтоожээ

Илон Маскийг худалдаж авснаас хойш АНУ-д Твиттерийн хэрэглэгчийн тоо 20 гаруй хувиар буурчээ

Илон Маскийг худалдаж авснаас хойш АНУ-д Твиттерийн хэрэглэгчийн тоо 20 гаруй хувиар буурчээ

АНУ-ын Вашингтон муж тайчигчдын хөдөлмөрийн эрхийг хамгаалах хуультай болжээ

АНУ-ын Вашингтон муж тайчигчдын хөдөлмөрийн эрхийг хамгаалах хуультай болжээ

ПАРИС 2024: Францад олимп дуустал онц байдал зарлалаа

ПАРИС 2024: Францад олимп дуустал онц байдал зарлалаа

2024:Даатгалаар эмчлүүлэх боломжтой хувийн эмнэлгүүдийн шинэчилсэн жагсаалт

2024:Даатгалаар эмчлүүлэх боломжтой хувийн эмнэлгүүдийн шинэчилсэн жагсаалт

Хятадын Хөлбөмбөгийн Холбооны тэргүүн асан авлигын хэрэгтээ бүх насаар хоригдох ял сонсжээ

Хятадын Хөлбөмбөгийн Холбооны тэргүүн асан авлигын хэрэгтээ бүх насаар хоригдох ял сонсжээ

Эрчим хүчний хараат байдлаас гаргая гэсэн дээр АНУ-ыг түших нь зөв байх

Эрчим хүчний хараат байдлаас гаргая гэсэн дээр АНУ-ыг түших нь зөв байх

Москвагийн халдлагыг үйлдэгчид Украин руу биш, Беларусь руу зугтаж байсныг Лукашенко баталжээ

Москвагийн халдлагыг үйлдэгчид Украин руу биш, Беларусь руу зугтаж байсныг Лукашенко баталжээ

Балтиморын нурсан гүүрний орчимд аврах ажиллагаа үргэлжилж байна

Балтиморын нурсан гүүрний орчимд аврах ажиллагаа үргэлжилж байна

“Барилга барихаар II төрөх эмнэлгийн газар дээр хашаа барьсныг буулгана“

“Барилга барихаар II төрөх эмнэлгийн газар дээр хашаа барьсныг буулгана“

Нойр, ой санамж хоёр салшгүй холбоотой

Нойр, ой санамж хоёр салшгүй холбоотой

Цэцэд “цэвэр агаар” оруулж, “цэвэрлэгээ” хийх цаг болсон!

Цэцэд “цэвэр агаар” оруулж, “цэвэрлэгээ” хийх цаг болсон!

Хил дээр “саатуулагдсан” их хэмжээний эзэнгүй юань сонгуультай холбоотой юу?!

Хил дээр “саатуулагдсан” их хэмжээний эзэнгүй юань сонгуультай холбоотой юу?!

“Баавгай” нь ч байхгүй Баялгийн сангийн “арьсыг нь арав хуваана“ гэнэ үү

“Баавгай” нь ч байхгүй Баялгийн сангийн “арьсыг нь арав хуваана“ гэнэ үү

Монголд анх удаа Программ хангамжийн Харвардын сертификатыг ЕБС-даа авах боломжтой боллоо

Монголд анх удаа Программ хангамжийн Харвардын сертификатыг ЕБС-даа авах боломжтой боллоо

“Ачаа тээврийн ханш цар тахлын үеэс 5-6 дахин буурсан” гэв

“Ачаа тээврийн ханш цар тахлын үеэс 5-6 дахин буурсан” гэв

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​