fbpx Манайд ХАОАТ-ын шаталсан хэлбэр тохирох уу?
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2022/05/12-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Нийгэм
Огноо
Унших
5 минут 10 секунд

Манайд ХАОАТ-ын шаталсан хэлбэр тохирох уу?

ХАОАТ-ыг олон шатлалтай болгох хэрэгтэй гэсэн зөвлөмжийг ОУВС-гаас манай улсад 2018 онд зөвлөж байсан бол энэ жил дахин үүнийг сануулж зөвлөсөөр байгаа юм. Ингэснээр инфляц буурахад ч нөлөө үзүүлнэ хэмээн анхааруулсаар байгаа билээ.

Дэлхийн 147 улсааас 100 орчим орон шаталсан татвартай байна. Харин манай улс тогтмол татвартай оронд багтдаг. Гэхдээ тогтмол татвартай улс орны давуу тал нь хэрэглэхэд хялбар, татварын залилан гарах магадлал бага.

Мөн илүү хөдөлмөрсөн хэсгээсээ нэмж татвар авдаггүй онцлогтой. Харин татварын дарамт бага-дунд орлоготой иргэдэд өндөр, бодлогоор тусгайлсан салбар, үйл ажиллагааг дэмжиж чаддаггүй сул талтай. Тэгвэл шаталсан татвартай байснаар татвар төлөх чадвартай хэсэгт ачааллыг илүү үүрүүлдэг түүнчлэн орлогын ялгааг бууруулах, эдийн засгийн хүндрэлийн үед татварын хувь хэмжээ буурдаг зэрэг давуу талтай. Гэвч хөрөнгө оруулалт, хөдөлмөр эрхлэлтийг бууруулах, илүү чадвартай хэсэг тухайн улсаас зайлсхийх эрсдэлтэй. Түүнчлэн татвараас зайлсхийх үйлдэл, залилан гарах магадлал өндөр гэж шинжээчид дүгнэж байна. Гэхдээ баялгийн тэгш бус хуваарилалтыг бууруулах үндсэн зорилгоор дэлхийн ихэнх улс ХАОАТ-ыг шатлалтайгаар ногдуулж байна.

Ингэхдээ хувь хүний нийт орлогод ногдуулдаг бөгөөд зөвхөн цалингийн орлогод ногдуулдаггүй аж. Шаталсан татвартай улсыг нэрлэбэл, Норвеги 8-25 хувь буюу таван шатлалтай бол Австрали 19-45 хувь хүртэл дөрвөн шатлалтай.

Харин Япон 0-45хувь, Хятад 3-45 хувь хүртэл тус бүр долоон шатлалтай бол Бельги 25-50 хувь хүртэл дөрвөн шатлалтай. Түүнчлэн Энэтхэг, Австри мөн 4-7 шатлалтай татвартай байна. Тэгвэл тогтмол буюу нэг шатлалтай улсад Казахстан 10, Монгол 10, Унгар 15 хувийн ХХОАТ-авдаг. Түүнчлэн Беларусь 13, Гүрж 20,Боливи 13, Болгар 10 бол Эстони 20 хувь байх жишээтэй. “Дэлхийн бусад улсад чинээлэг болон амьжиргааны түвшин доогуур байдлаас шалтгаалж орлогоос нь хамаарч төлөх татварын хэмжээ өөр, өөр байдаг. Монгол Улсын хувьд бүгд ижил хэмжээгээр татвар төлдөг. Татварын орчинг сайжруулах, ядуурлыг бууруулахад хөтөлбөр хэрэгжүүлэх хэрэгтэй. Иймээс бусад улстай ижил ХАОАТ-ыг шаталсан хэлбэрээр тогтоох юм. Тухайлбал, зарим оронд чинээлэг иргэд нь 27 хувийн ХАОАТ төлж байна. Өөрөөр хэлбэл, орлогоос нь хамаарч өсгөх шатлалтай байх хэрэгтэй” гэж ОУВС-ийн шинжээч онцолсон.

Хөрөнгийн татварын тухайд Монгол Улс 0.6-1 хувийн татвар авдаг бол Норвеги 2-4 хувь, ОХУ 0.1-2.0 хувь, Япон 1.70, Кригизстан 0.35-0.8 хувь Хятад 2.0 хувь зэрэг нэлээн хэлбэлзэлтэй байх жишээтэй. Хэлбэлзэлтэй буюу шаталсан татвар нь хуримтлал өндөр бүлэгт татварын ачаалал илүү үүрүүлдэг.

Түүнчлэн баялгийн тэгш бус байдлыг бууруулах, баялгийн эздийн ажлын байр бий болгох сэдлийг нэмэгдүүлэх сайн талтай ч давхар татвар үүсэх, чинээлэг давхарга дүрвэх, татвараас зайлсхийх, залилах үзэгдэл нэмэгдэх, татвар тооцох, бүртгэхэд хүндрэл ихтэй зэрэг сул талтайг судалгаа харуулсаар. Ямартаа ч манай улс ОУВС-гийн зөвлөмжид анхаарал хандуулах шаардлага үүссэнийг эдийн засагчид хэлж байна. Тогтмол татвартай байснаар орлогын тэгш бус байдал нэмэгдэж ядуурал ихсэхээр байгааг анхааруулж байгаа юм. Нэг үгээр хэлбэл орлого өндөр хэсгээс илүү татвар авах нь зүйд нийцэх хэдий ч эргээд тэрхүү төлсөн татвар нь эдийн засаг болоод нийгмийн сайн сайханд зориулагдах учиртай. Цаашид манай улс хөдөлмөрлөж буй хэсэгт татварын дарамт үүсгэх биш далд эдийн засагтай хэсгийг ил болгож татварыг өндөр тогтоох хэрэгцээ байгааг олон нийт хэлдэг. Гэхдээ эдийн засгийн суурь судалгаагаа сайн хийх хэрэгтэй гэдгийг ч мэргэжилтнүүд хэлж байна.

Ц.Мягмарбаяр

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

БНХАУ Монгол Улсаас хонь, ямааны мах импортлохыг хориглох шийдвэр гаргалаа
БНХАУ Монгол Улсаас хонь, ямааны мах импортлохыг хориглох шийдвэр гаргалаа
 
Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй
Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2022/05/12-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй

Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй

Уран зохиол, дуу хөгжим, технологийн хичээлийг сургалтын хөтөлбөрөөс хассан гэх мэдээллийг БШУ-ны сайд үгүйсгэв

Уран зохиол, дуу хөгжим, технологийн хичээлийг сургалтын хөтөлбөрөөс хассан гэх мэдээллийг БШУ-ны сайд үгүйсгэв

Чех улс нутаг дэвсгэрт нь үйл ажиллагаа явуулдаг Оросын суртал нэвтрүүлгийн сүлжээг илрүүлжээ

Чех улс нутаг дэвсгэрт нь үйл ажиллагаа явуулдаг Оросын суртал нэвтрүүлгийн сүлжээг илрүүлжээ

Зам талбайд тогтсон 92 тонн усыг сорууллаа

Зам талбайд тогтсон 92 тонн усыг сорууллаа

“УБТЗ” ХНН: Төмөр замчдаа нэн таатай нөхцөлөөр орон сууцжуулж байна

“УБТЗ” ХНН: Төмөр замчдаа нэн таатай нөхцөлөөр орон сууцжуулж байна

НҮБ: 2022 онд дэлхий даяар 800 сая хүн өлсөж байхад өдөр бүр нэг тэрбум таваг хоол хаягдаж байжээ

НҮБ: 2022 онд дэлхий даяар 800 сая хүн өлсөж байхад өдөр бүр нэг тэрбум таваг хоол хаягдаж байжээ

“Titanic” киноны гол дүрийн эмэгтэйг аварсан “хаалга“ $718,750-аар зарагджээ

“Titanic” киноны гол дүрийн эмэгтэйг аварсан “хаалга“ $718,750-аар зарагджээ

“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн ордын нөөц баялгийг 8.1 тэрбум тонноор батлав

“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн ордын нөөц баялгийг 8.1 тэрбум тонноор батлав

Москвагийн халдлагын дараа 100 гаруй хүн сураггүй алга болоод буйг мэдээллээ

Москвагийн халдлагын дараа 100 гаруй хүн сураггүй алга болоод буйг мэдээллээ

Цөмийн бөмбөг бүтээж, дэлхийг өөрчилсөн Оппенхаймер

Цөмийн бөмбөг бүтээж, дэлхийг өөрчилсөн Оппенхаймер

Тэтгэвэр тогтооход Утсаар ярьж, цахимаар хүсэлт өгдөг болох уу?

Тэтгэвэр тогтооход Утсаар ярьж, цахимаар хүсэлт өгдөг болох уу?

Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Эрүүл мэндийн салбарыг цахимжуулах төсөл хэрэгжүүлсэн компанийг АТГ-т шалгуулна

Эрүүл мэндийн салбарыг цахимжуулах төсөл хэрэгжүүлсэн компанийг АТГ-т шалгуулна

МАН-ын эмэгтэй нэр дэвшигчдийг Х.Булгантуяа, АН-ынхыг С.Одонтуяа өнгөлөх үү?

МАН-ын эмэгтэй нэр дэвшигчдийг Х.Булгантуяа, АН-ынхыг С.Одонтуяа өнгөлөх үү?

Монгол улсын ерөнхий сайд асан “бохир” мөнгөөр Манхэттэн дүүрэгт тансаг сууцнууд худалдаж авсныг тогтоожээ

Монгол улсын ерөнхий сайд асан “бохир” мөнгөөр Манхэттэн дүүрэгт тансаг сууцнууд худалдаж авсныг тогтоожээ

Илон Маскийг худалдаж авснаас хойш АНУ-д Твиттерийн хэрэглэгчийн тоо 20 гаруй хувиар буурчээ

Илон Маскийг худалдаж авснаас хойш АНУ-д Твиттерийн хэрэглэгчийн тоо 20 гаруй хувиар буурчээ

АНУ-ын Вашингтон муж тайчигчдын хөдөлмөрийн эрхийг хамгаалах хуультай болжээ

АНУ-ын Вашингтон муж тайчигчдын хөдөлмөрийн эрхийг хамгаалах хуультай болжээ

ПАРИС 2024: Францад олимп дуустал онц байдал зарлалаа

ПАРИС 2024: Францад олимп дуустал онц байдал зарлалаа

2024:Даатгалаар эмчлүүлэх боломжтой хувийн эмнэлгүүдийн шинэчилсэн жагсаалт

2024:Даатгалаар эмчлүүлэх боломжтой хувийн эмнэлгүүдийн шинэчилсэн жагсаалт

Хятадын Хөлбөмбөгийн Холбооны тэргүүн асан авлигын хэрэгтээ бүх насаар хоригдох ял сонсжээ

Хятадын Хөлбөмбөгийн Холбооны тэргүүн асан авлигын хэрэгтээ бүх насаар хоригдох ял сонсжээ

Эрчим хүчний хараат байдлаас гаргая гэсэн дээр АНУ-ыг түших нь зөв байх

Эрчим хүчний хараат байдлаас гаргая гэсэн дээр АНУ-ыг түших нь зөв байх

Москвагийн халдлагыг үйлдэгчид Украин руу биш, Беларусь руу зугтаж байсныг Лукашенко баталжээ

Москвагийн халдлагыг үйлдэгчид Украин руу биш, Беларусь руу зугтаж байсныг Лукашенко баталжээ

Балтиморын нурсан гүүрний орчимд аврах ажиллагаа үргэлжилж байна

Балтиморын нурсан гүүрний орчимд аврах ажиллагаа үргэлжилж байна

“Барилга барихаар II төрөх эмнэлгийн газар дээр хашаа барьсныг буулгана“

“Барилга барихаар II төрөх эмнэлгийн газар дээр хашаа барьсныг буулгана“

Нойр, ой санамж хоёр салшгүй холбоотой

Нойр, ой санамж хоёр салшгүй холбоотой

Цэцэд “цэвэр агаар” оруулж, “цэвэрлэгээ” хийх цаг болсон!

Цэцэд “цэвэр агаар” оруулж, “цэвэрлэгээ” хийх цаг болсон!

Хил дээр “саатуулагдсан” их хэмжээний эзэнгүй юань сонгуультай холбоотой юу?!

Хил дээр “саатуулагдсан” их хэмжээний эзэнгүй юань сонгуультай холбоотой юу?!

“Баавгай” нь ч байхгүй Баялгийн сангийн “арьсыг нь арав хуваана“ гэнэ үү

“Баавгай” нь ч байхгүй Баялгийн сангийн “арьсыг нь арав хуваана“ гэнэ үү

Монголд анх удаа Программ хангамжийн Харвардын сертификатыг ЕБС-даа авах боломжтой боллоо

Монголд анх удаа Программ хангамжийн Харвардын сертификатыг ЕБС-даа авах боломжтой боллоо

“Ачаа тээврийн ханш цар тахлын үеэс 5-6 дахин буурсан” гэв

“Ачаа тээврийн ханш цар тахлын үеэс 5-6 дахин буурсан” гэв

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​