fbpx “No naadam”-аас “Yes naadam”
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2022/06/16-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Нийгэм
Огноо
Унших
10 минут 48 секунд

“No naadam”-аас “Yes naadam”

Өнөөдөр 2022 оны зургаадугаар сарын 16. Жилийн өмнө, яг өдийд дөө, Монгол Улс эмхлэгдээд таван сар гаруй болж буй Засгийн газартай, сонгогдоод зургаа хонож байгаа Ерөнхийлөгчтэй байв.

Ковидын вакцины нэг дэх тунг 1.5 сая хүн тариулж, дараагийн хоёр дахь тунд хамруулж эхлээд сар гаруй болсон. 600 гаруй мянган хүн хоёр дахь тун тариулсан. Бараг хоёр жил “цоож”-той байсан хилээ нээж, зарим улстай харилцан зорчиж эхлээд 14 хоносон.

Бас Засгийн газраас “...Дахин хатуу хөл хорио тогтоохгүй” гэж мэдэгдээд хоёр долоо хоносон. Ерөнхий сайд “...Ковидгүй зуны төлөө” хэмээн уриалаад хоёр сар хагас болоод байлаа.

Ковидын тархалт дэлхийд эрчээ авчихсан. Манайд ч ялгаагүй. Ерөнхийдөө манай монголчууд хамаагүй газар очихгүй, хаа ч масктай л явдаг байв. Ер нь бол ковидын вакцины хоёр тун тариулсан хүмүүс эхнээсээ дөнгөж л гэрээсээ цухуйж эхэлсэн үе л дээ. Бас наадам дөхчихсөн. Хаа сайгүй наадмын тухай яриа. Бөхчүүд, уяачид бэлтгэл сэлтээ хангаж байв. Гэсэн ч ковидын нөхцөл байдал сайнгүй байв. Нэг дор зургаагаас дээш хүн цуглах хориотой. Хориг зөрчсөн тохиолдол бүрт эрсдэл нэмэгдэж байлаа. Тиймээс яг жилийн өмнөх энэ өдрийн Засгийн газрын хуралдаан дээр Ерөнхий сайд “...Цар тахлын энэ үед аймаг, сумын наадам хийхгүй, Үндэсний их баяр наадмыг үзэгчгүй зохион байгуулна” гэсэн чиглэлийг өгсөн байдаг. Ингэхдээ наадмаас хэмнэх зардлыг ковидын эсрэг арга хэмжээнд зарцуулахаар шийдэж байв.

Харин энэ нь хоёр жил орчим “тэг зогсолт” хийсэн гадаад, дотоодын санаачилга бүхий улс төрийн үйл ажиллагааны шалтаг болж өгсөн юм.

Тодруулбал, энэ шийдвэрийн дараа нэр бүхий хүмүүс “...Тэвчээр тасарлаа” хөдөлгөөнийг Сүхбаатарын талбайд зохион байгуулж, “No naadam” нэртэй жагсаал болгосон. Тэд “...Ковидын үед наадам тэмдэглэж, хурдан морь уралдуулах Засгийн газрын шийдвэр нь хүүхдийн эрхийг зөрчихийн зэрэгцээ, амь нас, эрүүл мэнд, аюулгүй байдлыг эрсдэлд оруулж буй үйлдэл” хэмээсэн. Жагсаалд очсон хүмүүс “...Өдөрт 10 гаруй хүн ковидын улмаас амиа алдаж байгаа энэ хүнд үед нэг ч иргэн наадам хийхийг дэмжихгүй байна. Гэтэл төр засаг иргэдийн хүсэж байгаа зүйлээс өөр зүйл ярьж байгаа тул үзэл бодлоо сонсгох гэж би өнөөдөр энд ирлээ. Би төр засаг нааштай шийдвэр гаргах хүртэл тайван жагсаалд оролцож, энд зогсоно. Ардчиллын хамгийн чухал зарчмын нэг нь төр засгийн шийдвэр хэрвээ таалагдахгүй бол хаа хүссэн газраа эсэргүүцэж буй үзэл бодлоо илэрхийлэх боломжтой байх ёстой. Гэвч үзэл бодлоо илэрхийлсэн иргэдээ торгох эсвэл барьж хорьж байгаа үзэгдэл нь үнэхээр буруу тийшээ зүглэж байна.

Иргэд өнөөдөр ковидоор өвдөөд эмчилгээний эм ч авч чадахгүй байхад наадам хийх хэрэггүй” гэсэн. Бас нэг хүн “...Энэ жил наадамд мянга орчим морь уралдуулна гэж төлөвлөжээ. Гэвч тэр морьдыг унах хүүхдүүд ямар эрсдэлд орж байгааг төр засаг ойлгохгүй байна. Наад зах нь тэдгээр хүүхэд цар тахлаар өвчилж, амиа алдвал хэн хариуцлага хүлээх вэ. Иргэдийнхээ амиар дэнчин тавьж наадам зохион байгуулдаг манайх шиг улс дэлхийд байхгүй” гэв. Түүнчлэн зарим нь “...Цар тахлын нөхцөл байдлын улмаас Монголд орж ирж буй бараа, бүтээгдэхүүний үнэ өдөр ирэх тусам хэд дахин өссөөр байгаа энэ үед зарлага гаргаж наадам тэмдэглэвэл ирэх аравдугаар сар гэхэд эдийн засаг унана” гэж байв.

Үнэхээр ч тухайн үед ковидын халдвараар өдөртөө 10-аас илүү хүн нас барж, халдварын эрсдэл “улаан тэмдэг”-тэй байсан.

Засгийн газар долдугаар сарын 2-ны өдөр ээлжит бусаар хуралдаж наадмыг улсын хэмжээнд нэг жилээр хойшлуулах шийдвэр гаргасан. Мөн аймаг, сумдын баяр наадам, хурдан морины бүсийн уралдаан, уул овооны тахилга, ой тэмдэглэх зэрэг нийтийг хамарсан арга хэмжээ зохион байгуулахгүй байхыг бүх шатны Засаг дарга нарт үүрэг болгож байв.

Ер нь бол жилийн өмнөх улсын эдийн засаг ч сайн байгаагүй юм. Нэн хүндэрсэн байв. Хасах заачихсан. Олон зуун аж ахуйн нэгж хаалгаа барьсан. Ажилгүйчүүдийн тоо огцом нэмэгдсэн. Угаасаа ажлын байрыг хадгалж, шинээр ажил олгох ч боломжгүй болоод байв. Харин шинээр эмхлэгдээд удаагүй Засгийн газар нэгэнт унасан эдийн заагт “дусал” залгаж, тусгай хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн байдаг. Тэр нь “Ковидтой тэмцэх, иргэдийн эрүүл мэнд, орлогыг хамгаалах, эдийн засгаа сэргээх зорилготой 10 их наядын цогц төлөвлөгөө” нэртэй. Уг хөтөлбөрийн хүрээнд ажлын байрыг дэмжих зээл, репо санхүүжилтийн зээл, орон сууцны ипотекийн зээл, хөдөө аж ахуйг дэмжих зээл зэргийг олгосон. Мөн өнгөрсөн жилийн зургаадугаар сарын 25-ны Засгийн газрын хуралдаанаас “..Ковидын хүндрэлийг давахад эрүүл мэндийн салбарт оруулах нэмэлт санхүүжилт, хүүхдийн 100 мянган төгрөгийн мөнгөн тэтгэмж, аж ахуйн нэгж, айл өрхийн хэрэглээний зарим зардлыг төрөөс төлөх шийдвэрээ тус тус он дуустал үргэлжлүүлэх” шийдвэрийг гаргаж байв. Үүнийг ҮАБЗ дэмжсэнээр он дуустал энэ “дусал” залгаатай үлдсэн юм.

Тухайн үед үүнээс өөрөөр яаж ажиллах байсныг хэлж мэдэхгүй юм. Ямартай ч эдийн засагт ийм “дусал, тариа” хийж байж ковидын оргил үеийг давсан. Нөгөөтэйгүүр энэ Засгийн газар алга ташчихмаар том амжилт гаргасан нь ковидыг үндсэндээ ялж чадсан. Вакцин таслаагүй. Харин ч илүүдэлтэй болсон. Дэлхийд хэрэглэгдэж буй бүх вакциныг татсан. ДЭМБ ч “...Ковидын үндсэн эмчилгээ нь вакцин” гэдгийг байнга хэлж байсан. Тэр нь ч үнэн байж, бидэнд үр дүнгээ өгсөн гэхэд болно. Ингээд ковидын халдварын эрч суларч, хүмүүсийн айдас хүйдэс дарагдаж эхэлсэн. Гэхдээ өнгөрсөн зун ковид шинэ вирусээр “баяжаад” дийлдээгүй ч монгол хүмүүс маскгүй зусаж чадсан.Залгуулаад , аажмаар зөөлөрсөөр өнөөдөр бараг л хэвийн амьдралдаа буцаж орчихоод байна. Гэвч бүрмөсөн тайвшрах цаг хараахан болоогүй. Бусад улс оронд бол ковидын аюул хэвээрээ л байна. Гэхдээ Монгол Улсын ковидын эсрэг үйл ажиллагаа, өнөөдрийн байдал нь олон улс оронд загвар болчихоод байгааг бас хэлэх хэрэгтэй.

Өнгөрсөн зунаас хойш өөр олон үйл явдал болж өнгөрлөө. Дэлхий ковидтой, улс хоорондын зөрчил самуунтай байгаа ч манай улс боломжийн алхаад ирсэн байгаа юм. Оую толгойн талаар “Рио Тинто”-тай маш амжилттай хэлэлцээр хийсэн. 2.3 тэрбум ам.долларын өрийг тэглэсэн. Энэ өрийг янз бүрээр яриад байгаа юм. Байгаа өр, байхгүй өр гээд байгаа. Ер нь өр гэдэг цаасан дээр л бичигддэг. Нэгэнт бичигдсэн бол өгч л таарна. Яривал сунжирна. Ямартай ч Оюу толгойн далд уурхайн бүтээн байгуулалтын “хонх” дуугарчихсан. Бас Хятадтай боомтуудын асуудлаар том тохироо хийсэн. Энэ хүрээнд төмөр замуудаа тавиад эхэлсэн. Хэлэлцээрийн дараа эхэлсэн Зүүнбаян-Хангимандалын төмөр зам ирэх намар ашиглалтад орох гэж байна. Өмнө эхэлсэн төмөр замууд удахгүй дуусна. Ер нь энэ Ерөнхий сайд боомтууд, төмөр замын асуудалд онцгой анхаарч байх шиг байгаа юм. Ковидын үеэр дээрх мэтийн томоохон бүтээн байгуулалтуудтай холбоотой зураг төсөл, ТЭЗҮ-ийг боловсруулж, ажлын хэсгүүдийг өөрөө ахлаад ажиллачихсан тухай саяхан нэгэн хэвлэлд нийтлэгдсэн байсан. Эдгээрээс гадна “Хөтөл”, Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрийг төрд эргүүлж авсан. Сэтгэлтэй хүн тавиад, зөв удирдаад явбал удахгүй өгөөжөө өгөх нь дамжиггүй. Тавантолгойд цахилгаан станц, Эрдэнэбүрэнгийн усан цахилгаан станцуудын ажил эхэлсэн.

Өнгөрсөн нэг жилд болсон явдлуудын томуудаас нь яривал энэ. Үргэлжлүүлээд бичвэл ямар их зүйл өөрчлөгдсөнийг илүү тод санах нь ойлгомжтой. Хамгийн энгийнээр, маш товч хэлэхэд жилийн өмнө гэрээсээ гарч ядаж байсан бид өнөөдөр дур хүрвэл ажлаа хийж, дургүй хүрвэл талбай бараадаад улс төрийн акц хийх боломжтой л болсон байна. Өвлөөс хойш хэн, хаана, хэдэн жагсаал хийснийг бүгд харсан. Түүнчлэн өнгөрсөн зун “...Наадам ярихгүй ээ, no naadam” гээд сэтгэлээр уначихсан монголчууд өнөөдөр “..Yes naadam” гэчихсэн хурдан морины сэрвээний өндөр ярьж маргаад л сууцгааж байна.

Б.ГАРЬД

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

Энэ жилийн “Оросын Давос”-т хэн хэн оролцох вэ?
Энэ жилийн “Оросын Давос”-т хэн хэн оролцох вэ?
 
Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ
Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2022/06/16-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Д.Лүндээжанцан: Монголчуудыг монгол хүн өөрөө аварна гэх энэ философи Жанлавцогзол номын гол агуулга

Д.Лүндээжанцан: Монголчуудыг монгол хүн өөрөө аварна гэх энэ философи Жанлавцогзол номын гол агуулга

Д.Батлут: Энэ салбарт чадварлаг хүний нөөц, шинэ технологиуд гээд шинэчлэх шаардлагатай зүйл олон бий

Д.Батлут: Энэ салбарт чадварлаг хүний нөөц, шинэ технологиуд гээд шинэчлэх шаардлагатай зүйл олон бий

Арвантавдугаар Далай ламыг албан ёсоор тодруулна гэдгийг мэдэгдлээ

Арвантавдугаар Далай ламыг албан ёсоор тодруулна гэдгийг мэдэгдлээ

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны, төрийн албан хаагчийн үндсэн зарчим болох ёстой

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны, төрийн албан хаагчийн үндсэн зарчим болох ёстой

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ

Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр

Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр

Энэ жилийн Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Энэ жилийн Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Орос, Хятадыг үзэн ядах нь Монголын эрх ашигт нийцэхгүй

Орос, Хятадыг үзэн ядах нь Монголын эрх ашигт нийцэхгүй

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

“Ганц очноос ноцсон аюул”

“Ганц очноос ноцсон аюул”

X Богд яагаад Даншиг наадамд морилсонгүй вэ?

X Богд яагаад Даншиг наадамд морилсонгүй вэ?

Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь

Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь

Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц нь хэр вэ гэдэг асуудал тулгарна

Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц нь хэр вэ гэдэг асуудал тулгарна

Харзтайд сорилгод барилдсан говийн бөхчүүдээс Т.Төгсдөлгөөн, Н.Амгаланбаатар, Э.Мөнхбаатар, Б.Бадрал нарын аймгийн арслангууд өнгөтэй байна

Харзтайд сорилгод барилдсан говийн бөхчүүдээс Т.Төгсдөлгөөн, Н.Амгаланбаатар, Э.Мөнхбаатар, Б.Бадрал нарын аймгийн арслангууд өнгөтэй байна

Баабар бол Монголын түүхэнд үзэгдэл болсон шилдэг нийтлэлч

Баабар бол Монголын түүхэнд үзэгдэл болсон шилдэг нийтлэлч

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

ОУ-ын Таеквондогийн домогт тамирчин Pak Chong Hyon Монголд үнэ төлбөргүй сургалт семинар орлоо

ОУ-ын Таеквондогийн домогт тамирчин Pak Chong Hyon Монголд үнэ төлбөргүй сургалт семинар орлоо

Г.Тэмүүлэнгийн үзэл санаа МАН дотор илүү их түгээсэй

Г.Тэмүүлэнгийн үзэл санаа МАН дотор илүү их түгээсэй

Эмээлт захад хонь 200.000-300.000 төгрөгийн ханштай байна

Эмээлт захад хонь 200.000-300.000 төгрөгийн ханштай байна

Б.Мөнхсоёл: Зарим улс төрчид энэ Засгийн газрыг Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсээсэй гэж хүсч байх шиг байна

Б.Мөнхсоёл: Зарим улс төрчид энэ Засгийн газрыг Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсээсэй гэж хүсч байх шиг байна

Г.Лувсанжамц: Төсөв үр дүнтэй зарцуулагдаж байгааг хэмжиж чаддаг байх ёстой

Г.Лувсанжамц: Төсөв үр дүнтэй зарцуулагдаж байгааг хэмжиж чаддаг байх ёстой

Үндэсний “Эхлэл брэнд“ХХК дуудлага худалдаагаар 9,3 тэрбум төгрөгөөр худалдаж авсан газрын гэрчилгээгээ гардаж авлаа

Үндэсний “Эхлэл брэнд“ХХК дуудлага худалдаагаар 9,3 тэрбум төгрөгөөр худалдаж авсан газрын гэрчилгээгээ гардаж авлаа

Г.Занданшатарын зам хүнд ч зарчим нь зөв эхэллээ

Г.Занданшатарын зам хүнд ч зарчим нь зөв эхэллээ

Д.Үүрийнтуяа: Улс орны хөгжлийн бодлого хүндээ суурилсан байх ёстой

Д.Үүрийнтуяа: Улс орны хөгжлийн бодлого хүндээ суурилсан байх ёстой

Улаанбурхан өвчний вакцинд хамрагдаагүй 10 сартайгаас 15 настай хүүхдүүдийг 7 сарын 1-нээс нөхөн дархлаажуулалтад хамруулна

Улаанбурхан өвчний вакцинд хамрагдаагүй 10 сартайгаас 15 настай хүүхдүүдийг 7 сарын 1-нээс нөхөн дархлаажуулалтад хамруулна

Энэ Засгийн газрын эдийн засгийн гол ачааг Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдинням үүрнэ

Энэ Засгийн газрын эдийн засгийн гол ачааг Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдинням үүрнэ

Л.Оюун-Эрдэнэ: Ерөнхий сайдтайгаа баг болж ажиллаарай, сүнс чинь засаг дээрээ байх ёстой шүү

Л.Оюун-Эрдэнэ: Ерөнхий сайдтайгаа баг болж ажиллаарай, сүнс чинь засаг дээрээ байх ёстой шүү

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​