Дэлхийн хоёрдугаар дайны үеэр Японы үйлдвэрүүдэд боолчлогдож хэлмэгдсэн иргэдийнхээ хохирлыг Өмнөд Солонгосын засгийн газар өөрөө барагдуулах санал гаргасан нь тус улсын нийгэмд томоохон маргаан дэгдээгээд байна.

Энэ нь хоёр улсын хооронд удаан үргэлжилсэн маргааныг эцэслэж, харилцаагаа сэргээх гэсэн Сөүлийн эрх баригчдын санаачилга байжээ.

Япон улсын засгийн газар Өмнөд Солонгосын энэ саналыг талархан хүлээж авснаа мэдэгдсэн юм.

Харин хохирогчдын төлөөлөл Японы талд хариуцлага тооцож чадаагүй засгийн газраа хатуу шүүмжилж байна.

1910-1945 оны хооронд Солонгосын хойгийг колоничилж байхдаа Япон улс 150,000 орчим солонгос хүнийг өөрийн газар нутаг дахь үйлдвэр, уурхайнуудад албадан ажиллуулж байсан гэдэг.

Хэлмэгдэгсэд болон тэдгээрийн төлөөлөл хохирлоо Японы компаниудаар төлүүлэхийн төлөө олон жил тэмцэж байгаа.

Өмнөд Солонгосын өмнөх засгийн газар ч хохирлыг Японы холбогдох компаниудаар төлүүлэх зорилготой ажиллаж байжээ.

Тухайлбал 2018 онд Өмнөд Солонгосын дээд шүүх гомдол гаргасан 15 хохирогчийн нөхөн төлбөрийг Японы компаниудаар төлүүлэх шийдвэрт хүрч байсан юм.

Тэдгээрийн дотор Mitsubishi, Nippon Steel зэрэг томоохон компаниудын нэр багтаж байжээ. Харин өнгөрсөн онд сонгогдсон Өмнөд Солонгосын шинэ ерөнхийлөгч Юн Сүк Ёл уг асуудалд өөрөөр хандаж, хөрш Япон улстай харилцаагаа сайжруулахыг эрмэлзэх болсон юм. Хоёр улсын гол холбоотон АНУ-ын засаг захиргаа ч тэдэнд эвлэрэхийг уриалж байв.

Өчигдөр АНУ-ын ерөнхийлөгч Жо Байден саналыг сайшаасан агуулгатай мэдэгдэл гаргасан байна.

Сөүлийн засгийн газрын саналын дагуу дайны дараа 1965 онд хоёр улсын хооронд байгуулагдсан гэрээний үр шимийг хүртсэн Өмнөд Солонгосын компаниуд хохирлыг барагдуулахаар болжээ. Уг гэрээгээр дайны үеийн бүх маргааныг эцэслэн шийдвэрлэсэн гэж Токиогийн эрх баригчид үздэг.

Эдгээр компаниудын дундаасаа бүрдүүлсэн $3 саяыг гомдол гаргагч 15 хүнд хуваан төлөхөөр болсон байна. Тэдний гурав нь өнөөдөр амьд байгаа юм.

Гэхдээ амьд үлдсэн хохирогчид бүгд засгийн газрынхаа шийдвэрийн дагуу олгох нөхөн төлбөрийг авахгүйгээ мэдэгджээ.

Өчигдөр бас Сөүл хот дахь гадаад хэргийн яамны байрны гадаа хохирогчдын төлөөлөл эсэргүүцлийн цуглаан зохион байгуулсан байна.

“Энэ санал нь Солонгосын засгийн газар Японы компаниудын үйлдсэн гэм нүглийг шууд утгаараа өршөөсөн хэрэг боллоо” гэж хохирогчдын өмгөөлөгч мэдэгджээ. Хохирогчдын нэг Ян Гүм Док “Гуйлгаар олж авсан гэж үзэж болох энэ мөнгийг би авахгүй” гэж хэлсэн байна.

Тус улсын сөрөг хүчний гол намын тэргүүн И Жэ Мюн уг саналыг “манай улсын дипломат харилцааны түүхэнд тэмдэглэгдэн үлдэх хамгийн том хар толбо” гэж мэдэгджээ.

Өмнөд Солонгосын гадаад хэргийн сайд Пак Жин өмнө нь саналын талаар танилцуулахдаа дуусдаггүй маргааныг өндөрлүүлж, харилцаагаа хэвийн болгох нь тус улсын үндэсний эрх ашигт нийцэж буйг тайлбарласан юм.

Япон улсын гадаад хэргийн сайд Ёшимаса Хаяаши саналыг талархан хүлээж авч буйгаа мэдэгдээд өөрийн компаниудыг ч бас хохирол барагдуулах санд хувь нэмрээ оруулахад нь дэмжихээ мэдэгджээ.

Эх сурвалж: BBC