Хүүхдийн тусламжийн 108 утсанд 24цагийн турш зөвлөгөө мэдээлэл өгдөг. Үүнээс гадна хамгаалахүйлчилгээ үзүүлдэг төвийг мөн ажиллуулдаг. Тус хамгаалах төвд хүргэгдэн очин хоёр
хоног байрласан хүү тэндээ зодуулсан гэх мэдээллийн мөрөөр хүүгийн ээж С.Энхчимэгтэй ярилцлаа. Хүсэлтээр нь ээж болон хүүгийн зургийг нийтлэлгүй, гэмтсэн хэсгийнх нь зургийг нийтлэв.

-Хүүхэд одоо ямар байдалтай байна вэ?

-Миний амь шигээ хайрладаг хүү минь хоёр хоног 108 гэдэг хүүхэд хамгаалах төвд нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн хоёрдугаар хэлтсээс хүргэгдэж очоод ийм болтлоо зодуулсан байна. Ил харагдах шарх нь ийм. Гэхдээ гэдэс болон толгой нь өвдөөд байгаа. Олон том ах нар ээлжлэн бүлэглэн зодсон гэнэ. Хоёрхон хоногт манай хүүхэд аймар гэмтжээ. Цочдог, огцом уурладаг, орилдог, гомддог болчихсон байна. Тэнд байнга байрладаг хүүхэд бол ямар ч хөгжиж боловсрох юм байхгүй, улам зэрлэгшдэг гэж ойлголоо. Ямартаа ч дуу хөгжим, сургалт ордоггүй юм байна.

-Тухайн үед юу болсон юм бэ?
-Би хүүтэйгээ хоёр хоног холбогдож чадахгүй, хайсан. Аавтайгаа байгаад нь итгэж байсан. Аавынх нь утас холбогдоогүй. Гэтэл цагдаа нар аавтай нь маргалдсан уур бухимдлаа хүүд минь гаргасан байжээ. Хэнээс, юунаас болж цагдаад очсоныг нь мэдэхгүй.

-Ааваас нь тусдаа амьдардаг гэж ойлголоо?
-Ерөнхийдөө бид хоёр тусдаа байгаа юм. Аав нь хөдөө ажилладаг. /Энэ талаар илүү
зүйл ярихыг хүсээгүй/

-Ааваас нь асуухад юу гэх юм?
-Ааваас нь асуусан. Ууж байсан найзындаа хүүгээ үлдээе, эсвэл би ээж рүү нь залгаж хэлмээр байна гэж удаа дараа хэлжээ. Гэвч хүүг нь салгаж авах гээд байсан тул хоёр цагдаагийн хувцсыг нь урж муудалцсан гэж байгаа юм. Хүүхдийг нь салгаж авах гээд байсан болохоор ийм байдал үүссэн гэж
хэлсэн.

-Хүүхэд чинь өөрөө юу гэж хэлж байна
вэ?
-Хүүтэйгээ уулзсанаас хойш толгой, гэдэс
нь өдөр, шөнөгүй өвдсөн. Шалгааж, шалгааж асуухад хүү минь ийм байдалд хүрснээ хэлсэн. Миний хүүгийн ярьж байгаагаар “Энэ мууг тийш нь оруулаад үхтэл нь зодно” гэжээ. Яг хэнийг тэгж хэлсэн юм, мэдэхгүй байна. “Хүүхдийн шорон шиг, тэнд атаман ах нар байсан. Тэд нар намайг аймар их зодож, би шөнөжин уйлсан” гэсэн. Хүүхэд хамгаалах төв гэдэг юмандаа шорон шиг оруулаад таван настай үрийг минь өдөр, шөнөгүй хоёр хоног зодож байхад тэр газрын албан хаагч нар яагаад
миний хүүг хамгаалсангүй вэ? Ийм жаахан хүүхдийн нүдэн дээр аавыг нь гавлаад зодсон гэхээр аймшигтай. Надад аавыг нь өмөөрөөд байх шалтгаан алга. Чи яагаад зодуулсан юм бэ, яагаад хүний үгэнд ороогүй юм бэ гэсэн чинь “Том ах нар орж ирээд ханандаа гэж орилсон. Би яадгийг нь
мэдэхгүй зогсоод байсан чинь чамайг ханандаа гээд байгаа юм биш үү гээд намайг эхлээд ирж зодсон” гэсэн. Тэгээд хүүхдүүд хана дагаад суусан гэж байгаа юм. Яагаад тэд нар ханандаа гэж орилсон юм бэ гэхээр том агаа, аниа нар том хүний кино үзэх гээд бид нар хана дагаж суусан
гэсэн. Та нар яагаад тоглож болоогүй юм бэ гэхээр “Бид нарыг тоглоом тоглохоор
чимээгүй бай гэж хэлээд хана дагуулж суулгасан” гэсэн. Нэг хэлгүй аниа байсан. Тэр хэлгүй аниаг тоглоом хураа гэсэн. Тэр аниа ойлгохгүй байхаар нь манай хүү туслах гээд босоод очсон юм байна. Тэгсэн чинь чамайг ханандаа гээд байгаа юм биш үү гээд дахиад нэг аниа эгэм рүү нь цохьсон байгаа юм. Камер байхгүй юм чинь баримттай болъё гээд зураг таниулсан. Өнөөдөр дөрвөн зураг тавиад таниулахад хоёр хүүхдийг хоёуланг нь таниад хэлж байсан. Нөгөө хүүхдийг нь яг санахгүй байсан. Гэхдээ миний нүүрэнд шалбалсан нэг хүүхэд байх ёстой гээд байсан. Энэ хүүхэд байхаа гээд нэг хүүхдийн зургийг хэлсэн. Манай хүүхдийн зодуулсан шалтгаан нь ханандаа гэдэг үгийг ойлгохгүй, бас тэр хэлгүй охинд туслан тоглоом хураах гэж бас дахиад зодуулж.

-Тэгэхээр хүүхдүүдээс нь зодсон болж
таарч байна уу?
-Таниулсан зураг нь 12-16 насны хүүхдийн дөрвөн зураг байсан. Манай хүүхэд хоёрыг нь таньсан. Ажилтнууд нь юм уу, хүүхдүүд зодсон юм уу бүү мэд. Одоо хэн зодсоныг нь шалгаж байгаа гэсэн. Ямар ч байсан тэнд байгаа хүүхдүүд ямар ч хараа хяналт байдаггүй, бусдыгаа зодоод байж байдаг
юм байна.

-Камергүй гэсэн үг үү?
-Кридорын камер гэж байдаг гэсэн. Манай хүүхэд юу гэж кридорын камерт харагдах вэ
дээ, тоглоомын өрөөндөө зодуулсан гэж хэлж байгаа. Тоглоомын өрөө нь камергүй.

-Том хүний кино үзэх зурагттай гэж ойлголоо?
-Том хүүхдүүд нь тусдаа кино үздэг юм шиг байгаа юм. Хүүхэлдэйн кино биш. Хүүхэлдэйн кино гарч байгаад дараа нь өөр кино гардаг даа насанд хүрэгчдийн биш.

-Хүүгээ эмнэлэгт үзүүлсэн үү?
-Шүүх шинжилгээнд гэмтлийн зэрэг тогтоолгосон. Хариу нь гараагүй байгаа.Мөрдөгч нь болохоор шүүх шинжилгээний гэмтлийн зэргийг нь хүлээнэ гээд байхаар нь би өнөөдөр даргад нь мөрдөгчөө солих хүсэлт тавьсан. Яагаад гэвэл, хуулийнхаа хугацаанд хийнэ л гэх юм, шүүх шинжилгээний гэмтлийн зэргийг тогтооно л гэх юм, одоо баримтгүй болчихоод байна, камерийн бичлэг байхгүй гээд их учир битүүлэг юм яриад байгаа. Хүүгээ ямартай ч сэтгэл зүйч болон ганцаарчилсан багштай
ажиллуулж, цэцэрлэгт явуулж эхэлсэн байгаа.

-Нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн цагдаагийн хэлтэс дээр болсон явдал гэсэн. Та цагдаа дээр очиж уулзсан уу?
-Хүүхдэд минь ийм зүйл болсныг мэдээд би Баянзүрх дүүргийн цагдаагийн хоёрдугаар хэлтэс рүү холбогдсон. Бид нарт ямар хамаатай юм бэ, 108 руугаа холбогд гээд уурласан. Цагдаа нар миний хүүг хаана очсон, яасан ийсэн талаар ямар ч мэдээлэлгүй сууж байсан. Өнөөдөр миний хүү мэдүүлэг өгөхдөө, энэ хүн миний энэ рүү, энэ рүү, бас энэ рүү цохьсон гэж хэлсэн. Ганцхан толгой руу нь цохиогүй. Тэгэхээр олуулаа зодсон болж таарч байна. Би хүүхдийнхээ эрүүл саруул бие, эрүүл
саруул ухааныг хэнээс, хаанаас нэхэх вэ? Хариуцан хүлээлгэж өгсөн цагдаа нь мэдүүлэг өгөх өрөөнд орж ирэн хэл амаар доромжилсон. Хүүхдээ эрүүл саруул явж байгаа гэж бодсон болохоос хүүхэд
хамгаалах төвд очоод зодуулчихна гэж бодсонгүй.

-Хүүхэд хамгаалах төвд нь хандсан уу?
-108 руу нь утасдаж “Миний хүүг зодсон байна. Ээжид нь яагаад дуудаж хэлэхгүй ингэж зодож байгаа юм бэ” гэхэд чи цагдаадаа ханд бид нарт хамаагүй гэсэн. Хоёр газраас ийм л хоёр хариуг авсан. Баянзүрх дүүргийн хоёрдугаар хэлтэст гомдолтой байгаа. Эрүүл саруул, асран хамгаалагчтай хүүхдийг минь 108 дуудаад өгөөд “хаячихсан” байна. 108 гэх газраас нь аав нь “тасраад” гудамжинд хэвтэж байхад нь хүүхдийг авсан гэж хүртэл надад худлаа хэлж үзлээ. 108 гэх нэртэй боловсон хүүхдийн шорон монголд мөнгө угааж байгааг өнөөдөр мэдэв. Яагаад эхийнх нь утсыг ааваас нь асууж, утас руу нь залгах эсвэл мессеж бичээд хүлээлгэж өгөөгүй юм бэ? Ар гэрийг нь асуулгүй ийн хаясанд гомдолтой байна. 108 төв нь хүүхэд хамгаалдаг газар биш юм уу?

-Тэр төв дээр нь очоод уулзахгүй юм уу?
-Тэр төв нь маш их хамгаалалттай нууц газар гээд байгаа юм аа. Хаана, ямар газар очсоныг нь мэдэхгүй байна. Би сайн ойлгохгүй байгаа.

-Өөр юу гэнэ?
-Хэл ам хийж байгаад мэдүүлэг өгөхөөрболоход Нарандаваа гэгч цагдаа нь мэдүүлэг өгдөг өрөөнд манай хүү рүү чанга, чанга дуугаар орилж хашхираад, чи тэгээ биз дээ, ингээ биз дээ гэхэд нь би мэдээж муудалцаад өрөөнөөс нь гарсан. Миний болон хүүхдийн минь мэдүүлэг өгөх болон гомдол гаргах эрхэд халдаад байна, битгий mхэл амаар доромжлоод бай гэсэн чинь угаасаа энэ өрөөнд дуу бичлэг хийгдэж байгаа гэсэн боловч нэг ч дуу бичлэггүй хэрнээ дүрстэй бичлэг хийснийхээ дараа гарч ирчихээд миний хүүхдийг болоннамайг айлган сүрдүүлж байсан байгаа юм.

-Та яаж мэдсэн юм бэ?
-Тэр өрөөнөөс нь гаргаж байгаад надтай энэ хүн хэрэлдсэн гээд ёс журмынх нь
хэлтэст өгсөн юм. Ёс журмаас нь ирээд шалгахад дуу нь байхгүй, дүрстэй бичлэг байсан.

-Мэдээж гомдлоо гаргах байх?
-Нарандаваа гэх цагдаад гурван шалтгаанаар ёс журмын хэлтэст нь гомдол гаргасан. Манай хүүхдийн цэнхэр цамцтай зургийг надад үзүүлж байсан юм. Нүүрэндээ ямар ч шарх сорвигүй гээд. Ганцхан түүний гар утсан дээр байсан тэр зургийг шөнийн хоёр цагт би үзсэн. Өглөө 5:30 гэхэд сайтуудаар цацагдсан байсан. Тэгэхээр миний хүүхдийн зургийг ямар ч зөвшөөрөлгүйгээр сайтуудаар цацуулж мэдээлэл тарааж эхэлсэн байгаа юм. Би одоо АТГ болон холбогдох бүх дээд байгууллагад гомдол гаргана.

-Яагаад цагдаагаас тараасан гэж үзэж байгаа юм бэ?
-Манай нөхрийн баригдсан цаг хугацаа, юу болсон бүх процесс болон насыг нь санаатайгаар буруу бичиж тараасан байна.

-Та өөрөө хүүхдээ 108 төвд очих хүртэл
хариуцлагагүй хандсан тал байна уу?
-Хүн болгонд хүүхэд харах хүний асуудал байдаг. Би тэр үед нэлээд том байгууллагад
хувь хүний хөгжлийн сургалт өгөхөөр болчихсон байсан юм. Яаж хоёр хүүхдээ чирээд явах вэ дээ. Би нэг ойтой охинтой. Охиноо ахындаа үлдээсэн. Айлд хоёрын хоёр хүүхдээ үлдээхэд бас зовлон л юм,
хэцүү шүү дээ. Томыгоо аавд нь өгсөн.

-Аав нь ямар хариуцлагагүй юм бэ?
-Аавынх нь буруу бас байгаа. Аав нь хоёр хоногийн дараа хүүхдээ өөрөө гаргаж
авсан байсан. Нэг хоноод эрүүлжүүлэхээс гарсан боловч, хүүхдийг нь өгөөгүй. Надад бас энэ тухайгаа хэлээгүй. Аавынх нь буруу энд зөндөө байгаа. Зохих хариуцлагаа хүлээнэ. Хүүхэдтэйгээ дахин уулзах эсэхийг нь тусдаа шийднэ. Одоо миний хүүхэд 108- н хамгаалах төвд очоод яагаад зодуулсан нь л асуудал болж байна. Бусад асуудал тусдаа шийдэгдээд явах байх.

-Өөр хэлэх юм байна уу?
-Миний хүүхэд тэнд зодуулсан нь тодорхой болсон. Одоо миний хувьд хууль хэний
талд үнэн зөв шийдэхийг л хүлээж байна.

Эх сурвалж: Focus.mn