Монголчуудын уламжлалт сар шинийн баяр болоход сар хүрэхгүй хугацаа үлджээ. Монгол түмний уламжлалт энх мэндийн элгэн садны учран уулзах баяр гэдгээрээ манайхан их нүсэр тэмдэглэдэг уламжлалтай. Хөлтэй нь хөлхөж, хөлгүй нь мөлхөж байгаад ч болов Цагаан сараа бусдын дайтай тэмдэглэнэ хэмээн хөөрцөглөж баярлаж байгаагаа барьж, байхгүйгээгээ хайдаг улс.
Тэгвэл сар шинийн баярыг угтаж, Монголчууд 1.3 их наяд төгрөгийг зарцуулдаг гэсэн статистик судалгаа байна. Цагаан сарын баярын уламжлалт идээ бол ул боовоос гадна, цагаан идээ буюу ааруул, ээзгий, зөөхий, өрөм, сүү байдаг.
Тэгвэл энэ амралтын өдрүүдэд ааруулны үнээр ард түмэн хоорондоо талцаж, "алалцжээ". Аргагүй шүү дээ заримыг нь шоконд оруулжээ. Хатуу бор ааруул 1кг нь 68 мянган төгрөг байсан талаараа нэгэн иргэн цахим сүлжээнд бичлэг хийж цацжээ. Тэрбээр "Үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжье гэхээр ийм үнэтэй юмыг яаж авах билээ дээ. Монголчуудын сарын цалин хэд билээ. Гэтэл цагаан идээ нь ийм үнэтэй байж боломгүй санагдаж байна" гэж сэтгэгдлээ илэрхийлсэн байна. Монгол Улс 90 сая тоо толгой малтай хэрнээ, цагаан идээ буюу ааруул нь 68 мянган төгрөг тэгээд тэрнээсээ дээшээ тавгийн идээний хэвэнд цутгасан ааруул 250-500 мянган төгрөгийн хооронд ч зарагдаж байгаа ажээ. Мөн энгийн ааруул нь 68-80 мянган төгрөгийн хооронд зарагдаж байгаа аж. Хамгийн муухай нь гурил нь ихэдсэн нуль гурил амтагдсан ааруул зарагдаж байна гэдгийг олон нийт хэлээд байгаа юм. Малчид нь цагаан идээндээ гурил хийгээд зуурчихдаг, тэгээд хэвэнд цутгачихдаг нь тодорхой. Ялангуяа шинэ өрөм, зөөхий болон шинэ ааруул үнэтэй зарагддаг аж. Малчид үйлдвэрлэл эрхэлдэггүй, гар аргаар цагаан идээгээ боловсруулдаг. Гэхдээ ийм тэнгэрт тулсан үнэтэй зарж борлуулна гэдэг арай хэтэрхий санагдаж байгаа шүү. Малчдынхаа хөдөлмөрийг үнэлэхгүй байгаа юм биш. Хамгийн гол зах зээлээ мэдэрч худалдан борлуулмаар байна. Монголчуудын нийгэм болоод эдийн засаг ямар байгаа билээ. Авдаг цалин нь хэдэн төгрөг билээ гэдэгт уян хатан хандмаар байгаа юм.
Нөгөө талаар малчдын гар дээрээс цагаан идээг нь худалдаж авбал арай хямдхан үнэтэй авах боломжтой аж. Гэтэл томоохон зах худалдааны ченжүүд малчдын гар дээрээс цагаан идээг нь хямдханаар худалдаж аваад, иргэдэд зарахдаа хэтэрхий өндөр үнэтэй буюу 1-2 дахин нугалж зарж, иргэдийг шулж байгаа гэнэ. Энэ бол үнэний ортой байх. Ченжүүд ямар ч бараа бүтээгдэхүүнийг дамлаж зардаг нь үнэн.
Харин иргэд энэ жил ааруулаас татгалзая, ааруулгүй цагаан сар тэмдэглэе гэсэн уриалгыг эхлүүлсэн байна. Цагаан идээгүй цагаан сар байхгүй нь лавтай. Ямартаа ч хэт үнэтэй ааруул худалдан авахгүй байхгүй байвал. Эрэлт байгаа цагт үнэ буурахгүй. Эрэлт байхгүй, хэрэв зээ худалдан авахгүй бол үнэ мэдээж буурна гэдгийг олон нийт ойлгоод байна. Малчид болоод худалдаачдыг давраамааргүй байгаа юм.
Ингээд ааруултай холбогдолтой олон нийтийн сэтгэгдэл ямар байгаа талаар орууллаа. Жилээс жилд ааруулны үнэ нэмэгдсэн үү гэхээс буураагүй юм байна.