fbpx Төсвийн хүрээний хязгаарыг бүү дав
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2024/03/25-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Эдийн засаг Нийгэм Шуурхай онцлов
Огноо
Унших
4 минут 39 секунд

Төсвийн хүрээний хязгаарыг бүү дав

Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөл өнгөрсөн пүрэв гаригт эдийн засгийн нөхцөл байдлын талаар судалгаа хийсэн талаараа мэдээлэл хийсэн юм. Эдийн засгийн бодит өсөлт 2021 онд дөрвөн хувь байсан бол 2023 онд долоон хувь болж өссөн. Үүнд гадаад худалдааны эргэлт жин дарах нөлөө үзүүлсэн байна. Тодруулбал, нийт экспортын 94 хувь нь уул уурхайн түүхий эд, гурван хувь нь хөдөө аж ахуйн гаралтай түүхий эд байгаа аж. Тэр дундаа уул уурхайн бүтээгдэхүүний 80 хувийг нүүрс, зэсийн баяжмал, төмрийн хүдрийн экспорт эзэлж байгаа бөгөөд нүүрсний үнэ, гарч буй хэмжээ дийлэнхийг нь тодорхойлж байгааг мэдээллийн үеэр хэллээ.


Өнгөрсөн 20 жилийн хугацаанд Монгол Улсын эдийн засаг ДНБ-нд нөлөөлөх үзүүлэлт савалгаа их байсныг сануулах нь зүйтэй. Гэхдээ энэ нь түүхий эд экспортлогч улсуудын хувьд байдаг л жишиг. Өнгөрсөн жил баталсан төсвийн хүрээний мэдэгдэлд ирэх гурван жилд ДНБ-ий өсөлт саарах таамаг гаргасан.


Харин төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийн судалгаагаар өсөх хандлага ажиглагджээ. Түүнчлэн энэ хугацаанд төсвийн орлого, зарлагыг тогтвортой байхаар төсвийн хүрээний мэдэгдэлд баталсан бол эрсдэлээ тооцоолсны үндсэн дээр буурах төлөвтэй байгааг Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийнхөн хэллээ. Энэ нь хэт өөдрөг төсөөлөл байх ёсгүй гэдгийг илтгэж байгаа ажээ.


Нөгөөтээгүүр, манай улсын эдийн засагт гадаад орчны нөхцөл байдал, эрсдэл шууд нөлөө үзүүлдэг. Тиймээс гадаад орчны нөлөөллийн тооцооллыг гаргаж түүнд тулгуурласан төсвийг боловсруулж батлах шаардлага бий. Тэгэхээр ирэх жилүүдэд төсвийг өөдрөг төсөөлөхөөс зайлсхийн төсвийн тэлэлтийг төсвийн хүрээ, хязгаартаа багтааж, тэлэхгүй байх зөвлөмжийг мөрдөх хэрэгтэй гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, хэт өөдрөг зардал тусгаж түүнийгээ батлахын тулд төсвийн зарлагын дээд хязгаарыг өөрчилдөг муу зуршлаасаа салах цаг ирснийг сануулж буй.


Цаг хаашаа эргэж, гэнэтийн зүйл тохиолдох эрсдэлийг тооцоолох нь зайлшгүй. Тухайлбал, энэ жилийн өвөл хатуухан өнгөрч байгаа. Хот, хөдөөгүй цас зуд, шар усны үерээс болгоомжилж, гэнэтийн зарлагатай өвөл өнгөрч буйг хүн бүр мэднэ. 2000 оноос хойш гурав дахь удаагийн их хэмжээний хохиролтой өвөл дуусч байгааг мэргэжилтнүүд хэлдэг. Тэгвэл ирэх гурван жилд Монгол улс төсвөө батлахдаа хоёр хувилбараар тооцоолох нь зүйтэй.
Нэгдүгээрт, цаг тогтуун байвал төсвийн зарлагын дээд хязгаар буюу төсвийн хүрээ 27.5 хувьд багтаах ёстой. Хоёрдугаарт, байгалийн гамшиг, давагдашгүй хүчин зүйлд автаж эдийн засагт тооцоолоогүй зардал гарах тохиолдолд төсвийн хүрээгээ 25.6 хувиас давуулахгүй байх хэрэгтэй. Тэгэхээр ирэх гурван жилийн турш хуулийн хүрээнд дээд, доод хязгаараа баримталж төсвөө батлахыг Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлөөс холбогдох газруудад санал болгон хүргүүлжээ.


Төсвийн хүрээний хязгаартаа захирагдаж, Засгийн газар сахилга баттай байхыг төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөл зөвлөж байна. Хэдийгээр түүхий эдийн биет хэмжээ болон үнийн өсөлт эдийн засагт эерэг нөлөө үзүүлж байгаа ч биет хэмжээний өсөлтөөр экспортын хэмжээг тодорхойлох нь буруу жишиг. Тиймээс алдааг залруулах “луужин үйлдвэрлэгч” нь Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөл болох учиртай. Гэхдээ луужинг хэрхэн хөөргөх вэ гэдэг Засгийн газраас шалтгаална. Зөвлөлийнхний харж буйгаар ирэх гурван жилд Монгол Улсын эдийн засаг өсөлттэй, инфляц тогтвортой байна гэж үзжээ. Хэдийгээр төсвийн орлого буурах хандлагатай байгаа ч хямралд орохгүй байх суурь тооцооллыг сайтар хийж, хэрэгжүүлэх нь чухал гэдгийг Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийн дарга Н.Энхбаяр онцолсон юм.

Доржийн ОЮУНЧИМЭГ

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин

Москвад болсон халдлага, НҮБ-ын тогтоол, Уэльсийн гүнжийн мэдэгдэл
Москвад болсон халдлага, НҮБ-ын тогтоол, Уэльсийн гүнжийн мэдэгдэл
 
Доналд Трампын 100 хоногийн талаар хэн, юуг онцлов
Доналд Трампын 100 хоногийн талаар хэн, юуг онцлов
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2024/03/25-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Доналд Трампын 100 хоногийн талаар хэн, юуг онцлов

Доналд Трампын 100 хоногийн талаар хэн, юуг онцлов

С.Баярцогт Л.Оюун-Эрдэнэ хоёрын зөрчил хурцдаад эхлэв үү?

С.Баярцогт Л.Оюун-Эрдэнэ хоёрын зөрчил хурцдаад эхлэв үү?

Ж.Оджаргал шиг бүтээлч хүмүүс олширч байж л Монгол хөгжинө

Ж.Оджаргал шиг бүтээлч хүмүүс олширч байж л Монгол хөгжинө

Катараас Трампын засаг захиргаанд “нисдэг ордон“ бэлэглэнэ

Катараас Трампын засаг захиргаанд “нисдэг ордон“ бэлэглэнэ

“Гишүүн Э.Болормаагийн хууль бус хандив авсан хэргийг шалгах хугацааг санаатай дуусгавал АТГ-д хандах боломжтой”

“Гишүүн Э.Болормаагийн хууль бус хандив авсан хэргийг шалгах хугацааг санаатай дуусгавал АТГ-д хандах боломжтой”

Монгол Улсаас Тайландын Вант Улсад суугаа Элчин сайд А.Төмөрийн гэргий Л.Орхон өндрөөс унаж нас баржээ

Монгол Улсаас Тайландын Вант Улсад суугаа Элчин сайд А.Төмөрийн гэргий Л.Орхон өндрөөс унаж нас баржээ

ТӨРИЙН ОРДНЫ “ЗОДООН” БА ТӨСВИЙН ХЯЗГААРААС ДАВСАН ЗЭЭЛ

ТӨРИЙН ОРДНЫ “ЗОДООН” БА ТӨСВИЙН ХЯЗГААРААС ДАВСАН ЗЭЭЛ

Эверестэд Монголын хоёр уулчин авирч байна

Эверестэд Монголын хоёр уулчин авирч байна

Украин: Оросын дайн Орос эх орондоо эргэж ирлээ

Украин: Оросын дайн Орос эх орондоо эргэж ирлээ

Будапешт хотноо “Улаанбаатар хотын соёлын өдрүүд” үргэлжилж байна

Будапешт хотноо “Улаанбаатар хотын соёлын өдрүүд” үргэлжилж байна

Баабар: Орос бол Хятадын хувьд холбоотон биш, найрсаг харилцаатай хөрш, түнш

Баабар: Орос бол Хятадын хувьд холбоотон биш, найрсаг харилцаатай хөрш, түнш

Путины ялалтын баярын үг ядруухан боллоо

Путины ялалтын баярын үг ядруухан боллоо

Баялгийн сан бүрдүүлэх компаниуд “буулт” хийгээд эхэлжээ

Баялгийн сан бүрдүүлэх компаниуд “буулт” хийгээд эхэлжээ

Билл Гейтс хөрөнгөнийхөө ихэнхийг буяны үйлст хандивлана

Билл Гейтс хөрөнгөнийхөө ихэнхийг буяны үйлст хандивлана

Голомт банк “Mongolia Investment Forum New York 2025” чуулгын ерөнхий ивээн тэтгэгчээр ажиллаж байна

Голомт банк “Mongolia Investment Forum New York 2025” чуулгын ерөнхий ивээн тэтгэгчээр ажиллаж байна

Х.Тэмүүжиний “transformation” У.Хүрэлсүх, Д.Амарбаясгалан, Л.Оюун-Эрдэнэ гурваас эхлэх нь…

Х.Тэмүүжиний “transformation” У.Хүрэлсүх, Д.Амарбаясгалан, Л.Оюун-Эрдэнэ гурваас эхлэх нь…

Ромын Папаар Америк хүн сонгогдсонд Трамп баяртай байна

Ромын Папаар Америк хүн сонгогдсонд Трамп баяртай байна

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ОХУ-д суралцаж буй сонсогчидтой уулзав

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ОХУ-д суралцаж буй сонсогчидтой уулзав

Д.Баярхүү: Монгол-Зөвлөлтийн найрамдал & “Орос цэрэг“

Д.Баярхүү: Монгол-Зөвлөлтийн найрамдал & “Орос цэрэг“

Apple-ийн Эдди Кью: Одоогоос 10 жилийн дараа iPhone үгүй болно

Apple-ийн Эдди Кью: Одоогоос 10 жилийн дараа iPhone үгүй болно

Украины дайн ба Дэлхийн шинэ дэг журмын төлөөх тэмцэл

Украины дайн ба Дэлхийн шинэ дэг журмын төлөөх тэмцэл

“Сэлбэ дэд төв” төслийг Тагнуулынхан анхаарах хэрэгтэй юу?!

“Сэлбэ дэд төв” төслийг Тагнуулынхан анхаарах хэрэгтэй юу?!

Т.Бадрал “Эрдэнэт үйлдвэр“-ийн захирлаар томилогдох нь

Т.Бадрал “Эрдэнэт үйлдвэр“-ийн захирлаар томилогдох нь

Л.Мөнхбаясгалан: Монголчуудын 30 жил хүсч хүлээсэн усны мега төсөл хөдөллөө

Л.Мөнхбаясгалан: Монголчуудын 30 жил хүсч хүлээсэн усны мега төсөл хөдөллөө

АНУ тэргүүтэй холбоотны тусламжаар Зөвлөлт Улс дайнд ялсан...

АНУ тэргүүтэй холбоотны тусламжаар Зөвлөлт Улс дайнд ялсан...

Э.Цэндбаатар 13 дахь тулаанаа АНУ-д хийнэ

Э.Цэндбаатар 13 дахь тулаанаа АНУ-д хийнэ

Тавантолгойн ордыг яагаад “…Стратегийнх” болгосон бэ?

Тавантолгойн ордыг яагаад “…Стратегийнх” болгосон бэ?

МУГЖ Д.ГАНЦЭЦЭГИЙН БҮТЭЭСЭН “АМЬДРАХУЙ”-Н ЖЯ ЖЭН, “1984” ЖҮЖГИЙН ЖУЛИЯ

МУГЖ Д.ГАНЦЭЦЭГИЙН БҮТЭЭСЭН “АМЬДРАХУЙ”-Н ЖЯ ЖЭН, “1984” ЖҮЖГИЙН ЖУЛИЯ

Голомт банкны шинэ салбар “Улаанбаатар Драгон Терминал”-д нээгдлээ

Голомт банкны шинэ салбар “Улаанбаатар Драгон Терминал”-д нээгдлээ

MRI аппаратаа эвдэж, зөвлөх эмч нараа хөөж явуулсан ЭХЭМҮТ-ийн даргын үүрэг гүйцэтгэгч Ж.Отгонбаатарын тухай ноцтой баримтууд

MRI аппаратаа эвдэж, зөвлөх эмч нараа хөөж явуулсан ЭХЭМҮТ-ийн даргын үүрэг гүйцэтгэгч Ж.Отгонбаатарын тухай ноцтой баримтууд

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​