fbpx Төсвийн хүрээний хязгаарыг бүү дав
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2024/03/25-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Эдийн засаг Нийгэм Шуурхай онцлов
Огноо
Унших
4 минут 39 секунд

Төсвийн хүрээний хязгаарыг бүү дав

Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөл өнгөрсөн пүрэв гаригт эдийн засгийн нөхцөл байдлын талаар судалгаа хийсэн талаараа мэдээлэл хийсэн юм. Эдийн засгийн бодит өсөлт 2021 онд дөрвөн хувь байсан бол 2023 онд долоон хувь болж өссөн. Үүнд гадаад худалдааны эргэлт жин дарах нөлөө үзүүлсэн байна. Тодруулбал, нийт экспортын 94 хувь нь уул уурхайн түүхий эд, гурван хувь нь хөдөө аж ахуйн гаралтай түүхий эд байгаа аж. Тэр дундаа уул уурхайн бүтээгдэхүүний 80 хувийг нүүрс, зэсийн баяжмал, төмрийн хүдрийн экспорт эзэлж байгаа бөгөөд нүүрсний үнэ, гарч буй хэмжээ дийлэнхийг нь тодорхойлж байгааг мэдээллийн үеэр хэллээ.


Өнгөрсөн 20 жилийн хугацаанд Монгол Улсын эдийн засаг ДНБ-нд нөлөөлөх үзүүлэлт савалгаа их байсныг сануулах нь зүйтэй. Гэхдээ энэ нь түүхий эд экспортлогч улсуудын хувьд байдаг л жишиг. Өнгөрсөн жил баталсан төсвийн хүрээний мэдэгдэлд ирэх гурван жилд ДНБ-ий өсөлт саарах таамаг гаргасан.


Харин төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийн судалгаагаар өсөх хандлага ажиглагджээ. Түүнчлэн энэ хугацаанд төсвийн орлого, зарлагыг тогтвортой байхаар төсвийн хүрээний мэдэгдэлд баталсан бол эрсдэлээ тооцоолсны үндсэн дээр буурах төлөвтэй байгааг Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийнхөн хэллээ. Энэ нь хэт өөдрөг төсөөлөл байх ёсгүй гэдгийг илтгэж байгаа ажээ.


Нөгөөтээгүүр, манай улсын эдийн засагт гадаад орчны нөхцөл байдал, эрсдэл шууд нөлөө үзүүлдэг. Тиймээс гадаад орчны нөлөөллийн тооцооллыг гаргаж түүнд тулгуурласан төсвийг боловсруулж батлах шаардлага бий. Тэгэхээр ирэх жилүүдэд төсвийг өөдрөг төсөөлөхөөс зайлсхийн төсвийн тэлэлтийг төсвийн хүрээ, хязгаартаа багтааж, тэлэхгүй байх зөвлөмжийг мөрдөх хэрэгтэй гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, хэт өөдрөг зардал тусгаж түүнийгээ батлахын тулд төсвийн зарлагын дээд хязгаарыг өөрчилдөг муу зуршлаасаа салах цаг ирснийг сануулж буй.


Цаг хаашаа эргэж, гэнэтийн зүйл тохиолдох эрсдэлийг тооцоолох нь зайлшгүй. Тухайлбал, энэ жилийн өвөл хатуухан өнгөрч байгаа. Хот, хөдөөгүй цас зуд, шар усны үерээс болгоомжилж, гэнэтийн зарлагатай өвөл өнгөрч буйг хүн бүр мэднэ. 2000 оноос хойш гурав дахь удаагийн их хэмжээний хохиролтой өвөл дуусч байгааг мэргэжилтнүүд хэлдэг. Тэгвэл ирэх гурван жилд Монгол улс төсвөө батлахдаа хоёр хувилбараар тооцоолох нь зүйтэй.
Нэгдүгээрт, цаг тогтуун байвал төсвийн зарлагын дээд хязгаар буюу төсвийн хүрээ 27.5 хувьд багтаах ёстой. Хоёрдугаарт, байгалийн гамшиг, давагдашгүй хүчин зүйлд автаж эдийн засагт тооцоолоогүй зардал гарах тохиолдолд төсвийн хүрээгээ 25.6 хувиас давуулахгүй байх хэрэгтэй. Тэгэхээр ирэх гурван жилийн турш хуулийн хүрээнд дээд, доод хязгаараа баримталж төсвөө батлахыг Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлөөс холбогдох газруудад санал болгон хүргүүлжээ.


Төсвийн хүрээний хязгаартаа захирагдаж, Засгийн газар сахилга баттай байхыг төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөл зөвлөж байна. Хэдийгээр түүхий эдийн биет хэмжээ болон үнийн өсөлт эдийн засагт эерэг нөлөө үзүүлж байгаа ч биет хэмжээний өсөлтөөр экспортын хэмжээг тодорхойлох нь буруу жишиг. Тиймээс алдааг залруулах “луужин үйлдвэрлэгч” нь Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөл болох учиртай. Гэхдээ луужинг хэрхэн хөөргөх вэ гэдэг Засгийн газраас шалтгаална. Зөвлөлийнхний харж буйгаар ирэх гурван жилд Монгол Улсын эдийн засаг өсөлттэй, инфляц тогтвортой байна гэж үзжээ. Хэдийгээр төсвийн орлого буурах хандлагатай байгаа ч хямралд орохгүй байх суурь тооцооллыг сайтар хийж, хэрэгжүүлэх нь чухал гэдгийг Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийн дарга Н.Энхбаяр онцолсон юм.

Доржийн ОЮУНЧИМЭГ

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин

Москвад болсон халдлага, НҮБ-ын тогтоол, Уэльсийн гүнжийн мэдэгдэл
Москвад болсон халдлага, НҮБ-ын тогтоол, Уэльсийн гүнжийн мэдэгдэл
 
Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!
Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2024/03/25-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!

Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!

Япон Улсын цог жавхлант эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?

Япон Улсын цог жавхлант эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?

УИХ-ын хаврын чуулганыг пүрэв гарагт хаана

УИХ-ын хаврын чуулганыг пүрэв гарагт хаана

Алтны шороон ордыг биш үндсэн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна

Алтны шороон ордыг биш үндсэн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна

Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцүүлчих гишүүн алга уу?

Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцүүлчих гишүүн алга уу?

Л.Оюун-Эрдэнийн орлогыг АТГ-аас “тайлбарлах”-д 18 хоног үлдлээ

Л.Оюун-Эрдэнийн орлогыг АТГ-аас “тайлбарлах”-д 18 хоног үлдлээ

“Г.Дамдинням сайд эрдэс баялгийн салбарыг “эх орончид”-ын шантаажаас салгах нь” гэсэн хүлээлт үүсжээ

“Г.Дамдинням сайд эрдэс баялгийн салбарыг “эх орончид”-ын шантаажаас салгах нь” гэсэн хүлээлт үүсжээ

“Монполимет”-ийн дансыг царцааж, үүсгэн байгуулагч Ц.Гарамжавыг нь эрүүгийн хэрэгт шалгаж байна

“Монполимет”-ийн дансыг царцааж, үүсгэн байгуулагч Ц.Гарамжавыг нь эрүүгийн хэрэгт шалгаж байна

Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Д.Лүндээжанцан: Монголчуудыг монгол хүн өөрөө аварна гэх энэ философи Жанлавцогзол номын гол агуулга

Д.Лүндээжанцан: Монголчуудыг монгол хүн өөрөө аварна гэх энэ философи Жанлавцогзол номын гол агуулга

Д.Батлут: Энэ салбарт чадварлаг хүний нөөц, шинэ технологиуд гээд шинэчлэх шаардлагатай зүйл олон бий

Д.Батлут: Энэ салбарт чадварлаг хүний нөөц, шинэ технологиуд гээд шинэчлэх шаардлагатай зүйл олон бий

Арвантавдугаар Далай ламыг албан ёсоор тодруулна гэдгийг мэдэгдлээ

Арвантавдугаар Далай ламыг албан ёсоор тодруулна гэдгийг мэдэгдлээ

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны, төрийн албан хаагчийн үндсэн зарчим болох ёстой

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны, төрийн албан хаагчийн үндсэн зарчим болох ёстой

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ

Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр

Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр

Энэ жилийн Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Энэ жилийн Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Орос, Хятадыг үзэн ядах нь Монголын эрх ашигт нийцэхгүй

Орос, Хятадыг үзэн ядах нь Монголын эрх ашигт нийцэхгүй

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

“Ганц очноос ноцсон аюул”

“Ганц очноос ноцсон аюул”

X Богд яагаад Даншиг наадамд морилсонгүй вэ?

X Богд яагаад Даншиг наадамд морилсонгүй вэ?

Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь

Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь

Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц нь хэр вэ гэдэг асуудал тулгарна

Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц нь хэр вэ гэдэг асуудал тулгарна

Харзтайд сорилгод барилдсан говийн бөхчүүдээс Т.Төгсдөлгөөн, Н.Амгаланбаатар, Э.Мөнхбаатар, Б.Бадрал нарын аймгийн арслангууд өнгөтэй байна

Харзтайд сорилгод барилдсан говийн бөхчүүдээс Т.Төгсдөлгөөн, Н.Амгаланбаатар, Э.Мөнхбаатар, Б.Бадрал нарын аймгийн арслангууд өнгөтэй байна

Баабар бол Монголын түүхэнд үзэгдэл болсон шилдэг нийтлэлч

Баабар бол Монголын түүхэнд үзэгдэл болсон шилдэг нийтлэлч

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

ОУ-ын Таеквондогийн домогт тамирчин Pak Chong Hyon Монголд үнэ төлбөргүй сургалт семинар орлоо

ОУ-ын Таеквондогийн домогт тамирчин Pak Chong Hyon Монголд үнэ төлбөргүй сургалт семинар орлоо

Г.Тэмүүлэнгийн үзэл санаа МАН дотор илүү их түгээсэй

Г.Тэмүүлэнгийн үзэл санаа МАН дотор илүү их түгээсэй

Эмээлт захад хонь 200.000-300.000 төгрөгийн ханштай байна

Эмээлт захад хонь 200.000-300.000 төгрөгийн ханштай байна

Б.Мөнхсоёл: Зарим улс төрчид энэ Засгийн газрыг Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсээсэй гэж хүсч байх шиг байна

Б.Мөнхсоёл: Зарим улс төрчид энэ Засгийн газрыг Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсээсэй гэж хүсч байх шиг байна

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​