fbpx Төсвийн хүрээний хязгаарыг бүү дав
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2024/03/25-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Эдийн засаг Нийгэм Шуурхай онцлов
Огноо
Унших
4 минут 39 секунд

Төсвийн хүрээний хязгаарыг бүү дав

Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөл өнгөрсөн пүрэв гаригт эдийн засгийн нөхцөл байдлын талаар судалгаа хийсэн талаараа мэдээлэл хийсэн юм. Эдийн засгийн бодит өсөлт 2021 онд дөрвөн хувь байсан бол 2023 онд долоон хувь болж өссөн. Үүнд гадаад худалдааны эргэлт жин дарах нөлөө үзүүлсэн байна. Тодруулбал, нийт экспортын 94 хувь нь уул уурхайн түүхий эд, гурван хувь нь хөдөө аж ахуйн гаралтай түүхий эд байгаа аж. Тэр дундаа уул уурхайн бүтээгдэхүүний 80 хувийг нүүрс, зэсийн баяжмал, төмрийн хүдрийн экспорт эзэлж байгаа бөгөөд нүүрсний үнэ, гарч буй хэмжээ дийлэнхийг нь тодорхойлж байгааг мэдээллийн үеэр хэллээ.


Өнгөрсөн 20 жилийн хугацаанд Монгол Улсын эдийн засаг ДНБ-нд нөлөөлөх үзүүлэлт савалгаа их байсныг сануулах нь зүйтэй. Гэхдээ энэ нь түүхий эд экспортлогч улсуудын хувьд байдаг л жишиг. Өнгөрсөн жил баталсан төсвийн хүрээний мэдэгдэлд ирэх гурван жилд ДНБ-ий өсөлт саарах таамаг гаргасан.


Харин төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийн судалгаагаар өсөх хандлага ажиглагджээ. Түүнчлэн энэ хугацаанд төсвийн орлого, зарлагыг тогтвортой байхаар төсвийн хүрээний мэдэгдэлд баталсан бол эрсдэлээ тооцоолсны үндсэн дээр буурах төлөвтэй байгааг Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийнхөн хэллээ. Энэ нь хэт өөдрөг төсөөлөл байх ёсгүй гэдгийг илтгэж байгаа ажээ.


Нөгөөтээгүүр, манай улсын эдийн засагт гадаад орчны нөхцөл байдал, эрсдэл шууд нөлөө үзүүлдэг. Тиймээс гадаад орчны нөлөөллийн тооцооллыг гаргаж түүнд тулгуурласан төсвийг боловсруулж батлах шаардлага бий. Тэгэхээр ирэх жилүүдэд төсвийг өөдрөг төсөөлөхөөс зайлсхийн төсвийн тэлэлтийг төсвийн хүрээ, хязгаартаа багтааж, тэлэхгүй байх зөвлөмжийг мөрдөх хэрэгтэй гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, хэт өөдрөг зардал тусгаж түүнийгээ батлахын тулд төсвийн зарлагын дээд хязгаарыг өөрчилдөг муу зуршлаасаа салах цаг ирснийг сануулж буй.


Цаг хаашаа эргэж, гэнэтийн зүйл тохиолдох эрсдэлийг тооцоолох нь зайлшгүй. Тухайлбал, энэ жилийн өвөл хатуухан өнгөрч байгаа. Хот, хөдөөгүй цас зуд, шар усны үерээс болгоомжилж, гэнэтийн зарлагатай өвөл өнгөрч буйг хүн бүр мэднэ. 2000 оноос хойш гурав дахь удаагийн их хэмжээний хохиролтой өвөл дуусч байгааг мэргэжилтнүүд хэлдэг. Тэгвэл ирэх гурван жилд Монгол улс төсвөө батлахдаа хоёр хувилбараар тооцоолох нь зүйтэй.
Нэгдүгээрт, цаг тогтуун байвал төсвийн зарлагын дээд хязгаар буюу төсвийн хүрээ 27.5 хувьд багтаах ёстой. Хоёрдугаарт, байгалийн гамшиг, давагдашгүй хүчин зүйлд автаж эдийн засагт тооцоолоогүй зардал гарах тохиолдолд төсвийн хүрээгээ 25.6 хувиас давуулахгүй байх хэрэгтэй. Тэгэхээр ирэх гурван жилийн турш хуулийн хүрээнд дээд, доод хязгаараа баримталж төсвөө батлахыг Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлөөс холбогдох газруудад санал болгон хүргүүлжээ.


Төсвийн хүрээний хязгаартаа захирагдаж, Засгийн газар сахилга баттай байхыг төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөл зөвлөж байна. Хэдийгээр түүхий эдийн биет хэмжээ болон үнийн өсөлт эдийн засагт эерэг нөлөө үзүүлж байгаа ч биет хэмжээний өсөлтөөр экспортын хэмжээг тодорхойлох нь буруу жишиг. Тиймээс алдааг залруулах “луужин үйлдвэрлэгч” нь Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөл болох учиртай. Гэхдээ луужинг хэрхэн хөөргөх вэ гэдэг Засгийн газраас шалтгаална. Зөвлөлийнхний харж буйгаар ирэх гурван жилд Монгол Улсын эдийн засаг өсөлттэй, инфляц тогтвортой байна гэж үзжээ. Хэдийгээр төсвийн орлого буурах хандлагатай байгаа ч хямралд орохгүй байх суурь тооцооллыг сайтар хийж, хэрэгжүүлэх нь чухал гэдгийг Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийн дарга Н.Энхбаяр онцолсон юм.

Доржийн ОЮУНЧИМЭГ

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин

Москвад болсон халдлага, НҮБ-ын тогтоол, Уэльсийн гүнжийн мэдэгдэл
Москвад болсон халдлага, НҮБ-ын тогтоол, Уэльсийн гүнжийн мэдэгдэл
 
Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь
Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2024/03/25-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь

Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь

Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц нь хэр вэ гэдэг асуудал тулгарна

Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц нь хэр вэ гэдэг асуудал тулгарна

Харзтайд сорилгод барилдсан говийн бөхчүүдээс Т.Төгсдөлгөөн, Н.Амгаланбаатар, Э.Мөнхбаатар, Б.Бадрал нарын аймгийн арслангууд өнгөтэй байна

Харзтайд сорилгод барилдсан говийн бөхчүүдээс Т.Төгсдөлгөөн, Н.Амгаланбаатар, Э.Мөнхбаатар, Б.Бадрал нарын аймгийн арслангууд өнгөтэй байна

Баабар бол Монголын түүхэнд үзэгдэл болсон шилдэг нийтлэлч

Баабар бол Монголын түүхэнд үзэгдэл болсон шилдэг нийтлэлч

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

ОУ-ын Таеквондогийн домогт тамирчин Pak Chong Hyon Монголд үнэ төлбөргүй сургалт семинар орлоо

ОУ-ын Таеквондогийн домогт тамирчин Pak Chong Hyon Монголд үнэ төлбөргүй сургалт семинар орлоо

Г.Тэмүүлэнгийн үзэл санаа МАН дотор илүү их түгээсэй

Г.Тэмүүлэнгийн үзэл санаа МАН дотор илүү их түгээсэй

Эмээлт захад хонь 200.000-300.000 төгрөгийн ханштай байна

Эмээлт захад хонь 200.000-300.000 төгрөгийн ханштай байна

Б.Мөнхсоёл: Зарим улс төрчид энэ Засгийн газрыг Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсээсэй гэж хүсч байх шиг байна

Б.Мөнхсоёл: Зарим улс төрчид энэ Засгийн газрыг Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсээсэй гэж хүсч байх шиг байна

Г.Лувсанжамц: Төсөв үр дүнтэй зарцуулагдаж байгааг хэмжиж чаддаг байх ёстой

Г.Лувсанжамц: Төсөв үр дүнтэй зарцуулагдаж байгааг хэмжиж чаддаг байх ёстой

Үндэсний “Эхлэл брэнд“ХХК дуудлага худалдаагаар 9,3 тэрбум төгрөгөөр худалдаж авсан газрын гэрчилгээгээ гардаж авлаа

Үндэсний “Эхлэл брэнд“ХХК дуудлага худалдаагаар 9,3 тэрбум төгрөгөөр худалдаж авсан газрын гэрчилгээгээ гардаж авлаа

Г.Занданшатарын зам хүнд ч зарчим нь зөв эхэллээ

Г.Занданшатарын зам хүнд ч зарчим нь зөв эхэллээ

Д.Үүрийнтуяа: Улс орны хөгжлийн бодлого хүндээ суурилсан байх ёстой

Д.Үүрийнтуяа: Улс орны хөгжлийн бодлого хүндээ суурилсан байх ёстой

Улаанбурхан өвчний вакцинд хамрагдаагүй 10 сартайгаас 15 настай хүүхдүүдийг 7 сарын 1-нээс нөхөн дархлаажуулалтад хамруулна

Улаанбурхан өвчний вакцинд хамрагдаагүй 10 сартайгаас 15 настай хүүхдүүдийг 7 сарын 1-нээс нөхөн дархлаажуулалтад хамруулна

Энэ Засгийн газрын эдийн засгийн гол ачааг Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдинням үүрнэ

Энэ Засгийн газрын эдийн засгийн гол ачааг Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдинням үүрнэ

Л.Оюун-Эрдэнэ: Ерөнхий сайдтайгаа баг болж ажиллаарай, сүнс чинь засаг дээрээ байх ёстой шүү

Л.Оюун-Эрдэнэ: Ерөнхий сайдтайгаа баг болж ажиллаарай, сүнс чинь засаг дээрээ байх ёстой шүү

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа

Г.Дамдинням сайд Ормузын хоолой болон нефтийн үнийн талаар үндэслэлгүй худал мэдээлэл тараав

Г.Дамдинням сайд Ормузын хоолой болон нефтийн үнийн талаар үндэслэлгүй худал мэдээлэл тараав

Цагдаагийн дэд хурандаа Д.Оюун: Гудамж талбайд дриффт хийсэн жолооч нарт Зөрчлийн тухай хуулиар хариуцлага тооцох тогтолцоог бий болгосон

Цагдаагийн дэд хурандаа Д.Оюун: Гудамж талбайд дриффт хийсэн жолооч нарт Зөрчлийн тухай хуулиар хариуцлага тооцох тогтолцоог бий болгосон

Н.Ганибал: МАН-ын дарга нарын завхралыг АН-ын сайд, Хяналтын менежерүүд шалгаж эхэлсэн нь тэдэнд том цохилт болсон

Н.Ганибал: МАН-ын дарга нарын завхралыг АН-ын сайд, Хяналтын менежерүүд шалгаж эхэлсэн нь тэдэнд том цохилт болсон

Экс сайд Л.Энх-Амгалан Монголын боловсролыг самрахаар шийдэв үү?!

Экс сайд Л.Энх-Амгалан Монголын боловсролыг самрахаар шийдэв үү?!

Улсаа самарсан улс төр удах уу, дуусах уу?

Улсаа самарсан улс төр удах уу, дуусах уу?

Ю.Ариунзаяат: Цахим спортын талаар олон нийтийн сөрөг хандлагыг өөрчлөх цаг болсон

Ю.Ариунзаяат: Цахим спортын талаар олон нийтийн сөрөг хандлагыг өөрчлөх цаг болсон

Хуурамч зар байршуулан иргэдийг залилсан этгээдийг баривчилжээ

Хуурамч зар байршуулан иргэдийг залилсан этгээдийг баривчилжээ

Интерполын шугамаар эрэн сурвалжлагдаж иргэн “А”-г баривчилжээ

Интерполын шугамаар эрэн сурвалжлагдаж иргэн “А”-г баривчилжээ

Л.Оюун-Эрдэнэ оргон зайлчих вий дээ?

Л.Оюун-Эрдэнэ оргон зайлчих вий дээ?

Ах дүүгийн найрамдлын шинэ харилцаагаа эрхэмлэн ажиллая (1)

Ах дүүгийн найрамдлын шинэ харилцаагаа эрхэмлэн ажиллая (1)

Боловсролын сайд П.Наранбаярыг татуулаад оронд нь Л.Энх-Амгалан очих уу?

Боловсролын сайд П.Наранбаярыг татуулаад оронд нь Л.Энх-Амгалан очих уу?

Улаанбаатарт өдөртөө 29 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө 29 хэм дулаан байна

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​