-монолог фельетон-
Манай томчуул хэрэг алга. Бид өглөө босоод хотын даргын хэрэггүйг мэдээд, цай уухынхаа хэрд Ерөнхий сайд дэмийг ойлгоод, ажилдаа гарахын өмнө хэд хэдэн гишүүнээ нэмэргүйг ухаараад ажилдаа гарч байна. Өөр яах юм бэ, өөрийнхөө хэрэггүйг мэдэлтэй нь ч биш.
Ажилдаа явах ч юу байхав дээ, тэндээ очиж Еөкөө дэмий болохыг хэдэн янзаар батлаад, үдээс хойш бидэнд дарга л илүүдэж байгаа хамтдаа ухамсарлана. Ажилдаа очих, ажлаас ирэх гэж нэрлэвч ажилсах юм бас үгүй ээ. Ажил хийхзав ч гарахгүй. Завсах юу байхав ажиллах нөхцөл л алга. Ийм олон муу юмны дунд хэний төлөө, яах ч гэж ажиллах юм билээ?
Манайд байтугаа, энэ хорвоод болж, бүтэж байгаа юм байна уу, ингэхэд? Орос Украйнтайгаа хил дээрээ байлдаад, Орос нь Түрктэй Сирид тулалдаад, Израйль Палестинтай Газын зурваст байтугаа үзэж тараад, Солонгосын Еөк Парламентайгаагаа байлдаж онц байдал тогтоогоод, одоо Трамп нь Америктайгаа алалдана гээд байдаг.
Манайд ч ялгаа алга. Мояа нар нь Монголтойгоо тулалдаж, оркууд нь шарктайгаа алалдаад, энд тэндгүй тэнэсэн сум, дальдичиж туулж байна, энэ хорвоог!
Энэ олон буруу юмны дунд хэдүүлээ зөв явлаа ч яалаа, буруу явлаа ч яалаа?
Үгүй тэгээд, буруу яваад үзье гэхэд яг яахыг ч бүү мэд. Буруу явахад хүртэл ухаан хэрэгтэй байдаг юмуу, хаашаа юм бэ?
Хотын мээр ч хэрэг алга, хэрэг алга. Яг юу нь хэрэг алга гэж үү? Тэр нь ямар хамаатай юм бэ, хэрэг алга л гэсэн бол хэрэг алга.
Хүн хэрүүл өдөхөөр л өмнөөс нь хэрэлдчих юм, энэ Нямбаа туучий. Үгүй тэгээд, нэг нь хэрүүл өдөөд байхад хэрэлдэж өгөхгүй бол иргэнийхээ хэрүүлийг үл ойшоосон болчихно гэж боддог ч юм болов уу? Биднийгээ хүндэлж “өөртэйгээ хэрэлдэх зиндааны этгээд”-д тооцоод байхад нь манайхан буруу ойлгосон тал байна уу? Гэхдээ л хэрэг алга, хэрэг алга.
Энэ түгжрэл ч гэж хэрэг алга. Цөмөөрөө машинаа унаад гарахаар түгжрээд, явган гарахаар гайгүй болчихож харагдах юм. Ямар ч учиртай юм, бүү мэд.
Түгжрэлээ багасгаач гэхээр машины тоог цөөлнө, дугаар нэмж олгохгүй гэх юм. Машин цөөрүүл гэсэн юм үү, түгжрэл бууруул гэсэн үү? Хүний үгийг муухай мушгиж байгаа юм шүү. Үзэж тарна аа, эдэнтэй.
Хотын утаа ч гэж хэрэг алга. Хотын байтугаа гэрийн яндангаар утаа гараад байх юм. Галаа түлээдэхээр л утаа гараад, галаа унтраахаар утаа гарахаа байчих юм. Муухай өдөж байгаа юм шүү. Яах аргагүй л нэг хуйвалдаан яваад байна?
Юмны үнэ ч гэж хэрэг алга. Зарж байгаа юмныхаа үнийг нэмэхээр хүмүүс уурлаад байх атлаа, өөрсдийн барааны үнийг нэмээд байх юм. Энэний цаана, ард түмний эсрэг томоохон бүлэг байгаа санагдав. Санагдсан л бол байгаа л гэсэн үг л дээ, ер нь.
Сонгууль ч гэж хэрэг. Сайхан сонгоод байхад л муухай дүн гарч ирээд байх юм. Юу? Саналаа зарсан юм чинь хохино гэнэ үү? Санал энд ямар хамаатай юм бэ? Ярьсан, хэлсэн юм дандаа мушгина. Санал яаж өгдгийг огт яриагүй, харин муу хүн сонгогдоод байгааг хэлж байхад.
Тог ч гэж хэрэг алга. Байнга тасраастай. Заа тээр, ингээд л тэмээ гэхээр ямаа яриад эхэлдэг юм. Цахилгаан станц барих гэхээр та нар эсэргүүцээ биз дээ ч гэх шиг. Тог тасарч байна гэхээр цахилгаан станц руу мушгиад, ард түмнийг муухай доромжилж байгаа юм шүү. Тэгж ярих юм бол ТЭЦ4-өөс аймаар утаа гарч байгаа шүү. Айн? Атомын цахилгаан станцыг бариулахын эсрэг байсан маань ТЭЦ4-ийн утаатай яахлаараа холбогддог юм бэ?
Цалин, тэтгэвэр нэмээч гэхээр улсад мөнгө байхгүй гэж байна. Хэн улсын мөнгө ярьсан юм бэ, хүний цалин, иргэний тэтгэвэр л ярьж байхад.За яахав, үгийг нь дагуулаад “Улсын мөнгө яачихаад байгаа юм бэ” гэхээр аягүй бол нүүрсээ зарж чадахгүй байна гэж дүйвүүлээд, тэрийгээ төмөр замтай холбоод бүүр дампууруулна л даа. Ингэж л доромжилж байгаа юм даа.
Хэрэг алга аа, нээрээ?
Юу гэнэ ээ? Энэнээс илүү дарга нэхэх хэн юм бэ, та нар гэнэ үү? Аягүй бол ямар ард түмэн байна, тийм удирдагчийг төрүүлдэг энэ тэр гэх нь байна шүү, яриулаад байх юм бол?
Бид нарын сайн, муу энд ямар ч хамаагүй. Бидэнд сайн дарга л хэрэгтэй байгаагаас биш бид өөрснөө сайн болох хэрэг огт байхгүй. Бидний сонгосон дарга өөрөө сайн болох үүрэгтэй. Тэрнээс биш сайн дарга олж сонгох үүрэг бидэнд үгүй.
-Сөүл хотын дарга ийм сайн, Токио хотын дарга тийм найс. Тийм бол гэж шаардаж байна. Ойлгов уу?
Юу? Ахиад л асуулт төөрүүлж эхэллээ. Чагна даа!
- Тэднийг чинь Сөүлийн иргэд, Токиогийн суугчид сонгож гаргаж ирсэн юм, манайхан биш. Хэрвээ бид орноос нь санал өгсөнсөн бол бол Сөүлийхэн Ням Ба Сен гэдэг толгойны өвчинтэй болчихсон, Токиогийнхоны толгой дээр хэн нэгэн Нямбаяама наалдчихсан үйлээ үзэж суух байсан гэчихжээ?
Ийм л байна даа. Сөүлийн даргыг ярьсан чинь өмнөөс Сөүлийн сонгогч энэ гээд толгой эргүүлээд явчихаж байгаа юм.
Одоо яах вэ? Ямар, өөрсдийгөө өөрчлөлтэй ч биш!
2024.12.04
