Оюу толгой ордыг нээж илрүүлэхэд түүхэн үүрэг гүйцэтгэсэн, дэлхийн уул уурхайн салбарын нэрт бизнесмэн Роберт Фридланд “Уул уурхайн 7 хоног” арга хэмжээний онцлох зочин байлаа. Түүний илтгэлээс онцлох эшлэлүүдийг орчуулан хүргэж байна.
- Хүн төрөлхтөн өнөөг хүртэл 700 сая тонн зэс олборлосон. Эдгээрийн 80 хувийг нь бид одоо ч дахин боловсруулан хэрэглэсээр, таны гарт байна. Харин ирэх 22-хон жил үүнтэй дүйцэх хэмжээний зэс олборлох шаардлагатай.
- Зэсийн хомсдол эрчим хүчний шилжилтэд тушаа болно. S&P 500-ийн тооцоогоор нүүрстөрөгчийн ялгарал, шингээлтийг 2050 он гэхэд тэглэхийн тулд бидэнд маш их зэс хэрэгтэй. Зэсийн эрэлт 2035 он гэхэд одоогийнхоос багадаа 82% нэмэгдэнэ.
- Дэлхий зогсчихолгүй өнөөгийхөөр үргэлжлэхэд Оюу Толгой шиг 20 уурхай хэрэгтэй. Гэтэл бидэнд хангалттай олон зэсийн уурхай алга. Үе үеийн Монголчуудад уул уурхай үр шимээ өгнө.
- Оюу Толгой төсөлд сэтгэл зүрхээ зориулан ажиллаж буй мянга мянган залуусын хөдөлмөр, тэсвэр хатуужлыг магтаж барамгүй. Рио Тинто Монголчуудтай, Монголын Засгийн газартай хамтран энэхүү уурхайг бүтээн байгуулж байгаа нь Монгол Улсын олон улс дахь нэр хүндийг өргөж, ирээдүйн дэлхийн эрчим хүчний шилжилтэд түшиг болж байна. Монголчууд үүгээр бахархахгүй байхын аргагүй.
- Нэг гарагт хамтдаа амьдарч буй ах дүүс минь усны шувууг булингартсан цөөрмөөр биш загасаар дууддагийн адилаар гаднын хөрөнгө оруулагчдыг татах хэрэгтэй шүү. Гаднын хөрөнгө оруулалт сайн үр дагавартай. Та бүхэнд бүтээн байгуулж болох өөр олон Оюу Толгой бий. Гаднын хөрөнгө оруулагчдад тогтвортой орчин бүрдүүлж, харилцан хүндэтгэлтэй харилцсанаар Кувейт шиг дэлхийн чинээлэг орнуудын жишгээр хөгжиж болно. Дэлхий нийтэд дутагдаад байгаа түүхий эд та бүхэнд бий.
- Говийг өргөн хүрээнд, нухацтай судлах хэрэгтэй. Говьд хайгуул хийхгүй байна гэдэг тэнэглэл. Одоо хайгуулаа эхлээд 5-10 жилийн дараа ордыг нээлээ гэхэд үр хүүхэд, ач, зээ нар тань үр шимийг нь хүртэх олборлолт эхэлтэл 20 жил шаардана. Уурхайг барихад урт хугацаа шаарддаг, гадаадын хөрөнгө оруулагч хэрэгтэй. Рио Тинто шиг компаниудын оруулж ирэх ур чадвар, техникийн чадамжийг мөнгөөр үнэлшгүй. 1400 метрийн гүнээс олборлолт хийхэд маш ярвигтай технологи хэрэгтэй. Шинжлэх ухааны мэдлэг, технологи, хүч хөдөлмөр шаардана. Амаргүй. Гэхдээ нэг эхэлчихсэн бол насан туршийн нөхөрлөл.
- Оюу Толгойд бэлтгэгдсэн Монгол геологичид АНУ-д ажиллаж байгаад баяртай байна. Оюу Толгойг амжилттай бүтээн байгуулж буй Монгол залуус цаашид дэлхий даяар дэвшилтэт уурхайнуудад улам олноор ажиллах байх. АНУ-д ажиллаж буй Монголчууд тун гайхалтай. Саудын Арабд Өмнийн Говьтой тун төстэй орчинд мөн Монголчууд ажиллаж байна.
- Чингис хаан Монголчуудад эрдэс баялгийн өлгий үлдээсний ердөө мянганы ганц хувийг нь л илрүүлээд байна. Эзэн Чингисийн сүр хүчний нөлөөгөөр 4 сая хүрэхгүй хүн дэлхийн хамгийн өргөн дэлгэр, нөөц илрэх боломж өндөр нутгийг эзэмшиж байна. Говийн гүнд илүү олон зэсийн орд нойрсож байгаа нь гарцаагүй. Гэхдээ газрын гүн дэх нөөцийг бодит баялаг болгохын тулд олон арван жилийн уйгагүй хөдөлмөр, дэлхийн харцыг наашаа чиглүүлэх тогтвортой орчин хэрэгтэй.
