Өнөөдөр дэлхий дээр амьдарч буй хирсийн бүх төрөл зүйлүүдийн эвэр сүүлийн 100 жилийн турш тасралтгүй жижгэрсээр ирснийг хэсэг эрдэмтэд судалж, тогтоожээ.
Энэ амьтны сүүлийн 140 жилийн хугацаанд авхуулсан гэрэл зургуудыг Кэмбрижийн их сургуулийн эрдэмтэд шинжлээд ийм дүгнэлтэд хүрснээ “People and Nature” шинжлэх ухааны сэтгүүлд нийтлүүлсэн байна.
Хирсүүдийн эвэр жижгэрсний гол шалтгааныг хулгайн антай холбон тайлбарлажээ.
Хирсийн эврийг Хятад, Вьетнам зэрэг улсуудад уламжлалт анагаах ухааны түүхий эд болгон ашигладаг. Тиймээс үе үеийн анчдын хувьд аль болох том, урт эвэртэй хирс агнах нь санхүүгийн хувьд ашигтайгаас гадна нэр хүндийн хэрэг юм.
Үүний улмаас зөвхөн жижиг эвэртэй хирсүүд амьдарч, үр удмаа үлдээх боломжтой болсон нь ийм хувьсалд хүргэсэн гэж дүгнэжээ.
“Түүхэн гэрэл зургуудаас бид хугацааны туршид хирсүүдийн эвэр жижгэрсээр ирснийг олж тогтоосондоо баяртай байна. Байгалийн түүхийн судалгааны хамгийн хэцүү ажлуудын нэг энэ байсан гэж бодож байна” гэж судалгаанд оролцсон Кэмбрижийн их сургуулийн зоологийн салбарын эрдэмтэн асан Оскар Уилсон ярьж байна.
Эрдэмтэд 1886-аас 2018 оны хооронд авсан хирсийн 80 орчим гэрэл зурагт шинжилгээ хийсэн ажээ.
Үүнд одоо оршин байгаа бүх таван төрөл зүйл болох цагаан, хар, Энэтхэгийн, Жавагийн, Суматрагийн хирсүүдийг хамруулсан байна.
Ингэхдээ энэ амьтны биеийн хэмжээ болон эврийн уртын харьцааг нарийвчлан судалжээ.
Бас сүүлийн 500 гаруй жилийн хугацаанд хирсийг дүрсэлсэн урлагийн бүтээлүүдийг харьцуулан судалсан байна.
Өнөөдөр дэлхий даяар нийтдээ 30,000 хүрэхгүй тооны хирс зэрлэг байгальд амьдарч байгаа. 20 дугаар зууны эхээр хирсийн тоо толгой 500,000 гаруй байжээ.
Төрөл зүйлүүдээс хар, Жавагийн, Суматрагийн хирсүүд устаж алга болох аюултай амьтдын ангилалд орсон байдаг юм. Хоол тэжээл олж авах, биеэ хамгаалахад гол үүрэг гүйцэтгэдэг эвэр нь жижгэрснээр хирсүүд цаашид оршин тогтноход улам хэцүү болно гэж эрдэмтэд үзэж байна.
Эх сурвалж: DPA