6.52 САЯ ГА ГАЗАР НУТГИЙГ ЦӨЛЖИЛТӨӨС ХАМГААЛЖ, 78600 ГА ТАЛБАЙН БЭЛЧЭЭРИЙН МЕНЕЖМЕНТИЙГ САЙЖРУУЛЖЭЭ

“Монгол орны баруун бүсэд газрын доройтол, хөгжлийн сөрөг нөлөөллийг бууруулах, дүйцүүлэх хамгааллыг нэвтрүүлэх нь” төслийн хаалтын уулзалт семинар боллоо. Уг хурлыг нээж БОАЖ-ын дэд сайд Ц.Батбаяр, БОАЖ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга, төслийн удирдах хорооны дарга  Ц.Цэнгэл, НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгч Биата Транкманн нар үг хэлэв.

Газрын доройтол нь цөлжилтийн эрчмийг нэмэгдүүлэх, экосистемийн тэнцвэрт байдал алдагдах, биологийн олон янз байдал хомсдох зэрэг аюулыг бий болгодог. Монгол орны баруун бүс нь уул уурхайн нөлөөнд харьцангуй бага өртсөн, экологийн өвөрмөц тогтоц бүхий ховор амьтан, ургамлын амьдрах орчин, гол мөрний урсац бүхий дэлхийд ховордсон газруудын нэг юм. Энэ бүс нутаг нь нүүдлийн болон хагас нүүдлийн уламжлалт аж ахуйтай 38000 гаруй өрхийн амьжиргааг бэлчээр, экосистемийн үйлчилгээгээр хангадаг.

Газрын доройтлын үндсэн шалтгаан нь ургамлын сэргэх чадвар болон даац, үр шимийг хэтрүүлэн ашиглах мөн уул уурхайн салбартай шууд холбоотой. Уул уурхайн хөгжил нь газар, усны нөөцөд олон эрсдэл дагуулахын зэрэгцээ экосистемийн болон биологийн олон янз байдал болон хүн амын амьжиргаанд сөрөг нөлөөлөл үзүүлж байна. Тус бүс нутагт уул уурхай харьцангуй бага хөгжсөн хэдий ч ойрын жилүүдэд эрчимтэй хөгжих төлөвтэйг харгалзсан энэхүү төсөл нь Монгол Улсын Засгийн газарт “газрын доройтолд үзүүлж буй нөлөөллийг бууруулах шатлал, дүйцүүлэн хамгааллыг газар зохион байгуулалтын төлөвлөлтэд нэвтрүүлэх замаар бэлчээрт уул уурхайн сөрөг нөлөөллийг бууруулахад” дэмжлэг үзүүлж гурван жилийн хугацаанд хэрэгжсэн юм.

Төслийн үр дүнгүүдээс онцолвол орон нутгийн тусгай хамгаалалттай газар нутгийн хэмжээ 16 хувьд хүрч нийт 6.52 сая га газар нутгийг хөгжлийн сөрөг нөлөөллөөс зайлсхийлгүүлж, тодорхой хугацаанд урьдчилан сэргийлэн хамгаалалтанд авсан байна. Мөн Завхан, Увс аймгийн газар зохион байгуулалтын ерөнхий төлөвлөгөөг шинээр болон шинэчлэн, Ховд аймгийн ногоон хөгжлийн бодлогын баримт бичгийг тус тус хамтран боловсруулж, баруун 5 аймгийн 13 сумын нутаг дэвсгэрийн хөгжлийн төлөвлөгөөнд экологийн бүс нутгийн  үр дүнг тусгаж,  ногоон хөгжлийн бодлогын баримт бичиг, газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөө, бодлого, төлөвлөлтийн баримт бичигт уг асуудлаарх олон эерэг өөрчлөлтийг оруулан батлуулжээ.

Мөн үндэсний, бүс нутгийн, аймгийн сумын түвшинд шат дараалсан 16 удаагийн сургалт, 8 зөвлөгөөн, 12 хурал, 60 гаруй уулзалтыг иргэдийн дунд зохион байгуулсан байна.

Бэлчээрийн менежментийг сайжруулах түвшинд 78600 га,  чацарганын талбайн нөхөн сэргээлтээр 400 га газрын сэргээж, уул уурхайн 3 төслийн талбайд нийт 28000 га талбайг дүйцүүлэн хамгаалжээ.

Төслийн бүх үйл ажиллагаа хамтарсан оролцоо, санхүүжилтийн хэлбэрээр зохион байгуулагдаж, улмаар төслийн үр дүнг орон нутгийн болон төрийн бус байгууллагууд тогтвортойгоор цааш нь үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлэх, хянах бодит нөхцөл бүрдсэн байна.

Тус төслийг Даян Дэлхийн Байгаль Орчны Сангийн буцалтгүй тусламжийн санхүүжилтээр БОАЖЯ, НҮБ-ын Хөгжлийн Хөтөлбөрийн Монгол дахь төлөөлөгчийн газартай хамтран хэрэгжүүлсэн бөгөөд төслийн зорилтот газар нутгийн аймаг, сумын засаг даргын тамгын газар, бусад холбогдох төр, төрийн бус, хувийн хэвшлийн байгууллагууд иргэд олон нийтийн байгууллага 3 жилийн туршид хамтран ажиллажээ.