Баянхонгорын барьцгүй тойрогт Г.Занданшатар өнгөлж, А.Адъяасүрэн удаална

Баянхонгорын тойрог барьцгүй. Шуудхан хэлэхэд хонгор нутгийнхан ардчилагчдад илүү талтай ханддаг. 2016 оны сонгуулийг эс оролцуулбал бараг л  цэнхэр тойрог. Үүнийг нотлох жишээ гэвэл 1996, 2012 онд тус тойрог бүхэлдээ  цэнхэртэж байсан бол 2004, 2008 оны сонгуулиар ардчилагчид олонхи  болж байв.   2020 оны сонгуулийн гал гарах тойргоор Баянхонгорыг нэрлэж байгаа нь санамсаргүй зүйрлэл биш.

Ийм чанга тойрог руу Ардын нам  УИХ дарга тэргүүтэй багаа илгээчихсэн. Г.Занданшатар, Л.Элдэв-Очир хоёрын хувьд Баянхонгорт “хуучин бууны хугархай”, тойргоо мэднэ, сонгогчдоо танина.  Хоёр хашир “бурхиа” дагалдуулж Б.Батцэцэгийг  илгээсэн нь бас л нэг тактик юм уу даа.

Г.Занданшатарын хувьд энэ тойргоос гурван удаа сонгогдсон, одоо дөрөв дэх удаагаа ирж байгаа нь энэ. Дархлагдсан  “даян аварга”. Үүн дээр энэ удаад УИХ-ын даргын зангараг нэмэгдэж, жин бан нь өндөр байгаа, тойрогтоо хөрөнгө оруулалт нэлээд татсан, Салхитын орд гэхчлэн нэмэх оноо хангалттай бий. Тиймээс тойргоосоо торойно гэдэгт эргэлзэх шалтгаан огтхон ч үгүй. 

Л.Элдэв-Очирыг Баянхонгорчууд байнга дэмжих  нь эргэлзээтэй. Төвч, ноён нуруутай, хэлэх гэснээ хэлчихдэг, ЖДҮ-д холбогдоогүй гээд сайн үнэлэмж дагалддаг ч олон нэр дэвшигчдийн тоосон дунд энэ удаад бүдгэрч гээгдэж мэдэх л юм.  Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын дэмжигчид Баянхонгорын бараг тал хувь нь. Тэд мань эрийг дэмжих эсэх нь эргэлзээтэй. Л.Элдэв Очирын хувьд  хуучин туршлага, хөрөнгө мөнгө сайтай нэгэн. 2016 оны сонгуулиар царцааны нүүдэл зохион байгуулсан гэх аманд өртөж байсан  гэдгийг иргэд мартаагүй байх. 

Харин М.Билэгтийг тойргоос нь жийж, тооноор орж ирсэн Б.Батцэцэгийг дагалдаж байгаа тендерчин гэсэн нэр хаяг сонгогчдод тийм ч таатай санагдахгүй. 2014-2020 оны хооронд  41 удаагийн тендерт шалгарч, 3.2 тэрбум төгрөгийг гурван компаниараа дамжуулан авсан баримт нийгмийн сүлжээнд ил тод болсон. Баянхонгорчууд, ялангуяа малчид  Б.Батцэцэг гэхээсээ илүүтэй М.Билэгтийгээ нэхэж сураглаж мэднэ.

Баянхонгорын тойрог гурван мандаттай том тойрог.  Энэ утгаараа улс төрийн нам, эвслүүд тийш нь нэр дэвшигчээ тоо толгой ёсоор нь илгээхийг илүүд үздэг. Улс төрчдийн чансааг жинхэнэ шалгаж шавхах тойрог.

Гэхдээ Баянхонгорчууд өнгөрсөн 7 удаагийн сонгуулиар бие даагчид болон МАН /МАХН/, АН-аас бусад намын нэр дэвшигчдийг гаргаж байсан түүхгүй.  Энэ байр сууриа энэ жил ч хадгалж таарах байх. Тэгэхээр АН, МАН-аас бусад нам эвслийн нэр дэвшигчид, бие даагчдын  хувьд боломж бага, ерөнхийдөө  “шаанс”-гүй гэж  харж болно.  МАХН-аас Ж.Ганзул, Г.Цэвээнжав, “Зөв хүн Электорат” эвслийн Ж.Төмөрхуяг, Ж.Ариунтуяа,  Шинэ эвслийн О.Батсүх, Цэнджав нар Баянхонгорт нэр дэвшиж байгаа.

Ардчилсан намаас Баянхонгор аймагт АН-ын ҮБХ-ны гишүүн, Баянхонгор аймгийн Ардчилсан эмэгтэйчүүдийн холбооны тэргүүн, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зөвлөх А.Адъяасүрэн, АН-ын ҮБХ-ны гишүүн П.Нүрзэд, УИХ-ын гишүүн асан Д.Ганбат нар нэр дэвшээд байгаа. Д.Ганбатаас бусад нь шинэ нэр, шинэ хүмүүс.  Д.Ганбатыг бол сонгогчид танина. “Бидон” гэхээр л аяндаа санана.  Тэр өнгөрсөн дөрвөн жил тойргоо чамгүй усалсан. Гэхдээ Баянхонгорчууд түүнээс уйдчихсан.  

Харин А.Адъяасүрэн, П.Нүрзэд нарын хувьд  АН-ын энэ жилийн нэр дэвшигчдээс хамгийн боломжтой, залуу үеийн нэр цэвэр төлөөллүүд гэдгээрээ ялгарч байгаа.  МАН-ын нэр дэвшигчдийн толгой дээр цахиур хагалж мэдэх залуучууд. Гэхдээ П.Нүрзэдийн хувьд  нутагтаа төдийлөн танигдаагүй гэсэн сул талтай. 

Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн төлөөлөл болсон А.Адъяасүрэн өнгөрсөн жилүүдэд нутаг усандаа байнга ойр дотно явсан давуу талтай. Судалгаагаар түүний  рейтинг ч өндөр байгаа гэсэн мэдээлэл бий. Аймгийнхаа АЭХ-ны тэргүүний сонгуульт ажлын хүрээнд  иргэддээ илүү танигдсан,  ялангуяа хонгор нутгийн эмэгтэйчүүдийн дэмжлэгийг түрүүлж хүртэх нэр дэвшигч.

Бусдын адил бидон сав биш харин нутгийнхаа хүүхдүүдэд сурах бичиг хэвлүүлж түгээсэн нь багш хүний мэргэжлийн мэдрэмж байсан байх. Тэр  тээвэр ложистекийн үйл ажиллагаа эрхэлдэг “Номгон санчир” компанийн захирал,  шинэ цагийн СЕО нарын төлөөлөл.  Аль ч талаасаа хонгор нутгийн нэр нүүрийг гаргаж яваа бахархалт хүмүүсийнх нь нэг байж таарна.

Баянхонгорын тойргийн хамгийн хүчтэй өрсөлдөгчөөр нэрлэгдэж байгаа Адъяасүрэнг 2020 оны сонгуулиар  Г.Занданшатарын араас хоёроор гарч ирнэ гэсэн таамаг  бий.

УИХ-ын дарга тэртэй тэргүй тодорхой. Харин үлдсэн хоёр мандатын төлөөх өрсөлдөөн Л.Элдэв-Очир, А.Адъяасүрэн, П.Нүрзэд нарын хооронд өрнөнө.  Бие даан нэр дэвшиж байгаа консул асан Д.Мөнх-Эрдэнэ, МАХН-ын нэр дэвшигч Э.Содномжамц нарын тухайд тойрогтоо содон сонирхолтой дүр хэдий ч энэ удаад эрчүүдийнхээ санал хуваалцахаас нэг их хэтрэхгүй л болов уу даа.   

Баянхонгорын тойргийн сонгуулийн зураглал иймэрхүү янзаар зурагдах магадлал өндөр.  Өөрөөр хэлбэл Г.Занданшатар өнгөлж А.Адъяасүрэн удаалж, Л.Элдэв-Очир  гурваар гарч ирэх магадлал байна. 

Г.Тулга