fbpx А.Туул: Монголбанк санхүүгийн хэрэглэгчийн эрхийг хамгаалахад анхаарна
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2018/01/31-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Нийгэм
Огноо
Унших
7 минут 15 секунд

А.Туул: Монголбанк санхүүгийн хэрэглэгчийн эрхийг хамгаалахад анхаарна

 

Монголбанкны ХЭЗГ-ын Эрх зүйн хэрэгжилт, хяналтын хэлтсийн захирал А.Туултай ярилцлаа.

-Санхүүгийн хэрэглэгчийн эрх ашгийг хамгаалах асуудлыг төв банкнаас хөндөж байна. Сая төв банкны тухай хуулин оруулсан өөрчлөлтөөр энэ боломж төв банкинд  нээлттэй болсон. Энэ талаар тодруулах уу? 

-Монгол Улс хоёр шатлалт банкны системд шилжсэнээс хойш санхүүгийн хэрэглэгчийн эрхийг хамгаалах чиглэлийн эрх зүйн зохицуулалт тодорхой хийгдээгүй байсан. 2008 оны дэлхийн эдийн засгийн хямралаас хойш дэлхий дахин санхүүгийн хэрэглэгчийг мэдлэг, мэдээлэлтэйгээр бараа, бүтээгдэхүүн худалдан авдаг болгох нь улс орны санхүүгийн салбарын болон эдийн засгийн тогтвортой байдлыг хангах хамгийн чухал хүчин зүйл гэдгийг ойлгож, төв банкууд энэ чиглэл рүү анхаарч эхэлсэн. Манай улсын хувьд 2012 оноос хойш Дэлхийн банк зөвлөмжүүд өгсөөр ирсэн. Тодруулбал, Дэлхийн банкны зүгээс манай улсад санхүүгийн хэрэглэгчийн эрх ашгийг хамгаалах чиглэлийн тогтолцоог бүрдүүлэх, энэ чиглэлийн эрх зүйн зохицуулалтыг төв банкны хуулиндаа тусгах шаардлагатай гэдэг зөвлөмжийг өгч байгаа. Өнгөрсөн жилээс Монголбанк Азийн хөгжлийн банктай хамтраад санхүүгийн хэрэглэгчийн эрх ашгийг хамгаалах чиглэлд томоохон ажлууд хийж эхэлсэн. Энэ хүрээнд гурван томоохон ажлыг зохион байгуулсан. Эхнийх нь санхүү, эдийн засгийн бодлого боловсруулж байгаа бүх байгууллагуудыг оролцуулсан олон улсын шилдэг туршлагуудыг судлах сургалт, семинар хийсэн. Хоёрдугаарт, үндэсний чуулган зохион байгуулсан. Хамгийн сүүлд өнгөрсөн оны аравдугаар сард дэлхийн есөн орны төлөөлөл оролцсон олон улсын бага хурлыг Улаанбаатар хотноо амжилттай зохион байгууллаа. 2018 онд ч бас бид энэ чиглэлийн ажлуудаа үргэлжлүүлнэ. Төв банкны зүгээс банк, санхүүгийн салбарын 10 гаруй хуулинд өөрчлөлт оруулж, олон улсын түвшинд хүргэхийг зорьж ажиллаж байгаа. Үүний эхлэл болж, гурван томоохон хууль батлагдсаны нэг нь Төв банкны тухай хууль болсон. Төв банкны тухай хуулийн өөрчлөлтөөр санхүүгийн хэрэглэгчийн эрхийг хамгаалах эрх, үүргийг Төв банкны үйл ажиллагаанд хамааруулж өгсөн. Хуулийн энэ заалтыг хэрэгжүүлэхийн тулд Төв банкин дээр банкны зохистой харьцааг хангуулах хяналт, шалгалтын нэгжээс гадна санхүүгийн хэрэглэгчийн эрхийг хамгаалах хяналт, шалгалтыг хийх нэгжийг байгуулах юм. Мөн энэ хүрээндээ санхүүгийн хэрэглэгчийн эрхийг хамгаалахтай холбоотой тодорхой дүрэм, журмуудаа боловсруулж, ажиллана.

-Хуульд энэ чиглэлийн тодорхой зохицуулалт байгаагүйгээс хэрэглэгчид хэрхэн хохирч байна вэ?

-Тэгэхээр санхүүгийн хэрэглэгч гэдэг нь өөрийнхөө болон гэр бүлийнхээ хэрэгцээнд зориулж санхүүгийн үйлчилгээ авч байгаа хувь хүнийг хэлдэг. Зарим улс оронд жижиг аж ахуйн нэгжийг хамруулах тохиолдол байдаг. Монгол Улсын хувьд 18 нас хүрсэн иргэнээс гадна жижиг аж ахуйн нэгжүүдийг хамруулах нь зүйтэй гэсэн байр суурьтай байгаа. Жишээлбэл, ипотекийн зээл гэхэд иргэн хүн л авна. Урт хугацаатай учраас ихэнх тохиолдолд иргэн хүн амьдралдаа нэг удаа ч юм уу л авдаг. Өөрөөр хэлбэл, яг энэ чиглэлээрээ өмнө нь банк, санхүүгийн байгууллагатай харилцаанд орж үзээгүй, туршлага, мэдлэггүй байдаг. Гэтэл үүний нөгөө талд банк, санхүүгийн байгууллагад хуульчид, эдийн засагчид, маркетинг гээд маш том баг ажиллаж, маш олон төрлийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг иргэдэд санал болгож байгаа. Тэгэхээр санхүүгийн харилцаанд орж байгаа энэ хоёр талд тэгш бус байдал бий болдог. Нэг талдаа маш сайн хуульчдын баг бүхий банк, санхүүгийн байгууллага. Нөгөө талд иргэн маань бүтээгдэхүүн авахдаа ямар эрх, үүрэг хүлээж байна вэ гэдгээ мэдэхгүйгээр гэрээнд гарын үсэг зураад, харилцаа үүсгэснээр дараа нь эрсдэлд орох магадлалтай.  Энэ байдлыг л багасгахын тулд эрх зүйн зохицуулалт хэрэгтэй болсон. Өмнө нь зохицуулалт байхгүй учраас төв банк иргэний эрхийг хамгаалсан үйл ажиллагаа явуулах боломжгүй байсан.

-Мэдлэгийн зөрүүтэй байдлаас болж зээл олгогч байгууллагын зүгээс манипуляци хийх ч юм уу, ёс зүйгүй үйл ажиллагаа явуулж байсан тохиолдол байна уу?

-Санхүүгийн байгууллагууд тусгай зөвшөөрөлтэй, төв банкны хяналтанд үйл ажиллагаа явуулдаг учраас ёс зүйн хувьд тийм үйлдэл гарах нь түгээмэл биш. Гол нь иргэд зээл авахдаа мэдлэг мэдээлэл маш дутмаг. Зээл авч л байвал боллоо гэх байдлаар хандаж, гэрээгээ уншиж, танилцахгүйгээр гарын үсэг зурдаг. Эргээд зээлээ төлж чадахгүй бол ямар хариуцлага хүлээх вэ, гэрээний дагуу ямар үүрэг хүлээж байна вэ гэдгээ уншиж танилцахгүйгээр гэрээ байгуулчихдаг. Нөгөөтэйгүүр иргэд маань өөрийнхөө мөнгөн урсгалыг ч бас сайн тооцоолж чадахгүйгээр, орлогоосоо давсан зээл аваад, эргээд төлж чадахгүй хүнд байдалд орох тохиолдол ч бий.  2007, 2008 оны үед төв банк маш том үйл ажиллагаа хийж, Монголбанкин дээр буй зээлийн мэдээллийн сангийн мэдээллийг ашиглаад, хөдөө орон нутагт тооцоо судалгаагүйгээр, маш ихээр олгогдож байсан зээлийг хязгаарлаж чадсан байдаг. Томоохон дөрвөн банктайгаа хамтраад, иргэдийн бодит боломжоос давсан зээлийг давхардуулан олгохыг хязгаарлаж чадсан. Одоо миний харж байгаагаар хэрэглээний зээлийн өсөлт маш өндөр байна. Ерөнхийдөө банкууд томоохон бизнесийн зээл гаргахгүй байгаа. Гэтэл үүний нөгөө талд эх үүсвэр байгаа учраас хэрэглээний зээл түлхүү олгоод эхэлсэн. Иргэд ч бас их дуртайгаар авах хандлага ажиглагдаж байна. Тэгэхээр Монголбанкны зүгээс иргэдийг цалингийн зээл гэх зэрэг олон зээлийг давхардуулан авахаас сэргийлэхийг хүсч байгаа. Тийм учраас санхүүгийн байгууллагууд, банкууд болон бусад бүх оролцогч талуудтайгаа хамтраад иргэдэд мэдээлэл хүргэхийг зорьж, санхүүгийн хэрэглэгчийн эрхийг хамгаалах 5 сарын аяныг эхлүүлээд байна.

-Ярилцсанд баярлалаа. 

Тээр жилийн Цагаан сар
Тээр жилийн Цагаан сар
 
Доналд Трампын 100 хоногийн талаар хэн, юуг онцлов
Доналд Трампын 100 хоногийн талаар хэн, юуг онцлов
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2018/01/31-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Доналд Трампын 100 хоногийн талаар хэн, юуг онцлов

Доналд Трампын 100 хоногийн талаар хэн, юуг онцлов

С.Баярцогт Л.Оюун-Эрдэнэ хоёрын зөрчил хурцдаад эхлэв үү?

С.Баярцогт Л.Оюун-Эрдэнэ хоёрын зөрчил хурцдаад эхлэв үү?

Ж.Оджаргал шиг бүтээлч хүмүүс олширч байж л Монгол хөгжинө

Ж.Оджаргал шиг бүтээлч хүмүүс олширч байж л Монгол хөгжинө

Катараас Трампын засаг захиргаанд “нисдэг ордон“ бэлэглэнэ

Катараас Трампын засаг захиргаанд “нисдэг ордон“ бэлэглэнэ

“Гишүүн Э.Болормаагийн хууль бус хандив авсан хэргийг шалгах хугацааг санаатай дуусгавал АТГ-д хандах боломжтой”

“Гишүүн Э.Болормаагийн хууль бус хандив авсан хэргийг шалгах хугацааг санаатай дуусгавал АТГ-д хандах боломжтой”

Монгол Улсаас Тайландын Вант Улсад суугаа Элчин сайд А.Төмөрийн гэргий Л.Орхон өндрөөс унаж нас баржээ

Монгол Улсаас Тайландын Вант Улсад суугаа Элчин сайд А.Төмөрийн гэргий Л.Орхон өндрөөс унаж нас баржээ

ТӨРИЙН ОРДНЫ “ЗОДООН” БА ТӨСВИЙН ХЯЗГААРААС ДАВСАН ЗЭЭЛ

ТӨРИЙН ОРДНЫ “ЗОДООН” БА ТӨСВИЙН ХЯЗГААРААС ДАВСАН ЗЭЭЛ

Эверестэд Монголын хоёр уулчин авирч байна

Эверестэд Монголын хоёр уулчин авирч байна

Украин: Оросын дайн Орос эх орондоо эргэж ирлээ

Украин: Оросын дайн Орос эх орондоо эргэж ирлээ

Будапешт хотноо “Улаанбаатар хотын соёлын өдрүүд” үргэлжилж байна

Будапешт хотноо “Улаанбаатар хотын соёлын өдрүүд” үргэлжилж байна

Баабар: Орос бол Хятадын хувьд холбоотон биш, найрсаг харилцаатай хөрш, түнш

Баабар: Орос бол Хятадын хувьд холбоотон биш, найрсаг харилцаатай хөрш, түнш

Путины ялалтын баярын үг ядруухан боллоо

Путины ялалтын баярын үг ядруухан боллоо

Баялгийн сан бүрдүүлэх компаниуд “буулт” хийгээд эхэлжээ

Баялгийн сан бүрдүүлэх компаниуд “буулт” хийгээд эхэлжээ

Билл Гейтс хөрөнгөнийхөө ихэнхийг буяны үйлст хандивлана

Билл Гейтс хөрөнгөнийхөө ихэнхийг буяны үйлст хандивлана

Голомт банк “Mongolia Investment Forum New York 2025” чуулгын ерөнхий ивээн тэтгэгчээр ажиллаж байна

Голомт банк “Mongolia Investment Forum New York 2025” чуулгын ерөнхий ивээн тэтгэгчээр ажиллаж байна

Х.Тэмүүжиний “transformation” У.Хүрэлсүх, Д.Амарбаясгалан, Л.Оюун-Эрдэнэ гурваас эхлэх нь…

Х.Тэмүүжиний “transformation” У.Хүрэлсүх, Д.Амарбаясгалан, Л.Оюун-Эрдэнэ гурваас эхлэх нь…

Ромын Папаар Америк хүн сонгогдсонд Трамп баяртай байна

Ромын Папаар Америк хүн сонгогдсонд Трамп баяртай байна

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ОХУ-д суралцаж буй сонсогчидтой уулзав

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ОХУ-д суралцаж буй сонсогчидтой уулзав

Д.Баярхүү: Монгол-Зөвлөлтийн найрамдал & “Орос цэрэг“

Д.Баярхүү: Монгол-Зөвлөлтийн найрамдал & “Орос цэрэг“

Apple-ийн Эдди Кью: Одоогоос 10 жилийн дараа iPhone үгүй болно

Apple-ийн Эдди Кью: Одоогоос 10 жилийн дараа iPhone үгүй болно

Украины дайн ба Дэлхийн шинэ дэг журмын төлөөх тэмцэл

Украины дайн ба Дэлхийн шинэ дэг журмын төлөөх тэмцэл

“Сэлбэ дэд төв” төслийг Тагнуулынхан анхаарах хэрэгтэй юу?!

“Сэлбэ дэд төв” төслийг Тагнуулынхан анхаарах хэрэгтэй юу?!

Т.Бадрал “Эрдэнэт үйлдвэр“-ийн захирлаар томилогдох нь

Т.Бадрал “Эрдэнэт үйлдвэр“-ийн захирлаар томилогдох нь

Л.Мөнхбаясгалан: Монголчуудын 30 жил хүсч хүлээсэн усны мега төсөл хөдөллөө

Л.Мөнхбаясгалан: Монголчуудын 30 жил хүсч хүлээсэн усны мега төсөл хөдөллөө

АНУ тэргүүтэй холбоотны тусламжаар Зөвлөлт Улс дайнд ялсан...

АНУ тэргүүтэй холбоотны тусламжаар Зөвлөлт Улс дайнд ялсан...

Э.Цэндбаатар 13 дахь тулаанаа АНУ-д хийнэ

Э.Цэндбаатар 13 дахь тулаанаа АНУ-д хийнэ

Тавантолгойн ордыг яагаад “…Стратегийнх” болгосон бэ?

Тавантолгойн ордыг яагаад “…Стратегийнх” болгосон бэ?

МУГЖ Д.ГАНЦЭЦЭГИЙН БҮТЭЭСЭН “АМЬДРАХУЙ”-Н ЖЯ ЖЭН, “1984” ЖҮЖГИЙН ЖУЛИЯ

МУГЖ Д.ГАНЦЭЦЭГИЙН БҮТЭЭСЭН “АМЬДРАХУЙ”-Н ЖЯ ЖЭН, “1984” ЖҮЖГИЙН ЖУЛИЯ

Голомт банкны шинэ салбар “Улаанбаатар Драгон Терминал”-д нээгдлээ

Голомт банкны шинэ салбар “Улаанбаатар Драгон Терминал”-д нээгдлээ

MRI аппаратаа эвдэж, зөвлөх эмч нараа хөөж явуулсан ЭХЭМҮТ-ийн даргын үүрэг гүйцэтгэгч Ж.Отгонбаатарын тухай ноцтой баримтууд

MRI аппаратаа эвдэж, зөвлөх эмч нараа хөөж явуулсан ЭХЭМҮТ-ийн даргын үүрэг гүйцэтгэгч Ж.Отгонбаатарын тухай ноцтой баримтууд

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​