fbpx Монгол киноны хөгжил
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2022/01/12-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Нийгэм
Огноо
Унших
4 минут 52 секунд

Монгол киноны хөгжил

Монгол Улсад 1935 оны аравдугаар сарын 11-ний өдөр Ардын Сайд нарын зөвлөлийн 32 дугаар тогтоолоор Улсын кино зургийн хороог улмаар уг хорооны харьяанд кино үйлдвэрийн газрыг байгуулжээ. Кино үйлдвэр 1936 оноос эхлэн "Майн 47 жилийн ой", "Эдүгээгийн Монгол" гэх мэт нэг бүлэгт баримтат кинонуудыг хийсэн бөгөөд "Монгол хүү", "Норжмаагийн зам" зэрэг анхны гэгддэг уран сайхны киног бүтээжээ.

Харин уран сайхны киноны анхдагч нь "Монгол хүү" юу "Норжмаагийн зам" уу гэдэг талаар судлаачид маргадаг. Гэхдээ монгол жүжигчдээ тоглуулж, өөрийн газар нутаг дээр зургийг авснаар "Норжмаагийн зам"-ыг түрүүнд нь гарсан гэх үзэл бодол давамгайлдаг байна.

Кино урлаг Монголд хөгжихдөө урлаг, утга зохиол бол намын ажлын нэг гол хэсэг, хөдөлмөрчин түмнийг социалист үзэл суртлаар хүмүүжүүлэх үүрэгтэй гэж үзэж байлаа. Киноны хөгжлийн эхэн үед манайд өөрийн үндэсний мэргэжилтэн дутмаг байснаас гадаадын киночид тусалж байв. Тухайлбал, "Монгол хүү" киног найруулагч Илья Трауберг гэдэг хүн бүтээсэн гэдэг.

Дараа нь найруулагч Александр Зархи, Иофиф Хейфиц нар "Сүхбаатар" киног хийж монголчуудын амьдрал, Монгол орны тухай ойлголтыг дэлхийн сонорт хүргэсэн түүх бий. Ер нь "Цахилгаан сүүдэр жүжиг"-ийн хөгжил Монголд 1930-аад оны эхтэй. Тухайн үед нийт хүн амын 80 гаруй хувь нь бичиг, үсэггүй байсан учраас социалист үзэл суртлыг ухуулж ойлгуулахад хамгийн хүртээмжтэй байж. Иймээс кино урлагийг төр, засгаас илүүтэй дэмжиж хөрөнгө нэлээд зарцуулж байсан юм билээ.

Зөвлөлтийн кинонуудыг ард олонд үнэгүй үзүүлдэг байлаа. 1934 оноос аймаг бүрт хүн амын байдлаас хамаарч үнийн ангилал тогтоон, киноноос олсон орлогын дөрөвний гурван хувийг аймгийн төсөвт төвлөрүүлж киног дэмжих санг бий болгож байв. Монгол Улсын кино урлагийн эхийг тавьсан нэг төрөл бол баримтат кино юм. Тухайн үеийн социалист орнууд буюу коминтерний холбоотон улсуудын холбоо бэхжиж энэ нь олон улсын харилцаа эхлэн хөгжиж байсантай нэгдэж тухайн үед монголчууд өөрсдийгөө танилцуулах хэрэгцээ их байв. Тиймээс эх орон, байгаль, мал аж ахуй, үйлдвэрлэлийн хувьсгал, намын хурал зэрэг сэдвүүдээр баримтат кинонууд хийж байжээ. Эдгээр кино нь ихэвчлэн үзэл суртлын шинжтэй боловч аргаль, хулан, хандгай гэх мэт Монгол орны байгаль, ховор ан амьтдын тухай баримтжуулан үлдээсэн олон кино байдаг нь манай кино урлагт үнэт өв хөрөнгө болж үлдсэн билээ.

"Норжмаагийн зам", "Монгол хүү", "Цогт тайж" зэрэг бүтээлүүдээр эхэлсэн Монголын кино урлаг өнөөдөр олон улсын кино наадмуудад өрсөлдөх хэмжээнд хүрээд байгаа юм. Монголын кинонуудаас анх олон улсын кино наадмын шагналыг "Ардын элч" киноны Ариунаагийн дүрээр гавьяат жүжигчин П.Цэвэлсүрэн хүртэж байсан түүх бий. 1940-өөд оныг цаг үеийг сэдэвчилсэн киноны үе гэж ангилдаг. Гэхдээ энэ үеийг бас хоёр хувааж үздэг. Эхний хагаст дайны үеийн сэдвүүд голлосон кинонууд бүтээж байсан бол мөн оны сүүлийн хагасаас баримтат кинонд шилжсэн.

Мөн "Манай оронд" нэртэй анхны кино сэтгүүл гаргажээ. Харин 1954-1980 оныг кино урлагийн алтан үе гэдэг. Энэ жилүүдэд олон янзын найруулга, шийдэлтэй кинонууд давамгайлж байв. Киноны хөгжил гээд ярихад кино үйлдвэрийн тухайд орхиж болохгүй юм. Кино үйлдвэр анх Улсын симфони хөгжмийн (Сүүлд Чөлөөт ахмадын холбооны/ байранд байрлаж байсан бол 1950-иад оноос өөрийн гэсэн томоохон байртай, мэргэжлийн найруулагч, зохиолчидтой түүнчлэн орон тооны жүжигчидтэй болсноор өнөө үед бидний үзэх дуртай уран сайхны томоохон кинонуудыг бүтээсэн билээ.

сонин mn

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

Казахстаны ерөнхийлөгч анх удаа Назарбаевыг шүүмжлэв
Казахстаны ерөнхийлөгч анх удаа Назарбаевыг шүүмжлэв
 
Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!
Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2022/01/12-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!

Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!

Япон Улсын цог жавхлант эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?

Япон Улсын цог жавхлант эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?

УИХ-ын хаврын чуулганыг пүрэв гарагт хаана

УИХ-ын хаврын чуулганыг пүрэв гарагт хаана

Алтны шороон ордыг биш үндсэн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна

Алтны шороон ордыг биш үндсэн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна

Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцүүлчих гишүүн алга уу?

Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцүүлчих гишүүн алга уу?

Л.Оюун-Эрдэнийн орлогыг АТГ-аас “тайлбарлах”-д 18 хоног үлдлээ

Л.Оюун-Эрдэнийн орлогыг АТГ-аас “тайлбарлах”-д 18 хоног үлдлээ

“Г.Дамдинням сайд эрдэс баялгийн салбарыг “эх орончид”-ын шантаажаас салгах нь” гэсэн хүлээлт үүсжээ

“Г.Дамдинням сайд эрдэс баялгийн салбарыг “эх орончид”-ын шантаажаас салгах нь” гэсэн хүлээлт үүсжээ

“Монполимет”-ийн дансыг царцааж, үүсгэн байгуулагч Ц.Гарамжавыг нь эрүүгийн хэрэгт шалгаж байна

“Монполимет”-ийн дансыг царцааж, үүсгэн байгуулагч Ц.Гарамжавыг нь эрүүгийн хэрэгт шалгаж байна

Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Д.Лүндээжанцан: Монголчуудыг монгол хүн өөрөө аварна гэх энэ философи Жанлавцогзол номын гол агуулга

Д.Лүндээжанцан: Монголчуудыг монгол хүн өөрөө аварна гэх энэ философи Жанлавцогзол номын гол агуулга

Д.Батлут: Энэ салбарт чадварлаг хүний нөөц, шинэ технологиуд гээд шинэчлэх шаардлагатай зүйл олон бий

Д.Батлут: Энэ салбарт чадварлаг хүний нөөц, шинэ технологиуд гээд шинэчлэх шаардлагатай зүйл олон бий

Арвантавдугаар Далай ламыг албан ёсоор тодруулна гэдгийг мэдэгдлээ

Арвантавдугаар Далай ламыг албан ёсоор тодруулна гэдгийг мэдэгдлээ

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны, төрийн албан хаагчийн үндсэн зарчим болох ёстой

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны, төрийн албан хаагчийн үндсэн зарчим болох ёстой

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ

Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр

Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр

Энэ жилийн Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Энэ жилийн Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Орос, Хятадыг үзэн ядах нь Монголын эрх ашигт нийцэхгүй

Орос, Хятадыг үзэн ядах нь Монголын эрх ашигт нийцэхгүй

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

“Ганц очноос ноцсон аюул”

“Ганц очноос ноцсон аюул”

X Богд яагаад Даншиг наадамд морилсонгүй вэ?

X Богд яагаад Даншиг наадамд морилсонгүй вэ?

Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь

Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь

Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц нь хэр вэ гэдэг асуудал тулгарна

Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц нь хэр вэ гэдэг асуудал тулгарна

Харзтайд сорилгод барилдсан говийн бөхчүүдээс Т.Төгсдөлгөөн, Н.Амгаланбаатар, Э.Мөнхбаатар, Б.Бадрал нарын аймгийн арслангууд өнгөтэй байна

Харзтайд сорилгод барилдсан говийн бөхчүүдээс Т.Төгсдөлгөөн, Н.Амгаланбаатар, Э.Мөнхбаатар, Б.Бадрал нарын аймгийн арслангууд өнгөтэй байна

Баабар бол Монголын түүхэнд үзэгдэл болсон шилдэг нийтлэлч

Баабар бол Монголын түүхэнд үзэгдэл болсон шилдэг нийтлэлч

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

ОУ-ын Таеквондогийн домогт тамирчин Pak Chong Hyon Монголд үнэ төлбөргүй сургалт семинар орлоо

ОУ-ын Таеквондогийн домогт тамирчин Pak Chong Hyon Монголд үнэ төлбөргүй сургалт семинар орлоо

Г.Тэмүүлэнгийн үзэл санаа МАН дотор илүү их түгээсэй

Г.Тэмүүлэнгийн үзэл санаа МАН дотор илүү их түгээсэй

Эмээлт захад хонь 200.000-300.000 төгрөгийн ханштай байна

Эмээлт захад хонь 200.000-300.000 төгрөгийн ханштай байна

Б.Мөнхсоёл: Зарим улс төрчид энэ Засгийн газрыг Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсээсэй гэж хүсч байх шиг байна

Б.Мөнхсоёл: Зарим улс төрчид энэ Засгийн газрыг Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсээсэй гэж хүсч байх шиг байна

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​