Энэ үеэр Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Х.Нямбаатар Сангийн тухай болон Холбооны тухай хуулиудын талаар товч танилцуулав. Эдгээр хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэхийг УИХ дэмжсэнээр анхны хэлэлцүүлэгт шилжүүлсэн билээ.

Тэрбээр “Өнөөдөр Монгол Улсын бүртгэлийн байгууллагад бүртгэлтэй нийт 27 мянган төрийн бус байгууллага байна. 2020 онд 400 гаруй ТББ үйл ажиллагааныхаа тайланг улсын бүртгэлийн байгууллагад ирүүлсэн. Өөрөө хэлбэл, нийт бүртгэлтэй ТББ-ын хоёр хүрэхгүй хувь нь нийтэд тустай үйл ажиллагаа явуулж байгаа юу үгүй юу гэдгээ баримтжуулж бүртгүүлсэн байна.

Татварын байгууллагаас 2020 оны арванхоёрдугаар сард санамсаргүй түүврийн аргаар 12 ТББ-ыг сонгон санхүүгийн шалгалт оруулсан. Үүнээс 11 ТББ-аас 5.9 тэрбум төгрөгийн санхүүгийн зөрчил илэрч, 484.3 сая төгрөгийн торгууль тавьсан.

Өөрөөр хэлбэл, 27 мянган байгууллагаас санамсаргүйгээр 12 байгууллагыг сонгоход 5.9 тэрбум төгрөгийн санхүүгийн зөрчил илэрч байна.

Тиймээс 1997 онд батлагдсан төрийн бус байгууллагын тухай хуулийг шинэчлэх шаардлагатай байна.

Мөн төрийн бус байгууллага хэлбэрээр компаниуд, ашгийн төлөө хуулийн этгээдүүд үйл ажиллагаа явуулж байна. Тэд санхүүгийн тайлан гаргадаггүй учраас Холбооны тухай болон Сангийн тухай хуулиудын шинэчилсэн найруулгыг өргөн барьсан.

Эдгээр хуулиуд баталснаар олон улсын сангуудын үйл ажиллагааг боомилох гэж байна гэдэг ойлголт олон нийтийн дунд бий болоод байгаа. 2021 онд батлагдсан Гадаадын иргэний эрх зүйн байдлын тухай хуулиар гадаадад бүртгэлтэй албан ёсны үйл ажиллагаа явуулдаг сангуудын салбар, төлөөлөгчийн газрыг Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулах эрх зүйн орчныг энэ хуулиар бүрдүүлж өгсөн” гэлээ.