fbpx “Ченж” системээс салахгүйгээр инфляцийг зогсоох боломжгүй
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2022/02/17-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Эдийн засаг Нийгэм
Огноо
Унших
4 минут 49 секунд

“Ченж” системээс салахгүйгээр инфляцийг зогсоох боломжгүй

Инфляц хаврын тэнгэр шиг аашилсаар 14.6 хувьд хүрлээ. Инфляцийг өрдөж өдөөхөд жин дараад байгаа бүтээгдэхүүн юу, юу байна вэ гэвэл бидний өдөр тутам хүнсэндээ хэрэглэдэг мах, хүнсний ногоо, гурил түүнчлэн өдөр бүр машиндаа хийдэг шатахуун бусад импортын ус, ундааны бүлгийн барааны тээврийн зардал өссөн нь голлон нөлөөлөөд байна. Үүн дотроо мах дангаараа инфляцийг өдөөхөд 20-30 хувийн нөлөөлөл үзүүлээд байгаа юм. Уг нь бид махаа дотоодоосоо хангадаг, энэ утгаар үнийг тогтвортой барих гэж “Үнэ тогтворжуулах” хөтөлбөрөөр орлуулах гэж үзсэн ч чадахгүй байна. Учир нь махны зах зээлийг ченжийн системээр зохицуулдагаас болоод байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, хариуцдаг яам нь ажлаа хийж чадахгүй байгаатай холбоотойг зах зээлийг ажиглагчид болоод эдийн засагч Г.Батзориг хэлж буй юм. Бүр тодруулбал, махны бэлтгэл, нийлүүлэлтийн өртгийн бүтэц нь таван ченжийн оролцоотой байна. Жижиглэнгээс бөөний цэг хүртэлх бүх дамжлага ченжийн оролцоотой. Хамгийн эмгэнэлтэй нь нөөцийн махыг отож байгаад их хэмжээгээр дарчихдаг. Нэг үгээр хэлбэл, манай махны зах зээл эко систем муу, бараг байхгүй гэж хэлж болно. Гэтэл гадаад зах зээлд хот болгон нь “веб хаус”-тай. Тэндээ махны гарал үүсэл, өртгийн бүтцийг тодорхой байдлаар зохион байгуулж эцсийн хэрэглэгчдэд хүргэдэг эко систем сайтай байх жишээтэй. Гэтэл манайд эсрэгээрээ анхны зах зээл нь Хятадын ченжүүдийн мэдэлд байдгаараа мах хэмээх бүтээгдэхүүний үнэд савлагаа үүсэж “мах магнаг” болох эхтэй. Түүнчлэн үнэн, худал нь мэдэгдэхгүй малын халдварт өвчин нэрмээс болсоор. Ковидын үед орж ирээгүй өвчин хил нээх үеэр зэрэгцэж орж ирсэн нь цаанаа хэн нэгний бизнес үү гэх хардлага төрүүлсээр. Энэ мэт хүчин зүйлээс махны үнэ өсөхөд нөлөөлж улмаар инфляцийг услаад байгаа юм. Тэгэхээр инфляцийг бууруулах суурь асуудал нь инфляцид өндөр жин эзэлж буй махны зах зээлийг цэгцлэх асуудал хөндөгдөж байна.

Бартер хэлбэртэй зах зээл инфляцийг өрдсөөр

Махыг бодвол хүнсний ногооны үнийн савалгаа инфляцид үзүүлэх нөлөөлөл арай доогуур. Гэхдээ хувь хүн, аж ахуйн нэгж хүнсний ногоог их хэмжээгээр дарж, нөөцөлж байгаад хавар гаргаж үнэ хүргэдэг байдал инфляцийг улам өрддөг. Ховордох үеэр нь 3-4 дахин нугалж зардаг үзэгдэл нь зах зээлийн тухайд мөн л эко систем муугийнх. Түүнчлэн зах зээлд үнийн савалгаа үүсгэдэг гол бүтээгдэхүүн гурил. Намар нөөцөлж байгаад Цагаан сарын өмнө үнийн нэмэгдэлтэйгээр гаргаж зах зээлд нийлүүлдэг нь тогтсон систем. Нөгөөтэйгүүр, гурилын зах зээл тэр чигтээ бартер хэлбэртэй. Үр тарианы нийлүүлэлтээс эхлээд гурилын том компаниуд жижиглэнгийн үнэ болон бэлтгэн нийлүүлэгчдээ атгачихсан гэж хэлж болно. Нэг үгээр хэлбэл, монофоль зах зээл үүссэн.

Тэгвэл эдгээр асуудлыг зах зээлийнх нь зөв системээр шийдчихвэл инфляцийн өсөлтийн 40 хувийн нөлөөллийг багасгах боломжтой. Энэ асуудлыг олон жил ярьсаар ирсэн хэдий ч аль ч нам, улс төрийн хүчин Засгийн эрх барих хугацаандаа бүрэн шийдвэрлэх боломжтой ч хийж чадахгүй байна, хүсэхгүй байна. Үр тарианы компаниудын инфляцид үзүүлэх нөлөө гурилын үнэ, тээвэр, шатахууны үнийн өсөлттэй шууд хамааралтай. Инфляцийн өсөлтийн 20 орчим хувийг шатахууны үнийн өсөлт эзэлдэг. Харамсалтай нь дэлхийн зах зээлийн үнээс хамааралтай учраас бид удирдах боломжгүй нь ойлгомжтой.

Ц.Мягмарбаяр

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

Камила Валиева: Уран гулгалтад бүхнээ зориулахын тулд бусад спортоо орхисон
Камила Валиева: Уран гулгалтад бүхнээ зориулахын тулд бусад спортоо орхисон
 
Алтны шороон ордыг биш үндсэн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна
Алтны шороон ордыг биш үндсэн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2022/02/17-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Алтны шороон ордыг биш үндсэн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна

Алтны шороон ордыг биш үндсэн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна

Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцүүлчих гишүүн алга уу?

Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцүүлчих гишүүн алга уу?

Л.Оюун-Эрдэнийн орлогыг АТГ-аас “тайлбарлах”-д 18 хоног үлдлээ

Л.Оюун-Эрдэнийн орлогыг АТГ-аас “тайлбарлах”-д 18 хоног үлдлээ

“Г.Дамдинням сайд эрдэс баялгийн салбарыг “эх орончид”-ын шантаажаас салгах нь” гэсэн хүлээлт үүсжээ

“Г.Дамдинням сайд эрдэс баялгийн салбарыг “эх орончид”-ын шантаажаас салгах нь” гэсэн хүлээлт үүсжээ

“Монполимет”-ийн дансыг царцааж, үүсгэн байгуулагч Ц.Гарамжавыг нь эрүүгийн хэрэгт шалгаж байна

“Монполимет”-ийн дансыг царцааж, үүсгэн байгуулагч Ц.Гарамжавыг нь эрүүгийн хэрэгт шалгаж байна

Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Д.Лүндээжанцан: Монголчуудыг монгол хүн өөрөө аварна гэх энэ философи Жанлавцогзол номын гол агуулга

Д.Лүндээжанцан: Монголчуудыг монгол хүн өөрөө аварна гэх энэ философи Жанлавцогзол номын гол агуулга

Д.Батлут: Энэ салбарт чадварлаг хүний нөөц, шинэ технологиуд гээд шинэчлэх шаардлагатай зүйл олон бий

Д.Батлут: Энэ салбарт чадварлаг хүний нөөц, шинэ технологиуд гээд шинэчлэх шаардлагатай зүйл олон бий

Арвантавдугаар Далай ламыг албан ёсоор тодруулна гэдгийг мэдэгдлээ

Арвантавдугаар Далай ламыг албан ёсоор тодруулна гэдгийг мэдэгдлээ

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны, төрийн албан хаагчийн үндсэн зарчим болох ёстой

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны, төрийн албан хаагчийн үндсэн зарчим болох ёстой

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ

Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр

Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр

Энэ жилийн Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Энэ жилийн Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Орос, Хятадыг үзэн ядах нь Монголын эрх ашигт нийцэхгүй

Орос, Хятадыг үзэн ядах нь Монголын эрх ашигт нийцэхгүй

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

“Ганц очноос ноцсон аюул”

“Ганц очноос ноцсон аюул”

X Богд яагаад Даншиг наадамд морилсонгүй вэ?

X Богд яагаад Даншиг наадамд морилсонгүй вэ?

Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь

Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь

Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц нь хэр вэ гэдэг асуудал тулгарна

Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц нь хэр вэ гэдэг асуудал тулгарна

Харзтайд сорилгод барилдсан говийн бөхчүүдээс Т.Төгсдөлгөөн, Н.Амгаланбаатар, Э.Мөнхбаатар, Б.Бадрал нарын аймгийн арслангууд өнгөтэй байна

Харзтайд сорилгод барилдсан говийн бөхчүүдээс Т.Төгсдөлгөөн, Н.Амгаланбаатар, Э.Мөнхбаатар, Б.Бадрал нарын аймгийн арслангууд өнгөтэй байна

Баабар бол Монголын түүхэнд үзэгдэл болсон шилдэг нийтлэлч

Баабар бол Монголын түүхэнд үзэгдэл болсон шилдэг нийтлэлч

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

ОУ-ын Таеквондогийн домогт тамирчин Pak Chong Hyon Монголд үнэ төлбөргүй сургалт семинар орлоо

ОУ-ын Таеквондогийн домогт тамирчин Pak Chong Hyon Монголд үнэ төлбөргүй сургалт семинар орлоо

Г.Тэмүүлэнгийн үзэл санаа МАН дотор илүү их түгээсэй

Г.Тэмүүлэнгийн үзэл санаа МАН дотор илүү их түгээсэй

Эмээлт захад хонь 200.000-300.000 төгрөгийн ханштай байна

Эмээлт захад хонь 200.000-300.000 төгрөгийн ханштай байна

Б.Мөнхсоёл: Зарим улс төрчид энэ Засгийн газрыг Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсээсэй гэж хүсч байх шиг байна

Б.Мөнхсоёл: Зарим улс төрчид энэ Засгийн газрыг Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсээсэй гэж хүсч байх шиг байна

Г.Лувсанжамц: Төсөв үр дүнтэй зарцуулагдаж байгааг хэмжиж чаддаг байх ёстой

Г.Лувсанжамц: Төсөв үр дүнтэй зарцуулагдаж байгааг хэмжиж чаддаг байх ёстой

Үндэсний “Эхлэл брэнд“ХХК дуудлага худалдаагаар 9,3 тэрбум төгрөгөөр худалдаж авсан газрын гэрчилгээгээ гардаж авлаа

Үндэсний “Эхлэл брэнд“ХХК дуудлага худалдаагаар 9,3 тэрбум төгрөгөөр худалдаж авсан газрын гэрчилгээгээ гардаж авлаа

Г.Занданшатарын зам хүнд ч зарчим нь зөв эхэллээ

Г.Занданшатарын зам хүнд ч зарчим нь зөв эхэллээ

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​