Эдийн засгийн бодлого, өрсөлдөх чадварын судалгааны төвөөс "Аймгуудын өрсөлдөх чадварын тайлан"-гийн үр дүнг 11 дэх жилдээ танилцуулж байна.

Өрсөлдөх чадварын тайланд эдийн засгийн тамир тэнхээ, засаглалын үр ашиг, бизнесийн үр ашиг, дэд бүтэц гэсэн үндсэн дөрвөн бүлгийн хүрээнд нийт 174 шалгуур үзүүлэлтээр үнэлж тооцдог аж.

Энэ үеэр тус судалгааны төвийн Удирдах зөвлөлийн дарга П.Цагаан "Уг тайланг 11 жилийн турш тасралтгүй хийж ирсэн. Энэ хугацаанд эерэг болон сөрөг өөрчлөлт гарсан байна. Анх 2012 онд тайлан гаргаж байхад 21 аймгийн дундаж оноо 62 байсан бол өнөөдөр гурван оноогоор нэмэгдсэн нь сайн үзүүлэлт.

Нөгөөтэйгүүр бизнесийн үзүүлэлтийн бүлэг есөн оноогоор буурсан нь муу үзүүлэлт болов. Өөрөөр хэлбэл, бизнес эрхлэгчдийн үр ашиг сүүлийн арван жилд буурч байгаа нь буруу хандлага.

Аливаа улс орон хөгжье гэвэл бизнес эрхлэгчдээ хамгаалж, дэмжин хөгжүүлдэг. Гэтэл манай улсад энэ нь эсрэгээрээ байна. 2022 оны тайлангаас үзэхэд эдийн засгийн тамир тэнхээ, бизнесийн үр ашиг, дэд бүтцийн оноо буурсан. Харин нэг гялтайх зүйл нь засаглалын оноо 1.8 хувиар өссөн.

Дархан-Уул аймгийн хувьд ерөнхий үнэлгээгээр гуравдугаар байрт хэвээр байгаа ч шилжилт хөдөлгөөн ихтэй, гэмт хэрэг, орлогын тэгш бус байдал өндөр байгаа" гэв.

Өрсөлдөх чадварын үнэлгээ хамгийн их буурсан гурван аймаг:

• Увс
• Ховд
• Баян-Өлгий зэрэг баруун бүсийн аймаг багтжээ.

Тухайлбал, Баян-Өлгий аймгийн хувьд төрийн үйлчилгээний чанар муудсан, татвараас зайлсхийх явдал нэмэгдсэн, сумын төвөөс аймаг рүү шилжих хөдөлгөөн идэвхэжсэн зэрэг шалтгаанаас үүдэлтэй аж.

Завхан аймгийн хувьд 20 дугаар байрт жагссан хэвээр байгаа нь аймгийн удирдлагын бодлого, хог хаягдал, эх нялхсын эндэгдэл өндөр гэх мэтчилэн зүйлтэй холбоотой юм байна.

Аймгууд хэддүгээр байрт жагсаж байгаагаа мэдсэнээр ажлаа сайн хийх, ухарсан үзүүлэлтдээ дүн шинжилгээ хийж, засаж сайжруулах хөшүүрэг болно. Бусдаар болж гуньж гутраад, найр наадам хийгээд байх шаардлагагүйг П.Цагаан нэмж хэлэв.

Үргэлжлүүлэн тэрбээр "Арван жилийн хугацаанд аймгуудын хоорондын зааг ялгаа багассан. Орчин цагт хэмжиж болохгүй зүйл байхгүй. Аймаг орон нутаг аливаа ажлыг эхлүүлэхдээ хэмжиж сурах хэрэгтэй. Хэмжсэн зүйлийг хянаж болдог. Хянаж чадвал удирдаж боломжтой. Улмаар тухайн газар нутгаа хөгжүүлэх чухал ач холбогдолтой" хэмээн ярилаа.

Түүнчлэн дөрвөн аймагт хүн амын тоо цөөрсөн бол бусад аймагт нэмэгдсэн байна. 2022 оноос хойш аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын 40 хувийг нь тухайн аймаг захиран зарцуулах эрхтэй болсон. Энэ нь хүн ам өсөх, орон нутаг хөгжих гол шалтгаан болжээ.