УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжин нарын гишүүд 2025 оны зургадугаар сарын 16-нд УИХ-ын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ-ын даргад өргөн барьсан. Үүнийг уржигдар ТББХ, өчигдөр ХЗБХ-гоор хэлэлцсэн. Мөн өчигдөр УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэж дэмжжээ.
Хуулийн төслийг санаачлагч Х.Тэмүүжин “…Ингэснээр Монгол Улсын иргэний эрхийг хамгаалах, хуулийн засаглалыг баталгаажуулах зорилго бүхий Тусгай хяналтын дэд хороог Хууль зүйн байнгын хорооны эрхлэх асуудлын хүрээнд байгуулах хуулийн төслийг өнөөдрийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар дэмжиж, ТББХ-нд шилжүүлж анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгэхээр боллоо” гэж мэдэгдэв.
Мөн, тэрээр цахим хуудсаараа “…Зоригтой, томоохон өөрчлөлт, тэр дундаа иргэний эрх, эрх чөлөөтэй холбоотой дэвшилттэй үзэл санаанд манай хуулийн байгууллагууд хойрго ханддаг. УИХ-ын стратеги төлөвлөгөөний нэг том зорилт бол хүний эрхэд суурилсан хүн төвтэй хууль зүйн бодлого хэрэгжүүлэх учиртай. Энэ Тусгай хяналтын дэд хороо бол яг энэ зорилгын төлөөх дэд хороо юм. Хүний эрхийн хяналт, хуулийн засаглалын хяналтыг оновчлох байдлаар ХЗБХ-ны эрхлэх асуудлын хүрээнд Тусгай хяналтын дэд хороог байгуулах гэж байгаа юм” гэж тайлбарлажээ.
Харин Байнгын хорооны хуралдаан дээр “…Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын асуудал эрхэлсэн Байнгын хороо, түүний харьяан дахь Тусгай хяналтын дэд хорооны эрхлэх асуудлыг ялган зааглаж, Үндэсний аюулгүй байдлыг хангах зорилготой тагнуулын болон цэргийн тагнуулын гүйцэтгэх ажилд тавих хяналтаас хууль сахиулах, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, ял эдлүүлэх ажиллагаатай холбоотой мөрдөн шалгах нууц ажиллагаа, гүйцэтгэх ажил дахь хүний эрх, хууль тогтоомжийн биелэлтэд тавих хяналтын чиг үүргийг салган тусгаарлах шаардлагатай. Хууль сахиулах, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, ял эдлүүлэх ажиллагаан дахь гүйцэтгэх ажил буюу мөрдөн шалгах нууц ажиллагааны хуулийн биелэлтийг хянах асуудлыг мэргэжлийн Байнгын хороо болох ХЗБХ-ны эрхлэх асуудлын хүрээнд хамааруулж, тусад нь УИХ-ын хяналтын тусгай чиг үүргийг хэрэгжүүлэх дэд хороо байгуулах үндэслэл, шаардлага үүссэн” гэсэн юм.
Өөрөөр хэлбэл, Үндсэн хуулийн 25.1.8-д заасан “...Хууль, УИХ-ын бусад шийдвэрийн биелэлтийг хянан шалгах” бүрэн эрхийг хууль сахиулах, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, ял эдлүүлэх ажиллагааны хүрээнд хэрэгжүүлэх чиг үүрэг бүхий Хууль сахиулах ажиллагааны Тусгай хяналтын дэд хороог ажиллуулахаар хуулийн төсөлд тусгажээ.
Энэ хууль тэр чигээрээ яваад батлагдах бололтой. Учир нь, сүүлийн үед УИХ-ын нэр бүхий гишүүд дээр хийгдсэн хууль хяналтынхны ажиллагаа нь энэ хуулийг түргэн шуурхай батлах “түлхээс” болохоор байна. Хэрэв, Х.Тэмүүжиний энэ хууль батлагдвал УИХ-аас хууль хяналтынханд хяналт тавьж “хазаарлах” бүтэцтэй болох юм байна.

Б.Гарьд

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин