Төрийн өмчит “Эрдэнэс-Тавантолгой” компани энэ сарын 19-нд хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлаа хийж, энэ үеэр ТУЗ-ийн гишүүдээ шинээр томилжээ.
“Эрдэнэс-Тавантолгой” компани ТУЗ-ийн төрийн төлөөллийн гишүүнээр Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Нандинжаргал, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын Дэд дарга Б. Энх-Амгалан, Ашигт малтмал, газрын тосны газрын орлогч дарга Ц.Эрдэнэбаяр, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын дарга Т.Гантулга, Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газрын дарга Б.Бат-Эрдэнэ, “Эрдэнэс-Тавантолгой” ХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Б.Ганхуяг, Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газрын Бодлого төлөвлөлт удирдлагын хэлтсийн дарга Ц.Баяр-Эрдэнэ, Хараат бус гишүүдээр Д.Батхишиг, Ү.Амарбат, П.Өлзийнаран, Х.Болор-Эрдэнэ нарыг тус тус сонгогдсон талаар компанийн цахим хуудаст мэдээлсэн байх юм.
Дээрх томилгооноос анхаарал татсан нэг бус гишүүн байна. Тэд бол Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын дарга Т.Гантулга, Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газрын дарга Б.Бат-Эрдэнэ нар.
Төрийн өмчит компанийн ТУЗ гэдэг олон нийтийн анхаарлын төвд байдаг субьект. Компанийн ТУЗ маш нөлөө бүхий шийдвэрүүдийг гаргадаг. Уг шийдвэр нь хуульд нийцсэн эсэхийг хянадаг төв байгууллагууд бол МХЕГ, ШӨХТГ хоёр. Гэтэл энэ хоёр байгууллагын дарга нар ЭТТ компанийн ТУЗ-д томилогдоод шийдвэр гаргалцаад, гаргасан шийдвэрээ өөрсдөө хянахаар болчихлоо. Нэг ёсондоо давхар дээлтэй гишүүд болчихлоо гэсэн үг.
УИХ, Засгийн газрын гишүүд давхар дээлтэйгээс болж парламент шинээр бүрдэх бүрт л хэл ам дагуулж байдаг. Үүнтэй л ижил нөхцөл байдал үүсчихлээ. Гаргасан шийдвэрээ хуульд нийцсэнийг энэ хоёр эрхэм хэрхэн хянах нь анхаарал татаж байна.
Нөгөө талаар төрийн өмчит компаниудын ТУЗ-ийн гишүүд өндөр урамшуулал авдаг албан бус тогтолцоотой. Үүний жишээ “Оюутолгой” компани гэдгийг монголчууд сайн мэднэ. Ерөнхийлөгч асан П.Очирбат, Н.Багабанди нар гэхэд хэдэн арван сая төгрөгийн урамшуулал авдаг байсан тухай мэдээллүүд бий. Тэгвэл ЭТТ компани ч мөн адил, урамшуулал өндөртэй. Өндөр урамшуулал авсан дарга нар ажлаа хараат хийж чадах нь бас л том асуултын тэмдэг.
Төрийн өмчит компаниуд хувийн компаниудаас илүү хууль зөрчдөг том толгойтой. Ялангуяа уул уурхайн салбарын компаниуд үүний хамгийн тод жишээ. Байгаль орчин, тусгай зөвшөөрөл, нутгийн иргэдийн эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах эрх хаана зөрчигдөж байна, тэнд төрийн өмчит компаниуд ажиллаж байдаг болчихсон нь нууц биш. Хуулийн ийм зөрчлийг таслан зогсоох, хууль ёсыг тогтоох үүрэгтэй байгууллагын дарга нар өөрсдөө тухайн компаниас өндөр урамшуулал аваад, хууль зөрчдөг шийдвэрүүдийг гаргалцаад суух нь.
Ерөөсөө манай улсад компанийн засаглал хамгийн муу байгаагийн тод жишээ энэ удаагийн томилгоо харуулж байна. Нөгөө л шахаа, хувьцаа эзэмшигчдийн эрх ашиг хөндөгдөх эрсдэл цаашдаа ч үргэлжлэх бололтой.
Б.ЗАЯА
ШУУРХАЙ.МН