fbpx   Улсын химийн анхдугаар олимпиадын аварга Р.Улаанхүү: Монгол Улсад химийн үйлдвэрлэлийн салбар хөгжих үндэс нь бэлэн болсон
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2019/05/10-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Эдийн засаг
Огноо
Унших
6 минут 54 секунд

  Улсын химийн анхдугаар олимпиадын аварга Р.Улаанхүү: Монгол Улсад химийн үйлдвэрлэлийн салбар хөгжих үндэс нь бэлэн болсон

     

    Монгол Улсын хэмжээнд химийн олимпиадыг 30 дахь жилдээ  энэ сарын 8-10-ны  өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо амжилттай зохион байгуулж байна. 1989 онд  анхны олимпиадыг тэр үеийн Боловсролын яамны зөвшөөрлөөр  МУИС-аас  улс орон даяар зохион байгуулж байжээ. Энэ олимпиадад тухайн үедээ 18 аймаг, Улаанбаатар, Дархан, Эрдэнэт хотуудын дунд сургуулиудаас 36 хүүхэд шалгаран оролцож байсан байна. Эдүгээ энэ олимпиадын ач холбогдол, цар хүрээ өргөжин улсын хэмжээнд  ЕБС-ийн сурагчид, багш нарын болон химийн чиглэлээр суралцаж байгаа оюутнуудын  дунд зохиогддог болсон байна. Мөн манай улс 2006 оноос эхлэн  Олон Улсын химийн олимпиадад амжилттай оролцож байна. Ойн арга хэмжээнд олимпиадын үе үеийн аваргууд хүрэлцэн ирсэн байлаа.

Химийн талаар ихэнх хүмүүс төсөөлөхдөө, ажлын ширээн дээр олон янзын бодистой ажиллаж байгаа эрдэмтдийн эсвэл кинон дээр гардаг галзуу эрдэмтний дүр зураг харагдаж магадгүй. Зарим нь буцалж буй шилтэй бодисуудын өнгө нь өөрчлөгдөж шинэ бодис үүсгэж байгаагаар төсөөлж болно. Зарим нь химийн урвалын тэгшитгэлээр, үелэх системээр эсвэл олон янзаар холбогдох молекулуудын загвараар төсөөлж магадгүй. Ихэнх химийн ангийн хананд байдаг химийн үелэх системийг үргэлж л байсан мэтээр үл ойшоож болохгүй. Яг үнэндээ бол, энэ үелэх систем нь мянга мянган жилийн хүн төрөлхтөний орчлон ертөнцийн нарийн төвөгтэй байдлыг ойлгох гэсэн нөр их хүч хөдөлмөрийн үр дүнд бий болсон зүйл. Бидний мэддэг мөртлөө мэддэггүй, амьдралд хамгийн өргөнөөр  хэрэглэгдэг химийн шинжлэх ухааны  салбарын нэгэн  төлөөлөл химичтэй  хийсэн хөөрөлдөөнийг та бүхэндээ толилуулья.

 Химийн 30 дахь удаагийн олимпиадын нээлтийн үеэр Улсын химийн анхдугаар олимпиадын аварга Р.Улаанхүүтэй уулзах завшаан тохиосон юм.

Анх хаанаас шалгаран анхны  олимпиадад оролцож байсан вэ?

Увс аймгаасаа шалгаран анхны химийн олимпиадад оролцон улмаар Улсын анхны химийн олимпиадын аварга болж байлаа. Анхны олимпиадад  орон нутаг нийслэлээс шалгарсан 36 хүүхэд оролцож байсан.  Би одоо  29 дүү аваргуудтай  болсон байна. Энэ олимпиадад амжилттай оролцож байсан эдгээр хүүхдүүдийн ихэнх нь  химийн салбарыг хөгжүүлэх  үйлсэд амжилттай  ажиллаж байна.

 Мэдээж энэ олимпиадад түрүүлснээр ажил амьдралаа энэ салбартай холбох болсон байх. Энэ нь хувь заяаны тохиол байв уу эсвэл энэ ШУ-ныг эргэлт буцалтгүйгээр сонгосон байсан уу?

Би азтай хүн. Энэ салбартай ажил амьдралаа холбосондоо үнэхээрийн баярлаж энэ мэргэжлээрээ бахархаж явдаг. Намайг химийн ШУ-нд хөл тавихад  мэлмийг минь нээж өгсөн хүн бол Увс аймгийн Малчин сумын сургуулийн химийн багш Дамжин, Увс аймгийн 2 дугаар сургуулийн химийн багш Батнасан болон МУИС-ийн багш нартаа талархахгүй байхын учиргүй ээ. Одоо би Эрдэнэт үйлдвэрийн химийн урвалж хариуцсан мэргэжилтнээр ажиллаж байна.  

Орхон аймагт зохиогдсон химийн олимпиад   улсын химийн анхдугаар олимпиадын аварга Р.Улаанхүүгийн нэрэмжит болгон зохион байгуулсан байна. Энэ олимпиадын   онцлог үр дүнгийн талаар ?

Орхон аймагт зохион байгуулагдсан химийн олимпиадыг  Орхон аймгийн Ерөнхий боловсролын “Билэгт өргөө” сургууль анх удаа санаачлан миний нэрэмжит болгон химийн хичээлийн бага олимпиадыг зохион байгуулсан. Сорилгод аймгийн ЕБ-ын бүх сургуулийн 8-11-р ангийн 190 гаруй сурагч оролцож. 4, 14-р сургууль болон Технологийн сургуулийн дэргэдэх эчнээ сургуулийн сурагч, багш нар тэргүүн байруудыг эзэлсэн. Жилээс жилд энэ олимдадад оролцогчдын мэдлэг улам сайжирч дэлхийн олимпиадад манай хүүхдүүд амжилт гаргаж байгаад бахархдаг.

Химийн шинжлэх ухааны нийгэм эдийн засгийн хөгжилд үзүүлэх нөлөөлөл ямар байдгийн манай химичид дэлхийн химичдийн түвшингийн хаана явж байна вэ?

Орчин үед нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийг хурдасгах, шинэ техник техниологи нэвтрүлэх, аливаа үйлдвэрлэл, аж ахуйн хөтлөхөд химийн шинжлэх ухааны ололт амжилтыг ашиглах шаардлага нэмэгдэж байна. Химийн янз бүрийн процесс, хувирал өөрчлөлтүүд нь үйлдвэрлэлийн олон процесст өргөн хэрэглэгдэж байна. Тухайлбал цахилгаан энерги, түлш, металл, барилгын үйлдвэрлэл зэрэг бүхий л салбарын үйлдвэрүүдэд химийн урвалж, процессууд ашиглагдаж байдаг. Хар болон өнгөт металл, бордоо, шил цемент, резин цаас, нефть бүтээгдэхүүн, мяндас, хуванцар, нано материалуудыг химийн процессийн үндсэн дээр гаргаж байна.

Химийн урвалжийн механизмыг судлах нь  хүрээлэн байгаа орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээх хамгийн үр ашигтай аргыг сонгох ба байгаль орчинд хоргүй техниологи боловсруулахад чухал үүрэгтэй.

Өнөөдөр Монгол Улсад химийн үйлдвэрлэлийн салбар хөгжих үндэс нь бэлэн болсон.  Химийн  салбарыг төрийн бодлогоор дэмжих нь  улс орны хөгжлийн  үндэс болох чухал ач холбогдолтой юм. Ялангуяа уул уурхай байгалийн баялагийг ашиглахад химийн салбар маш их  үүрэгтэй байдаг. Мөн хөдөө аж ахуйн салбарт тэр дундаа   малын арьс ширийг боловсруулахад химийн салбарыг төрийн бодлогоор дэмжих нь  чухал байна. Нефтийн хими, нүүрсний химийн мэргэжилтнүүд манайд бэлтгэгдсэн байгаа. Энэ салбарыг хөгжүүлэхэд манай химичдын оролцоо үйл ажиллагааг зайлшгүй шаардлагтай байдаг. Манай химичид онолын хувьд дэлхийн химичдийн түвшинд бэлтгэгдсэн. Харин үйлдвэрлэлийн химид хүчээ сорих  хөгжлийн үе ирсэн байна гэж үздэг.

Химийн шинжлэх ухааны талаар бидэнтэй ярилцсанд  баярлалаа.

Таны цаашдын ажил үйлсэд амжилт хүсье. 

О.Боргилыг гэр бүлийн хүчирхийлэл удаа дараа үйлдсэн байж болзошгүй гэх үндэслэлээр цагдан хорьжээ
О.Боргилыг гэр бүлийн хүчирхийлэл удаа дараа үйлдсэн байж болзошгүй гэх үндэслэлээр цагдан хорьжээ
 
Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!
Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2019/05/10-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!

Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!

Япон Улсын цог жавхлант эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?

Япон Улсын цог жавхлант эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?

УИХ-ын хаврын чуулганыг пүрэв гарагт хаана

УИХ-ын хаврын чуулганыг пүрэв гарагт хаана

Алтны шороон ордыг биш үндсэн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна

Алтны шороон ордыг биш үндсэн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна

Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцүүлчих гишүүн алга уу?

Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцүүлчих гишүүн алга уу?

Л.Оюун-Эрдэнийн орлогыг АТГ-аас “тайлбарлах”-д 18 хоног үлдлээ

Л.Оюун-Эрдэнийн орлогыг АТГ-аас “тайлбарлах”-д 18 хоног үлдлээ

“Г.Дамдинням сайд эрдэс баялгийн салбарыг “эх орончид”-ын шантаажаас салгах нь” гэсэн хүлээлт үүсжээ

“Г.Дамдинням сайд эрдэс баялгийн салбарыг “эх орончид”-ын шантаажаас салгах нь” гэсэн хүлээлт үүсжээ

“Монполимет”-ийн дансыг царцааж, үүсгэн байгуулагч Ц.Гарамжавыг нь эрүүгийн хэрэгт шалгаж байна

“Монполимет”-ийн дансыг царцааж, үүсгэн байгуулагч Ц.Гарамжавыг нь эрүүгийн хэрэгт шалгаж байна

Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Д.Лүндээжанцан: Монголчуудыг монгол хүн өөрөө аварна гэх энэ философи Жанлавцогзол номын гол агуулга

Д.Лүндээжанцан: Монголчуудыг монгол хүн өөрөө аварна гэх энэ философи Жанлавцогзол номын гол агуулга

Д.Батлут: Энэ салбарт чадварлаг хүний нөөц, шинэ технологиуд гээд шинэчлэх шаардлагатай зүйл олон бий

Д.Батлут: Энэ салбарт чадварлаг хүний нөөц, шинэ технологиуд гээд шинэчлэх шаардлагатай зүйл олон бий

Арвантавдугаар Далай ламыг албан ёсоор тодруулна гэдгийг мэдэгдлээ

Арвантавдугаар Далай ламыг албан ёсоор тодруулна гэдгийг мэдэгдлээ

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны, төрийн албан хаагчийн үндсэн зарчим болох ёстой

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны, төрийн албан хаагчийн үндсэн зарчим болох ёстой

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ

Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр

Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр

Энэ жилийн Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Энэ жилийн Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Орос, Хятадыг үзэн ядах нь Монголын эрх ашигт нийцэхгүй

Орос, Хятадыг үзэн ядах нь Монголын эрх ашигт нийцэхгүй

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

“Ганц очноос ноцсон аюул”

“Ганц очноос ноцсон аюул”

X Богд яагаад Даншиг наадамд морилсонгүй вэ?

X Богд яагаад Даншиг наадамд морилсонгүй вэ?

Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь

Эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдиннямын эхний мессэж ба “эртний” байр суурь

Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц нь хэр вэ гэдэг асуудал тулгарна

Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц нь хэр вэ гэдэг асуудал тулгарна

Харзтайд сорилгод барилдсан говийн бөхчүүдээс Т.Төгсдөлгөөн, Н.Амгаланбаатар, Э.Мөнхбаатар, Б.Бадрал нарын аймгийн арслангууд өнгөтэй байна

Харзтайд сорилгод барилдсан говийн бөхчүүдээс Т.Төгсдөлгөөн, Н.Амгаланбаатар, Э.Мөнхбаатар, Б.Бадрал нарын аймгийн арслангууд өнгөтэй байна

Баабар бол Монголын түүхэнд үзэгдэл болсон шилдэг нийтлэлч

Баабар бол Монголын түүхэнд үзэгдэл болсон шилдэг нийтлэлч

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

ОУ-ын Таеквондогийн домогт тамирчин Pak Chong Hyon Монголд үнэ төлбөргүй сургалт семинар орлоо

ОУ-ын Таеквондогийн домогт тамирчин Pak Chong Hyon Монголд үнэ төлбөргүй сургалт семинар орлоо

Г.Тэмүүлэнгийн үзэл санаа МАН дотор илүү их түгээсэй

Г.Тэмүүлэнгийн үзэл санаа МАН дотор илүү их түгээсэй

Эмээлт захад хонь 200.000-300.000 төгрөгийн ханштай байна

Эмээлт захад хонь 200.000-300.000 төгрөгийн ханштай байна

Б.Мөнхсоёл: Зарим улс төрчид энэ Засгийн газрыг Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсээсэй гэж хүсч байх шиг байна

Б.Мөнхсоёл: Зарим улс төрчид энэ Засгийн газрыг Ерөнхийлөгчийн сонгууль хүртэл тэсээсэй гэж хүсч байх шиг байна

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​