Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макроны өнгөрсөн лхагва гарагт АНУ-ын “CBS” телевизэд өгсөн ярилцлагыг хөрвүүлэн хүргье.
-Бидний хүсэлтийг хүлээн авсанд баярлалаа. Өнгөрсөн мягмар гарагт Парис хотноо уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг ээлжит чуулга уулзалт болсон. Энэ удаагийн уулзалтаар ямар асуудал хэлэлцсэн бэ?
-Уур амьсгалын өөрчлөлт хүн төрөлхтөнд тулгамдаж буй хамгийн хурцадмал асуудлын нэг. Хүн төрөлхтөн заавал уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг тэмцэх албагүй л дээ. Учир нь, бидэнд ямар зам сонгох вэ гэдэг сонголт бий. Харин уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг тэмцэхгүйгээр энэ хэвээрээ цаашид явсаар байвал биднийг юу хүлээж байгаа нь нэгэнт тодорхой. Тиймээс дэлхийн улс орнуудын удирдагчид уур амьсгалын өөрчлөлт тухайн улсын эдийн засагт хэрхэн сөргөөр нөлөөлж буйг болон ард иргэдэд ямар их хор хохирол учруулж буйг ухамсарлан ард иргэд, улс орныхоо төлөө тэмцээсэй гэж хүсмээр байна.
-АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Парисын хэлэлцээрт нэгдэх нь АНУ-д ихээхэн хохиролтой гэж үзэн хэлэлцээрээс гарахаа мэдэгдсэн. Энэ талаар та ямар бодолтой байна?
-Би Ерөнхийлөгч Трамптай санал нийлэхгүй байна. Мэдээж нүүрсийг хэрэглээнээс хассанаар ажлын байр буурах нь ойлгомжтой. Гэхдээ технологио өөрчлөх цаг нь болсон шүү дээ. Дэлхийн улс орнуудын удирдагч бидний хувьд хамгийн чухал нь хөрөнгө оруулалтыг өөр салбарт оруулахад чиглүүлэх юм.
-Гэхдээ уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг оруулж буй нийт хөрөнгө оруулалтын дийлэнх хэсэг нь хувийн салбараас гардаг шүү дээ?
-Аль аль нь, татвар төлөгчдийн мөнгөнөөс ч гарч байгаа. Засгийн газраас гадна хувийн секторын хөрөнгө оруулалт чухал. Тиймээс үндэстэн дамнасан томоохон компаниудыг ногоон эдийн засаг, ногоон хөгжилд хөрөнгө оруулахыг уриалах хэрэгтэй. Сүүлийн 10 жилийн хугацаанд салхи болон нарны эрчим хүчний хэрэглээ хурдацтай өсч байна. Хэдийгээр сэргээгдэх эрчим хүчийг хэрэглээнд нэвтрүүлэх нь өртөг өндөртэй ч ирээдүйд ямар ч хор хөнөөлгүйгээс гадна олон жил ашиглах боломжтой гэх мэт олон давуу талтай. Харин зарим бүс нутагт өндөр өртөгтэйн улмаас сэргээгдэх эрчим хүчийг ашиглаж чадахгүй байна. Яг ийм л улс орон бүс нутгуудад дэлхийн улс орнууд төдийгүй үндэстэн дамнасан корпорацуудын хөрөнгө оруулалт хэрэгтэй байна.
-Та Ерөнхийлөгч Трампыг яагаад Парисын хэлэлцээрээс гарсан гэж бодож байна вэ?
-Би Ерөнхийлөгч Трампын шийдвэрийг хүндэлж байна. Тэр сонгуулийнхаа кампанит ажлынхаа үеэр сонгогсчдодоо амалсан. Амлалтаа биелүүлэхийн тулд л ийм шийдвэр гаргасан болов уу гэж бодож байна. Би түүнтэй хэд хэдэн удаа уулзаж ярилцаж байсан. Олон ч зүйл дээр үзэл бодол нийлдэг. Гэхдээ хоёр, гурван асуудал дээр огт санал нийлээгүй. Үүний нэг нь уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудал. Би түүнийг Парисын хэлэлцээрт орохыг ятгасан боловч үр дүнд хүрээгүй. Мөн уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас АНУ-д нүүрсийг хэрэглээнээс гарч, нүүрсний уурхайнуудыг хааснаас ч олон хүн ажилгүй болох магадлалтай гэж хэлсэн ч бид огтхон ч санал нийлээгүй.
-АНУ Парисын хэлэлцээрээс гарснаар уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг тэмцэхэд 2.3 тэрбум ам.долларын санхүүжилт байхгүй болж байна гэсэн үг. Үүнийг хэрхэн нөхөхөөр төлөвлөж байгаа вэ?
-Бусад улс орон хувийн сектор, олон улсын байгууллага, үндэстэн дамнасан корпорац зэргээс нөхнө. АНУ холбооны Засгийн газар биш. Хэдийгээр Вашингтон Парисын хэлэлцээрээс гарна гэж мэдэгдсэн ч тус улсын бусад муж болон корпорац уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг тэмцэхгүй хөрөнгө оруулахгүй гэсэн үг биш шүү дээ.
-Таны уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг хийж буй хүчин чармайлт хэр үр дүнтэй байна вэ?
-“Эх дэлхийгээ дахин агуу болгоё” гэдэг санаачилга хэрэгжүүлж байгаа. Өнгөрсөн мягмар гарагт болсон “Нэг дэлхий” дээд хэмжээний уулзалтыг зохион байгуулсан. Энэ удаагийн дээд хэмжээний уулзалтаар бид 12 томоохон санаачилга хэрэгжүүлэхээр тохиролцсон. Уур амьсгалын өөрчлөлтийн хохирогчид нь бидний үр хүүхэд байх болно. Тиймээс бид одоо ч тэмцэх хэрэгтэй. Энэ хэвээрээ цаашид байсаар байвал 20-30 жилийн дараа “Уучлаарай ийм юм болно гэж бид мэдээгүй” гэж мянга хэлээд ч бүх зүйл нэгэнт хожимдсон байх болно.
-Таны бодлоор Ерөнхийлөгч Трамп бодлоо өөрчлөх болов уу?
-Өөрчилнө гэдэгт найдаж байна. Гэхдээ түүнийг ямар ч шийдвэр гаргасан хүндэтгэх болно.
-Ерөнхийлөгч Трамп Иерусалимыг Израилийн нийслэл хэмээн хүлээн зөвшөөрөх гэж буй тухайгаа тантай утсаар ярихдаа дурдаж байсан гэсэн. Тухайн үед танд юу гэж ярьсан бэ?
-Тель Авив дахь Элчин сайдын яамаа Иерусалим руу шилжүүлэхээр төлөвлөж буйгаа хэлсэн.
-Харин та түүнд юу гэж хэлсэн бэ?
-Би түүнд энэ маш том алдаа болох болно. Олон улсын дүрэм журамд нийцэхгүй гэдгийг хэлсэн. Иерусалимыг Израилийн нийслэлээр хүлээн зөвшөөрч буй нь Палестиныг доромжилсон хэрэг. Үр дүнд нь Газын зурвас дахь нөхцөл маш хурцадмал байдалд тулчихаад байна шүү дээ.
-Дэлхий дахинд гүйцэтгэх Франц улсын үүрэг юу вэ?
-Террористуудтай тэмцэж, үндсээр нь устгахад болон дэлхий дахинд тулгамдаж буй асуудлыг шийдэхэд Франц Улс чухал үүрэг гүйцэтгэж байгаа.
-Таны бодлоор терроризм болон уур амьсгалын өөрчлөлтийн аль нь дэлхийн дахины хамгийн тулгамдсан асуудал болоод байна вэ?
-Аюулгүй байдал гэдэг хамгийн чухал асуудал. Терроризмтой тэмцэхээс чухал зүйл гэж байхгүй. Гэхдээ уур амьсгалын өөрчлөлт ч гэсэн чухал. Уур амьсгалын өөрчлөлтөөс үүдэлтэй байгалийн гамшгийг хүн төрөлхтөн зогсоож чадахгүй. Харин террорист үйл ажиллагаа болон терроризмыг үндсээр нь устгах бүрэн боломжтой.
-Нью-Йорк хотод удаа дараалан террорист халдлага гарлаа. Франц улс терррист халдлагаас урьдчилан сэргийлэх ямар нэгэн арга хэмжээ авч байгаа юу?
-Хамгийн гол нь дэлхийн улс орнууд хоорондоо маш сайн мэдээлэл солилцдог байх хэрэгтэй. Түүнчлэн улс орнуудын Тагнуулын төв газар сайн ажилладаг байх ёстой. Мөн нийгмийн байдал маш чухал. Тухайн оронд ажиллаж, амьдарч буй цагаачдын нөхцөл байдлыг судлах, ажлын байраар хангаж, тодорхой хэмжээний нийгмийн халамж үзүүлж нийгэмд байр сууриа эзлэхэд нь туслах хэрэгтэй. Баян тансаг амьдралтай хүн террорист болж хувирах нь ховор байдаг. Тэгэхээр террорист халдлагаас урьдчилан сэргийлье гэвэл зөвхөн улсынхаа иргэдийг төдийгүй улсдаа амьдарч буй цагаач иргэдийн аж амьдралд анхаарал хандуулах хэрэгтэй.
Э.Билгүүн
