fbpx Компаниуд цалингаа өсгөөд ч ханшийн өсөлтийг гүйцэхгүй байна
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2019/12/18-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Нийгэм
Огноо
Унших
9 минут 33 секунд

Компаниуд цалингаа өсгөөд ч ханшийн өсөлтийг гүйцэхгүй байна

  • Яаж амьдрах вэ, энэ их дарамт, татвар, хураамж дор...
  • Уул уурхайн бараа, бүтээгдэхүүний ханш өсөж, нүүрс зэсийн баяжмалын үнэ тогтвортой байснаар бизнес эрхлэгчид шинэ төсөл эхлүүлэх, үйлдвэрлэлээ тэлэх тамир тэнхээтэй болдог. Энэ нь ажилгүйдлийн түвшин буурахад онцгой нөлөө үзүүлж байна. Манай улсын худалдаа, үйлчилгээний салбарт уул уурхайн нөлөөлөл хэр их болсныг эндээс анзаарч болохоор.
  • Хувийн хэвшлүүд цалин, урамшууллаа тодорхой хэмжээгээр дор бүрнээ өсгөжээ. Нэг ажилтанд ногдох сарын дундаж цалин 13 хувиар өссөн байна. Сонирхуулахад, төрийн өмчит компанийн цалин хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийнхаас даруй 100 гаруй мянгаар бага байгаа юм.

Өнөөдөр гар дээрээ авч буй цалиндаа сэтгэл хангалуун монгол хүн тун ховор болов уу. Байлаа гэхэд тэдний дийлэнх нь гаднын хөрөнгө оруулалттай уул уурхайн компанид эсвэл олон улсын байгууллага, урт, богино хугацаатай төсөл, хөтөлбөрт ажилладаг гэхэд эргэлзэхгүй нь.

Мөн төрийн өмчит томоохон компанид ажилладаг бол магадгүй авч байгаа цалин, урамшуулалдаа олонх нь сэтгэл тэнэгэр алхдаг байж болох юм. Үндэсний статистикийн хорооноос гаргасан дундаж цалингийн судалгаагаар Монголд дээрх төрлийн байгууллагууд хамгийн өндөр цалин ажилчдадаа олгож байна. Мөн компани, байгууллагын ажилтны тоо олон байх тусам ажилчдынх нь дундаж цалин тэр хэрээр өндөр байх аж.

Тухайлбал, 200 хүнээс дээш ажилтантай байгууллагын цалин дунджаар 1.6 сая төгрө­гөөр хэмжигдэж байна. Өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд хувийн хэвшлүүд цалин, урамшууллаа тодорхой хэмжээгээр дор бүрнээ өсгөжээ.

Нэг ажилтанд ногдох сарын дундаж цалин 13 хувиар өссөн байна. Сонирхуулахад, төрийн өмчит компанийн цалин хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийнхаас даруй 100 гаруй мянгаар бага байгаа юм.

Сонирхуулахад, төрийн өмчит компанийн цалин хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийнхаас даруй 100 гаруй мянгаар бага байгаа юм. 

Хэдий төрийн өмчит компанийн нэрлэсэн цалин бага гэдэг боловч урамшуулал, 13 дахь сарын цалин гээд нэмэгдэл хамгийн өндөр байх жишээтэй. Эдийн засаг эргэн сэргэхтэй зэрэгцэн хөдөлмөрийн зах зээлд хамгийн бодитой өөрчлөлт гарч эхэлдэг. ДНБ энэ оны гуравдугаар улиралд 6.3 хувиар өссөнөөр хувийн хэвшлийн ажил олголт тэр хэрээр нэмэгдсэн байна. Эдийн засаг уналттай жилүүдэд дундаж цалин буурч, ажилгүй хүний тоо олширдог.

Тэгвэл уул уурхайн бараа, бүтээгдэхүүний ханш өсөж, нүүрс, зэсийн баяжмалын үнэ тогтвортой байснаар бизнес эрхлэгчид шинэ төсөл эхлүүлэх, үйлдвэрлэлээ тэлэх тамир тэнхээтэй болдог. Энэ нь ажилгүйдлийн түвшин буурахад онцгой нөлөө үзүүлж байна. Манай улсын худалдаа, үйлчилгээний салбарт уул уур­хайн нөлөөлөл хэр их болсныг эндээс анзаарч болохоор.

Нэг ажилтанд ногдох сарын дундаж цалин 13 хувиар өссөн байна.

Улсын хэмжээнд ажилгүйд­лын түвшин энэ оны байдлаар 6.6 хувьтай тэнцэж, өнгөрсөн онтой харьцуулахад 1.2 хувиар буурчээ. Эргэн сануулахад, эдийн засаг гүнзгий хүндрэлд орсон 2016 онд ажилгүйдлийн түвшин улсын хэмжээнд 10 хувь хүрч байв. Тэгвэл үүнээс хойш жилд дунджаар нэг хувиар ажилгүйдэл буурсан байна.

Мөн “Оюутолгой” төслийн далд уурхайн бүтээн байгуулалт идэвхжиж, санхүүжилт нь тасралтгүй орж ирсэн болон манай улс ОУВС­гийн гурван жилийн хугацаатай тусгай хөтөлбөрт хамрагдсан цагаас хойш ажилгүйдэл буурсан дүр зурагтай байгаа юм. Тэр тусмаа төсвийн орлого бүрдүүлэх голлох таваарын үнэ харьцангуй өндөр өсөлттэй байсан нь уул уурхай, худалдаа, үйлчилгээний салбарын өсөлтийг түлхүү дэмжжээ. 

Манай улсын ажилгүйдэл 2016 оноос хойш хамгийн бага түвшинд ирээд байна. Ажилгүйдлийн түвшин буурахтай зэрэгцээд айл өрхийн сарын дундаж мөнгөн орлого 2018 онтой харьцуулахад энэ онд 1.3 сая төгрөг болж, 17.6 хувиар өсжээ. Энэ нь 189.12 мянган төгрөг бөгөөд өрхийн орлого, зарлага аль аль нь цалин өсөхтэй хамт өнгөрсөн хугацаанд нэмэгдсэн байна.

Инфляц улсын хэмжээнд 5.2 хувьтай байна.

Сүүлийн жилүүдэд нэрлэсэн цалин богино хугацаанд хурдтай өсөж байгаа боловч үл үзэгдэгч татвар гэгдэх инфляц, валютын ханшид нэрвэгдэж дууслаа. Тэрчлэн сар бүр айл болгоны цахилгааны төлбөр дээр сэргээгдэх эрчим хүчийг дэмжих төлбөр гэж бичигдэх болсоор удлаа.

Эрүүл мэндийн даатгал, хувь хүний орлогын албан татвар мөн төлж байна. Үүний хувь хэмжээ жилээс жилд нэмэгдэхээр байгаа.

Инфляц улсын хэмжээнд 5.2 хувьтай байна. Хэрэглээний үнийн индекс буюу инфляц өндөр байх нь таны орлого, хадгаламж төдий чинээ үнэгүйдэж байна гэсэн үг. Ингэснээр иргэдийн амьдралын түвшин уруудах, хадгаламжийн бодит үнэ цэн буурах, цалин нэмэгдсэн ч инфляцын улмаас хөдөлмөрийн бүтээмж буурахад хүргэдэг.

Энэ нь хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ бөгөөд одоогийн ханшаар 117.3 ам.долларт дөнгөн данган хүрч байгаа юм. 

Үүнээс гадна цалингийн худалдан авах чадварыг эрс муутгаж буй өөр нэг хүчин зүйл бол валютын ханш. Хэрэглээний эдийн засагтай, өөрсдөө үйлдвэрлэгч бус оронд валютын ханш өсөхөд өрхүүд хэрэглээгээ танахаас аргагүйд хүргэдэг.

Төв банкны зарласан албан ханшаар ам.доллар 2727.25 төгрөгтэй тэнцлээ. Үндэсний статистикийн хорооны тооцон гаргасан нэг өрхийн сарын дундаж мөнгөн орлого өнөөдөр 476.71 ам.доллар болж байна.

Гэтэл манай улстай адилхан социалист дэглэмтэй байсан орнуудын дундаж цалин аль хэдийнээ 800, 900 ам.долларт хүрчээ. Зарим нь 1000 ам.доллар хол давсан байх жишээтэй.

Нийгмийн даатгалын ерөнхий газрын нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн энэ оны гуравдугаар улирлын тайланд 41.9 мянган аж ахуйн нэгж, байгууллагын 685.4 мянган ажилчин хамрагдсан байна.

100 гаруй жилийн өмнө АНУ- ын Ford компани ажилчдадаа дээрх хэмжээний цалин олгож байжээ.

Шимтгэл төлж буй аж ахуйн нэгжийн тоо өмнөх оны мөн үеэс 4.6 хувь буюу 1.9 мянгаар нэмэгджээ. Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн тайланд хамрагдсан эдгээр ажилчдын 67.7 мянга нь 320 хүртэлх мянган төгрөгийн цалинтай байна. Энэ нь хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ бөгөөд одоогийн ханшаар 117.3 ам.долларт дөнгөн данган хүрч байгаа юм. 

100 гаруй жилийн өмнө АНУ- ын Ford компани ажилчдадаа дээрх хэмжээний цалин олгож байжээ. Хүн амын амьжиргааны гол эх үүсвэр нь цалин. Гэтэл хувийн хэвшил ажилчдынхаа цалинг дор бүрнээ нэмэх боловч ам.долларын ханшийн өсөлт цалингийн нэмэгдлийг баллуурдаж байна. 

Ажилчдын үндсэн цалингийн улсын дундаж 528.7 мянган төгрөг. Одоогийн ханшаар 193.8 ам.доллар.

Хөгжиж буй ихэнх орнуудад гол төлөв боловсрол доогуур буюу боловсролгүй хүн ам ажилгүй байдаг бол манай улсад боловсролтой иргэд илүү ажилгүй байх хандлагатай байна. Нийт ажил эрхэлж буй хүмүүсээ авч үзвэл, хамгийн том ажил олгогч салбар үйлчилгээний салбар бөгөөд нийт ажиллах хүчний 50 гаруй хувь нь тус салбарт хамаарч байна.

Ажилчдын үндсэн цалингийн улсын дундаж 528.7 мянган төгрөг. Одоогийн ханшаар 193.8 ам.доллар. Мөнгөний худалдан авах чадвар буурч, ам.долларын ханш өссөөр байвал иргэдийн гар дээр очих цалингийн бодит үнэлгээ улам багасахаар байна. Уул уурхайн салбарын цалин хамгийн өндөрт тооцогдох боловч ханшийн нөлөө, өргөн хэрэглээний бараа, бүтээгдэхүүний үнийн өсөлттэй дүйцэх хэмжээнд лавтай өссөнгүй.

Нийт цалингийн дундаж өсөлтийг байгууллагын хэлбэрээр харьцуулахад, хувьцаат компанийн нийт цалингийн дундаж бусад байгууллагуудтай харьцуулахад хамгийн их хувиар нэмэгдсэн байна. Өөрөөр хэлбэл, компани ил тод, нээлттэй, зөв засаглалтай байх хэрээр санхүүгийн хувьд илүү эрүүл, хүчирхэг болдог гэдгийг үүнээс харж болох нь.

Б.Баяртогтох
Эх сурвалж: Засгийн газрын мэдээ

Ц.Цогзолмаа: Яг үнэндээ Батзоригийг золиосонд явуулчихсан
Ц.Цогзолмаа: Яг үнэндээ Батзоригийг золиосонд явуулчихсан
 
Бөх судлаач С.Давааням: Б.Бат-Өлзий, О.Хангай, М.Лхагвагэрэл, Б.Орхонбаяр нараас энэ жилийн түрүү бөх тодорно
Бөх судлаач С.Давааням: Б.Бат-Өлзий, О.Хангай, М.Лхагвагэрэл, Б.Орхонбаяр нараас энэ жилийн түрүү бөх тодорно
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2019/12/18-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Бөх судлаач С.Давааням: Б.Бат-Өлзий, О.Хангай, М.Лхагвагэрэл, Б.Орхонбаяр нараас энэ жилийн түрүү бөх тодорно

Бөх судлаач С.Давааням: Б.Бат-Өлзий, О.Хангай, М.Лхагвагэрэл, Б.Орхонбаяр нараас энэ жилийн түрүү бөх тодорно

ЦАГ АГААР: Улаанбаатарт өдөртөө 29 градус дулаан

ЦАГ АГААР: Улаанбаатарт өдөртөө 29 градус дулаан

“Дулаанбаатар” аян 2028 он хүртэл үргэлжилнэ

“Дулаанбаатар” аян 2028 он хүртэл үргэлжилнэ

Ерөнхийлөгчийн ачаа хүндрэв үү?

Ерөнхийлөгчийн ачаа хүндрэв үү?

Б.Баасансүрэн: Барилгын салбарт дагнасан Олон улсын арбитрыг байгуулж үйл ажиллагаагаа эхлүүлээд явж байна

Б.Баасансүрэн: Барилгын салбарт дагнасан Олон улсын арбитрыг байгуулж үйл ажиллагаагаа эхлүүлээд явж байна

Х.Тэмүүжин: УИХ Засгийн газрын хуулийн тасаг шиг болчихоод байна

Х.Тэмүүжин: УИХ Засгийн газрын хуулийн тасаг шиг болчихоод байна

ӨНӨӨДӨР: “Идэвхтэй насжилт: ахмадад ээлтэй нийгмийг бүтээх нь” Ази Номхон далайн бүс нутгийн форум болно

ӨНӨӨДӨР: “Идэвхтэй насжилт: ахмадад ээлтэй нийгмийг бүтээх нь” Ази Номхон далайн бүс нутгийн форум болно

Израил, Ираны мөргөлдөөн зургаа дахь өдрөө үргэлжилж байна

Израил, Ираны мөргөлдөөн зургаа дахь өдрөө үргэлжилж байна

“...Ардчилал” хэмээн дуугарах АН-ын “зургаан заан”

“...Ардчилал” хэмээн дуугарах АН-ын “зургаан заан”

Г.Занданшатарын танхим анхны хуралдаанаа хийлээ

Г.Занданшатарын танхим анхны хуралдаанаа хийлээ

Б.Найдалаа: НДШ ажилтанд ч, компанид ч ДАРАМТ болж байгаа нь бодит үнэн

Б.Найдалаа: НДШ ажилтанд ч, компанид ч ДАРАМТ болж байгаа нь бодит үнэн

АН өөдтэйхэн “сөрвөл” хоёр ч сонгуулийн ялалт өмнө нь байна

АН өөдтэйхэн “сөрвөл” хоёр ч сонгуулийн ялалт өмнө нь байна

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар танхимын гишүүдээ УИХ-д танилцуулж, томиллоо

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар танхимын гишүүдээ УИХ-д танилцуулж, томиллоо

Элсэлтийн ерөнхий шалгалт орон даяар эхэллээ

Элсэлтийн ерөнхий шалгалт орон даяар эхэллээ

Энэ сарын 20-ноос ихэнх нутгаар +30 градус давж хална

Энэ сарын 20-ноос ихэнх нутгаар +30 градус давж хална

ӨНӨӨДӨР: “Хүрээлэн буй орчны шинжлэх ухаан ба технологи-2025” олон улсын хурал болно

ӨНӨӨДӨР: “Хүрээлэн буй орчны шинжлэх ухаан ба технологи-2025” олон улсын хурал болно

Намын байранд дангаараа Засгийн газар байгуулахаар ярьж байсан ч УИХ-д Их эвслийн Засгийн газрыг танилцуулав

Намын байранд дангаараа Засгийн газар байгуулахаар ярьж байсан ч УИХ-д Их эвслийн Засгийн газрыг танилцуулав

Г.Занданшатарын Засгийн газарт хэн хэн багт

Г.Занданшатарын Засгийн газарт хэн хэн багт

МАН удирдах зөвлөл Тэргүүн шадар сайдад Н.Учралыг дэмжлээ

МАН удирдах зөвлөл Тэргүүн шадар сайдад Н.Учралыг дэмжлээ

МАН-ын Удирдах Зөвлөл яг одоо хуралдаж, Засгийн Газрын бүрэлдэхүүний асуудлыг хэлэлцэж эхэллээ

МАН-ын Удирдах Зөвлөл яг одоо хуралдаж, Засгийн Газрын бүрэлдэхүүний асуудлыг хэлэлцэж эхэллээ

Элсэлтийн шалгалт маргааш эхэлнэ

Элсэлтийн шалгалт маргааш эхэлнэ

3x3-ын эмэгтэйчүүдийн дэлхийн цуврал тэмцээн маргааш эхэлнэ

3x3-ын эмэгтэйчүүдийн дэлхийн цуврал тэмцээн маргааш эхэлнэ

113 гэгч этгээд уучлалт гуйхгүй бол хуулийн байгууллагаар шалгуулна гэв

113 гэгч этгээд уучлалт гуйхгүй бол хуулийн байгууллагаар шалгуулна гэв

АН-ынхан төмөр зам, тэрбум мод, бас алдсан тамганыхаа ардах учрыг “сонсоно”

АН-ынхан төмөр зам, тэрбум мод, бас алдсан тамганыхаа ардах учрыг “сонсоно”

Э.Батшугар: Хариуцлагатай иргэнээ урамшуулдаг олон улсын сайн жишгийг Монголдоо нэвтрүүлж байна

Э.Батшугар: Хариуцлагатай иргэнээ урамшуулдаг олон улсын сайн жишгийг Монголдоо нэвтрүүлж байна

Г.Занданшатарын Засгийн газрын “нас” хэн хэн сайд болохоос хамаарна

Г.Занданшатарын Засгийн газрын “нас” хэн хэн сайд болохоос хамаарна

Өнөөдөр Засгийн газрын бүтэц батлагдаж магадгүй

Өнөөдөр Засгийн газрын бүтэц батлагдаж магадгүй

“Монгол-В” баг блицийн төрөлд ДАШТ-ээс алтан медаль хүртлээ

“Монгол-В” баг блицийн төрөлд ДАШТ-ээс алтан медаль хүртлээ

Н.Алтанхуяг: Амь шигээ хайрлаж сургасан морьддоо долоон жилийн хүч хөдөлмөр, хөрөнгө мөнгөө зориулсан даа

Н.Алтанхуяг: Амь шигээ хайрлаж сургасан морьддоо долоон жилийн хүч хөдөлмөр, хөрөнгө мөнгөө зориулсан даа

Ирэх долоо хоногт УИХ-ын чуулганаар хэлэлцэх асуудлууд

Ирэх долоо хоногт УИХ-ын чуулганаар хэлэлцэх асуудлууд

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​