УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар “Төрөөс мөнгөний бодлогын талаар 2023 онд баримтлах үндсэн чиглэл батлах тухай” тогтоолын төслийг хэлэлцэх үеэр тээврийн зардалтай холбоотой асуудал хөндөгдөв.

Энэ үеэр УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуяг "Төсвийн бодлогоо нэгтгэхгүй бол ард түмний амьдрал хэцүүдлээ. Төсвийн үр ашиггүй хөрөнгө оруулалт элдвийн зүйлсээ зогсоож, тойргийн мөнгөө болиод өг гэж зөндөө хэлсэн. Төсвийн мөнгөөр хэрэгтэй, хэрэггүй байшин, барилга баригддаг. Барилгын материалыг 600 сая ам.доллароор худалдаж авч байна. Барилгын материалын үйлдвэрлэлийг дотооддоо хийдгийг дэмжье гэсэн боловч одоо тэрхүү үйлдвэрлэлүүд нь үүд хаалгаа хааж байна.

Эрээн дээр ирсэн бараа бүтээгдэхүүн наашаа орж ирэх гэж 30-40 хоног зарцуулагддаг нь хятадуудын буруу юу? энэ асуудлыг хятадуудын буруу гэж яриад байдаг. Бараа бүтээгдэхүүний үнэ өссөнтэй холбоотойгоор тээвэр ложистикийн зардал нэмэгддэг. Үүнийг хэрхэн үнийн өсөлттэй уялдуулж байна вэ? Байгалийн баялгаас ам.доллар олно гэж харж байгаа нь зөв ч гэсэн түүнийг зөөдөг тээвэр ложистик байхгүй нь Хятад улсын буруу биш Монголын Засгийн газрын буруу. Яагаад тээврийн салбарын асуудлаа шийдэхгүй байгаа вэ? Мөн валютын ханш зөвхөн өнөө маргаашийн асуудал биш. Валютын ханш төсвийн мөнгөтэй хэрхэн уялдаж байгаа вэ" гэж асуув.

Түүний асуултад Монголбанкны ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн "Мөнгөний бодлого хатуурч байгаа нөхцөлд төсвийн бодлого алдагдалгүй, зардал нь бага түвшинд орж ирэх юм бол бодлогын нийцтэй байдал хангагдана. Энэ утгаараа валютын ханш, макро эдийн засгийн тогтвортой байдлыг хангахад богино хугацааны үр дүн гарна. Төв банк төлбөрийн тэнцэл, гадаад худалдааг ашигтай гаргах бодлогын саналыг гаргаж Сангийн яаманд хүргүүлдэг. Мөн энэ талаар санхүүгийн тогтвортой байдлын зөвлөлтэйгөө нээлттэй ярилцдаг.

Тээвэр ложистикийн зардал өсөлттэй байгааг дэлхийн нийтийн хэмжээнд ярьж байна. Тээврийн зардал 2,000 ам.доллар байсан бол цар тахлын үед 10,000 ам.долларыг давсан. Харин өнөөгийн байдлаар 7,000 ам.доллар болсон нь цар тахлын үеийнхээс 30-40 хувиар буурсан байна. Гэвч ковидын өмнөх үеэс 4 дахин өсөлттэй байгаа.

Тээврийн зардал импортын бараа бүтээгдэхүүний зардлаар дамжин цуг орж ирдэг тул инфляцын 60-70 хувийг тодорхойлж байгаа юм. Хэсэг хугацааны дараагаар буцаад хэвийн байдалдаа хүрэх байх гэж Төв банкны зүгээс төсөөлж байна. Мөн төсвийн зардал 20 их наяд буюу ДНБ-ий 36 хувьтай тэнцэж байгаа. Улсын төсөв ДНБ-ий 30 хувиас доогуур байвал мөнгөний бодлогод сайн дэмжлэг болно" хэмээн хариуллаа.