Коста Рика улсын нэгэн амьтны хүрээлэнгийн матар өөрөө өөрийгөө хээлтүүлснийг эрдэмтэд тогтоожээ.

Энэхүү эмэгчин матрын ураг генийн хувьд өөртэй нь 99.9 хувь ижил байсан байна.

“Онгон төрөлт” гэгддэг энэ үзэгдэл зарим төрлийн шувуу, загас, бусад хэвлээр явагчдад илэрдэг ч матрын хувьд анхны бүртгэгдсэн тохиолдол гэнэ.

Эрдэмтэд үүнийг матрын эртний өвөг дээдэс үлэг гүрвэлээс өвлөж авсан чадвар байх магадлалтай гэж дүгнэжээ. Энэ талаар бичсэн судлаачдын тайлан өчигдөр “Royal Society”, “Biology Letters” шинжлэх ухааны сэтгүүлүүдэд нийтлэгдсэн юм.

2018 оны нэгдүгээр сард Төв Америкийн Коста Рика улсын Парке Рептиланя амьтны хүрээлэнгийн 18 настай эмэгчин матар өндөг төрүүлж байжээ.

Өндгөн дэх ураг бүрэн хөгжилтэй байсан ч амьгүй төрсөн байна.

Эмэгчин матар хоёр настайгаасаа хойш бусад матруудаас бүрэн тусгаарлагдсан орчинд амьдарч байжээ.

Ховор үзэгдлийн учрыг тайлахаар амьтны хүрээлэнгийн судлаачид АНУ-ын Виржиниа мужийн Виржиниа Тек хүрээлэнгийн доктор Уоррен Бүүтэд хандсан юм байна.

Тэрбээр шинжлэх ухаанд “parthenogenesis” гэж нэрлэдэг “онгон төрөлт”-ийн үзэгдлийг сүүлийн 11 жил судалж буй эрдэмтэн юм.

Доктор Бүүт матрын ургийг судлаад эхтэйгээ генийн хувьд 99.9 хувийн ижил буюу эцэггүй болохыг нь тогтоожээ.

“Үүнийг бид өмнө нь аварга загас, шувууд, могойнууд, гүрвэлүүдээс харж байсан харьцангуй түгээмэл үзэгдэл. Могой зэрэг хэвлээр явагч амьтдыг хүмүүс гэртээ тэжээх нь нэмэгдсэнээс энэ үзэгдэл илүү их ажиглагдах болсон. Харин матар тэжээдэг хүн ховор тул анх удаа илэрсэн нь энэ байх” гэж тэр тайлбарласан байна.

Амьтны аль нэг төрөл зүйлийн тоо толгой цөөрч, устаж үгүй болоход ойртсон үед байгалийн шалгарлаар ийм чадвартай болдог байж магадгүй гэж эрдэмтэд үздэг гэнэ.

Амьдрах орчин нөхцөлийн өөрчлөлтийн улмаас устахын ирмэг дээр байсан зарим үлэг гүрвэлүүдэд “parthenogenesis” чадвар үүссэн нь матарт өвлөгдсөн байх магадлалтайг доктор Бүүт ярьсан байна.

Эх сурвалж: BBC